Choroby kwalifikujące do renty KRUS. Rolnicze choroby zawodowe

Komu przysługuje renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy?

Rolnicza renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu – rolnikowi czy domownikowi – który spełnia łącznie kilka warunków*. Przede wszystkim musi być trwale lub okresowo, całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym. Całkowita niezdolność do pracy musi pojawić się w jednym z dwóch przypadków:

• w trakcie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu;
• w ciągu 1,5 roku (18 miesięcy) od ustania tego okresu.

Warunek niezdolności do pracy łączy się z wymogiem podlegania ubezpieczeniu w KRUS-ie przez określony czas. Jaki jest minimalny wymagany okres ubezpieczenia? To determinuje wiek osoby niezdolnej do pracy:

• rok ubezpieczenia dla osób w wieku do 20 lat;
• 2 lata – od 20 do 22 lat;
• 3 lata – od 22 do 25 lat;
• 4 lata – od 25 do 30 lat;
• 5 lat dla osób powyżej 30 lat (5 z ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę).

*źródła:

• ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 r.;
• ustawą  o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 11 maja 2012 r.

Czym jest niezdolność do pracy?

W przypadku ubezpieczonych w KRUS-ie niezdolność do pracy to naruszenia sprawności organizmu, które uniemożliwia osobiste wykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym. Taki stan może być trwały, gdy nie ma rokowań poprawy stanu zdrowia na tyle, by odzyskać zdolności do pracy. Jeśli jednak takie przesłanki zaistnieją, niezdolność do pracy uznaje się za okresową.

O niezdolności do pracy decyduje lekarz rzeczoznawca lub komisja lekarska KRUS, która rozpatruje odwołania od postanowienia lekarza-orzecznika. Rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy przyznaje się na stałe, jeżeli stwierdzono trwałą niezdolność do pracy ubezpieczonego niezdolność do pracy jest trwała. W przypadkach niezdolności okresowej czas przysługiwania renty jest wskazywany w decyzji prezesa KRUS.

Jeśli niezdolność do pracy powstała przez wypadek przy pracy albo chorobę zawodową, wymagany jest jakikolwiek okres ubezpieczenia. Ów okres ubezpieczenia powinien obejmować dzień wypadku lub zachorowania na chorobę zawodową.

Choroba zawodowa rolnika. Definicja, rozpoznanie

Choroba zawodowa rolnika* to taka, która powstała w związku z pracą w gospodarstwie rolnym. Choroba musi być zawarta w wykazie chorób zawodowych, określonym w przepisach wydanych na podstawie Kodeksu Pracy. Dopiero na podstawie oceny warunków pracy można stwierdzić, że choroba została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, jakie występują w środowisku pracy.

Podejrzenie choroby kwalifikującej do renty KRUS zgłasza się do właściwego państwowego inspektoratu sanitarnego i do właściwego okręgowego inspektoratu pracy. Zgłoszenia może dokonać:

• lekarz;
• lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta;
• sam ubezpieczony, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę.

* zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 r. i późniejszymi zmianami.

Stwierdzenie choroby zawodowej rolnika

Im wcześniej zostanie zdiagnozowana choroba zawodowa, tym szybciej możesz skorzystać z przysługujących ci świadczeń. Po otrzymaniu zgłoszenia właściwy państwowy powiatowy inspektor sanitarny wszczyna postępowanie. Na podstawie zebranego materiału dowodowego (orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu choroby zawodowej i oceny narażenia zawodowego rolnika), wydaje decyzję o:

• stwierdzeniu choroby zawodowej;
• braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.

Tylko prawomocna decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej jest podstawą do ubiegania się o rentę chorobową z KRUS-u. Jeżeli ktoś nie zgadza się z „decyzją odmowną” inspektora sanitarnego, może odwołać się do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Później zostaje tylko skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Choroby kwalifikujące do renty KRUS – wykaz skrócony

Najważniejsze choroby kwalifikujące do renty KRUS (a także z ZUS-u)* to:

1. Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne.
2. Gorączka metaliczna.
3. Pylice płuc.
4. Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu.
5. Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc ze stosunkiem procentowym natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) do pojemności życiowej (VC) wynoszącym 0,7 po leku rozszerzającym oskrzela.
6. Astma oskrzelowa.
7. Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych.
8. Ostre uogólnione reakcje alergiczne.
9. Byssinoza.
10. Beryloza.
11. Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych.
12. Alergiczny nieżyt nosa.
13. Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym.
14. Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym.
15. Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat.
16. Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego.
17. Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi.
18. Choroby skóry.
19. Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy.
20. Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy.
21. Obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz.
22. Zespół wibracyjny.
23. Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego.
24. Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia.
25. Choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi.
26. Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa.

*źródło: załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 1836).

Pełna lista chorób kwalifikujących do renty KRUS i okresy objawowe

W wykazie chorób zawodowych wskazuje się również okres, w którym wystąpienie objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych precyzuje również:

• sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych;
• podmioty odpowiedzialne za rozpoznawanie chorób zawodowych.

Wykaz aktualny na dzień 06.07.2023:

• Wykaz chorób uprawniających do renty! Kiedy ZUS może przyznać rentę chorobową?
• Renta z tytułu choroby zawodowej – jak ją otrzymać i na jaką kwotę mogę liczyć
• Czy toczeń kwalifikuje do renty?
• Kiedy złożyć wniosek o rentę chorobową? Choroby i formalności