Zastanawiasz się, czy lata pracy w gospodarstwie rolnym wpłyną na Twoją emeryturę z ZUS? Systemy ZUS i KRUS działają odrębnie. Możliwe jest jednak uwzględnienie okresów ubezpieczenia rolniczego. Wyjaśniamy, jak działa tzw. zwiększenie rolne i kiedy możesz je uzyskać.
Czym jest zwiększenie rolne w ZUS?
Zwiększenie rolne to specjalny dodatek do emerytury z ZUS. Przysługuje osobom, które osiągnęły wiek emerytalny. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala jego wysokość. Dodatek ten rekompensuje okres płacenia składek w KRUS. Jest to świadczenie dla tych, którzy nie spełnili warunków do pełnej emerytury rolniczej. Prawo do niego mają osoby z prawem do emerytury z ZUS.
Kto może skorzystać ze zwiększenia rolnego?
Zwiększenie rolne przysługuje osobom uprawnionym do emerytury z ZUS. Muszą one osiągnąć wiek emerytalny. Wiek ten wynosi 60 lat dla kobiet. Mężczyźni muszą mieć 65 lat. Prawo do zwiększenia mają osoby z okresem składkowym w KRUS. Ten okres musi być krótszy niż 25 lat. Zwiększenie może otrzymać także członek rodziny. Dotyczy to osób pobierających rentę rodzinną. Prawo przysługuje, jeśli nie uzyskali prawa do emerytury rolniczej. Dotyczy to też sytuacji, gdy nie uzupełnili okresów składkowych okresami rolnymi.
Jak oblicza się zwiększenie rolne?
Wysokość zwiększenia rolnego ustala ZUS. Wynosi ono 1% emerytury podstawowej. Taki procent przypada za każdy rok opłaconych składek w KRUS. Obecnie emerytura podstawowa w ZUS wynosi 1429,60 zł. Według ZUS, wysokość zwiększenia to 1% emerytury podstawowej. Dotyczy to każdego roku opłaconych składek na ubezpieczenie rolnicze. Wysokość tego dodatku może wzrosnąć. Dzieje się tak podczas waloryzacji emerytury podstawowej.
Jak zaliczyć emeryturę z KRUS do ZUS?
Zwiększenie emerytury z ZUS o tzw. część rolną wymaga złożenia wniosku. Należy dostarczyć odpowiednie dokumenty. Potwierdzają one okres ubezpieczenia w KRUS. Proces złożenia wniosku odbywa się w ZUS. Prawo do zwiększenia ustala się od miesiąca złożenia wniosku.
Wniosek o zwiększenie rolne i potrzebne dokumenty
Aby uzyskać zwiększenie rolne, złóż wniosek w ZUS. Do wniosku dołącz dokumentację z KRUS. Potwierdza ona okres płacenia składek. Potrzebujesz zaświadczenia z KRUS. Wniosek możesz złożyć w dowolnym czasie. Prawo do zwiększenia ustala się od miesiąca złożenia wniosku. Warto pamiętać, że dokumenty możesz złożyć w dowolnym czasie. Prawo do zwiększenia o część rolną zostaje ustalona dopiero od miesiąca, w którym złożyłeś wniosek.
- Złóż wniosek o zwiększenie rolne w ZUS.
- Przedstaw zaświadczenie z KRUS potwierdzające lata ubezpieczenia.
- Złóż dokumenty w dowolnym czasie w placówce ZUS.
Czy okresy ubezpieczenia w KRUS można w pełni doliczyć do emerytury ZUS?
Systemy ubezpieczeń w Polsce działają niezależnie. Mamy system powszechny (ZUS) i rolniczy (KRUS). Emerytura rolnicza jest w większości finansowana z budżetu państwa. Nie zależy ona od wysokości składek. System ZUS ma charakter kapitałowy. Wysokość emerytury zależy tam od wpłaconych składek. Obecnie pełne łączenie składek z ZUS i KRUS nie jest możliwe. Wymagałoby to zmian prawnych.
Odrębność systemów ZUS i KRUS
W Polsce funkcjonują dwa odrębne systemy ubezpieczenia społecznego. Jest to system powszechny (ZUS) i rolniczy (KRUS). Ustawodawca zawarł w nich zastrzeżenie. Okresów ubezpieczenia nie uwzględnia się podwójnie. Okresy wykorzystane do ustalenia świadczenia w jednym systemie. Nie można ich zaliczyć do okresu w drugim systemie. Dotyczy to ustalania prawa do dwóch różnych świadczeń. Według Ministerstwa Rolnictwa systemy są odrębne. Brak jest możliwości ich pełnego ujednolicenia.
„Oznacza to, że tych samych okresów nie bierze się pod uwagę przy ustalaniu uprawnień do dwóch różnych świadczeń w różnych systemach ubezpieczenia społecznego.”
„Okresy, które zostały już uwzględnione przy ustalaniu prawa do jednej emerytury, nie mogą być następnie zaliczone do okresu, od którego zależy nabycie prawa do emerytury z drugiego systemu.”
Wyrok sądu (sygn. akt III AUa 532/18) potwierdza tę zasadę. Okresy pracy w gospodarstwie rolnym przed 1 stycznia 1983 r. Nie są uwzględniane przy nabywaniu prawa do emerytury z ZUS. Można uwzględnić tylko okres. Dotyczy to okresu, za który ustalono zwiększenie rolne. Wskazuje to art. 26a ust. 1 ustawy emerytalnej.
Rolnicy dwuzawodowcy a dodatek do emerytury
Rolnicy pracujący także poza rolnictwem nazywani są dwuzawodowcami. Opłacają oni podwójne lub dodatkowe składki w KRUS. Są uznawani za dyskryminowanych w kwestii okresu składkowego. Staż z ZUS nie może być zaliczony do okresu składkowego KRUS proporcjonalnie. Krajowa Rada Izb Rolniczych postulowała zmiany. Chodziło o zaliczenie stażu z ZUS do KRUS. Proponowali doliczenie odpowiedniej wysokości składki ZUS do emerytury z KRUS. Odpowiedź ministra rolnictwa była negatywna. Podkreślił on odrębność systemów ubezpieczenia.
Dodatek dla rolników opłacających podwójne składki
Rolnicy dwuzawodowcy mogą liczyć na dodatek do emerytury rolniczej. Wypłacany jest od 1 marca 2023 roku. Dodatek wynosi 0,5% emerytury podstawowej. Przysługuje za każdy pełny rok opłacania składek dodatkowych. Podwójne składki opłacają rolnicy. Prowadzą oni działalność pozarolniczą. Dodatkowe składki obowiązkowo opłacają rolnicy. Dotyczy to gospodarstw powyżej 50 hektarów przeliczeniowych. Wysokość dodatku rośnie w czasie waloryzacji. Otrzymanie dodatku nie wpływa na ustalenie wysokości emerytury rolniczej. Nie uwzględnia się go przy ustalaniu świadczenia uzupełniającego. Dotyczy to osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Nie wpływa też na świadczenie wyrównawcze dla działaczy opozycji.
Wystąpiliśmy o wprowadzenie przepisów. Umożliwią one doliczenie lat składkowych z ZUS do emerytury KRUS. Chodzi o lata poniżej 25 lat. Należy proporcjonalnie doliczyć wysokość emerytury ze składki ZUS. Taką opinię wyraziły izby rolnicze.
Czy można pobierać jednocześnie emeryturę z ZUS i KRUS?
Prawo do pobierania emerytury z obu systemów jest możliwe. Dotyczy to osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Muszą one podlegać obu ubezpieczeniom. Należy spełnić warunki wiekowe i składkowe. Dla emerytury z KRUS wymagane jest 25 lat ubezpieczenia rolniczego. Dla emerytury z ZUS wymagane są lata składkowe. Kobiety potrzebują 20 lat, mężczyźni 25 lat. Osoby urodzone po 1948 r. są w nowym systemie emerytalnym. Wysokość emerytury zależy od zgromadzonego kapitału. Liczba osób ubezpieczonych jednocześnie w ZUS i KRUS rośnie. Od 2020 roku wzrosła ponad dwukrotnie. Z 7913 do prawie 18 tysięcy w 2025 roku.
Porównanie wysokości emerytur z KRUS i ZUS
Wysokość emerytur w systemach ZUS i KRUS znacznie się różni. Emerytura z KRUS nie opiera się na składkach i kapitale początkowym. Opiera się na stałej kwocie podstawowej z dodatkami. W 2025 roku podstawowa emerytura KRUS wynosi ok. 1780 zł brutto. Przekłada się to na około 1620–1650 zł netto. Po 25 latach pracy rolnik dostaje niecałe 1800 zł emerytury. Przeciętna emerytura z ZUS sięga 4000 zł. Emerytura z KRUS może przekroczyć 2000 zł netto. Dzieje się tak po dodaniu dodatków. Dodatki obejmują pielęgnacyjny, kombatancki, energetyczny i inne. Emerytura z KRUS w 2025 roku jest stabilniejsza. Nie zależy od koniunktury rynkowej.
| Świadczenie | Wysokość (brutto) | Uwagi |
|---|---|---|
| Emerytura podstawowa ZUS | 1429,60 zł | Podstawa do obliczenia zwiększenia rolnego |
| Najniższa emerytura rolnicza (od 1.03.2023) | 1588,44 zł | |
| Podstawowa emerytura KRUS (prognoza 2025) | ok. 1780 zł | ok. 1620–1650 zł netto |
| Przeciętna emerytura ZUS (prognoza 2025) | ok. 3500–3700 zł |
Dla wielu rolników emerytura z KRUS gwarantuje stabilność. Jej wysokość zwykle nie pozwala na życie na wysokim poziomie. Zapewnia jednak podstawowe bezpieczeństwo. Warto znać swoje prawa. Można zwiększyć świadczenie.
Podsumowanie
Zaliczenie okresów ubezpieczenia z KRUS do emerytury z ZUS jest możliwe. Odbywa się to w formie zwiększenia rolnego. Przysługuje ono osobom z prawem do emerytury ZUS. Warunkiem jest wiek emerytalny i okres ubezpieczenia w KRUS. Okres ten musi być krótszy niż 25 lat. Wysokość zwiększenia to 1% emerytury podstawowej za rok składek w KRUS. Złożenie wniosku w ZUS jest konieczne. Okresy ubezpieczenia w ZUS i KRUS nie sumują się w pełni. Systemy są odrębne. Rolnicy dwuzawodowcy mają specjalny dodatek. Wynosi 0,5% za rok opłacania składek dodatkowych. Możliwe jest pobieranie obu emerytur jednocześnie. Dotyczy to osób urodzonych po 1948 roku. Muszą spełnić warunki dla obu świadczeń. Wysokość emerytur z KRUS jest niższa niż z ZUS.
Informacje zawarte w artykule mają charakter informacyjny. Nie stanowią podstawy do podejmowania decyzji finansowych. Oficjalne informacje dostępne są na stronach ZUS i KRUS.
Czy okresy pracy w gospodarstwie rolnym przed 1983 rokiem wliczają się do emerytury ZUS?
Okresy pracy w gospodarstwie rolnym przed 1 stycznia 1983 r. co do zasady nie wliczają się do stażu wymaganego do nabycia prawa do emerytury z ZUS na zasadach ogólnych. Mogą być jednak uwzględnione przy ustalaniu prawa do zwiększenia emerytury z ZUS o część rolną.
Czy muszę mieć 25 lat opłaconych składek w KRUS, aby otrzymać zwiększenie rolne do emerytury ZUS?
Nie, wręcz przeciwnie. Zwiększenie rolne do emerytury ZUS przysługuje osobom, które mają mniej niż 25 lat okresów składkowych w KRUS. Jeśli masz 25 lat lub więcej, powinieneś ubiegać się o emeryturę rolniczą z KRUS.
Jakie dokumenty są potrzebne do złożenia wniosku o zwiększenie rolne?
Potrzebujesz wniosku o zwiększenie rolne, który złożysz w ZUS. Niezbędne jest również zaświadczenie z KRUS. Dokument ten potwierdza okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników.
Czy rolnicy dwuzawodowcy mają jakieś specjalne uprawnienia emerytalne?
Tak, rolnicy dwuzawodowcy opłacający podwójne lub dodatkowe składki w KRUS. Mogą oni liczyć na dodatek do emerytury rolniczej. Wynosi on 0,5% emerytury podstawowej za każdy pełny rok opłacania tych składek.
