Umowa zlecenie to popularna forma zatrudnienia w Polsce. Wiele osób zastanawia się, jak wpływa ona na przyszłą emeryturę. Wyjaśniamy zasady dotyczące składek, stażu pracy i wysokości świadczenia.
Czym jest umowa zlecenie?
Umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna. Reguluje ją Kodeks cywilny. Różni się od umowy o pracę. Nie podlega przepisom Kodeksu pracy.
W ramach zlecenia nie ma stosunku pracy. Stronami są zleceniodawca i zleceniobiorca. Umowa może być elastyczna. Często wybierają ją studenci do 26 lat. Dla nich wynagrodzenie brutto równa się netto. Jest też popularna w pracach sezonowych.
Umowa zlecenie nie zapewnia typowej ochrony pracowniczej. Nie daje prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego. Nie ma prawa do urlopu wychowawczego.
Umowa zlecenie nie powinna mieć znamion stosunku pracy. Jeżeli spełnia warunki umowy o pracę (miejsce, czas, nadzór), może być tak uznana.
Składki ZUS od umowy zlecenie – czy są obowiązkowe?
Przy umowie zlecenie odprowadzane są składki ZUS. Obejmują ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zleceniodawca ma obowiązek płacić te składki. Wysokość składek zależy od wynagrodzenia brutto.
Składki na ubezpieczenie emerytalne wynoszą 19,52%. Połowę (9,76%) płaci zleceniobiorca. Drugą połowę (9,76%) płaci zleceniodawca.
Składki rentowe to 8%. Zleceniobiorca płaci 1,5%. Zleceniodawca pokrywa 6,5%.
Składka wypadkowa wynosi od 0,67% do 3,33%. Opłaca ją w całości zleceniodawca. Składka zdrowotna to 9%. Płaci ją zleceniobiorca.
Zleceniodawca płaci też składki na Fundusz Pracy (2,45%). Opłaca Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10%).
Istnieją wyjątki od obowiązkowych składek. Dotyczą osób z innymi tytułami do ubezpieczenia. Jeśli podstawa składek wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie, składki z kolejnej umowy zlecenie mogą być tylko zdrowotne. Minimalne wynagrodzenie w I półroczu 2025 roku wynosi 4666 zł.
Zleceniobiorca nie ma obowiązku ubezpieczenia chorobowego. Jest ono dobrowolne. Wymaga złożenia wniosku.
Firma nie może uchylać się od odprowadzania składek. Zgłoszenie do ZUS jest obowiązkowe. Należy to zrobić na druku ZUS ZUA. Termin zgłoszenia to 7 dni od daty rozpoczęcia umowy.
Umowa zlecenie a staż pracy do emerytury – kluczowa różnica
W kontekście emerytury ważne są dwa pojęcia. To staż pracy i okresy składkowe. Umowa zlecenie wpływa głównie na okresy składkowe.
Czym jest staż pracy i dlaczego jest ważny?
Staż pracy to okresy zatrudnienia. Zalicza się do niego głównie pracę na umowę o pracę. Staż pracy decyduje o wielu uprawnieniach. Wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego. Daje prawo do urlopu wychowawczego. Jest ważny przy świadczeniu przedemerytalnym.
Staż pracy jest też jednym z warunków do minimalnej emerytury. Kobiety potrzebują 20 lat stażu. Mężczyźni muszą mieć 25 lat stażu. Do tego dochodzi osiągnięcie wieku emerytalnego.
Okresy składkowe a umowa zlecenie
Okresy składkowe to czas, za który opłacano składki ZUS. Niezależnie od formy zatrudnienia. Okresy pracy na umowie zlecenie są zaliczane do okresów składkowych. Dzieje się tak, jeśli odprowadzano od nich składki na ubezpieczenie społeczne.
Umowa zlecenie nie wlicza się automatycznie do stażu pracy. Nawet jeśli odprowadzano składki emerytalne. Jest to kluczowa różnica.
Okresy nieskładkowe też są uwzględniane. Obejmują np. naukę lub zasiłki dla bezrobotnych. Zalicza się je do 1/3 okresów składkowych.
W przypadku projektu emerytur stażowych, emerytura ma być ustalana tylko na podstawie stażu pracy. To może zmienić sytuację zleceniobiorców.
Istnieją plany zmian od 1 stycznia 2026 roku. Do stażu pracy będzie można wliczyć okresy pracy na umowie zlecenie. Warunkiem będzie odprowadzanie składek. Dotyczy to też umów agencyjnych i działalności gospodarczej.
Wpływ umowy zlecenie na wysokość emerytury
Odprowadzane składki ZUS mają bezpośredni wpływ na przyszłą emeryturę. Składki z umowy zlecenie zasilają konto w ZUS. Budują kapitał emerytalny.
Jak składki z umowy zlecenie budują kapitał emerytalny?
Wysokość przyszłej emerytury zależy od sumy składek. Liczy się okres ich opłacania. Liczy się też wysokość odprowadzonych kwot. Im wyższe wynagrodzenie na umowie zlecenie, tym wyższe składki. Wyższe składki oznaczają potencjalnie wyższą emeryturę.
Od 2016 roku obowiązują przepisy o oskładkowaniu umów zlecenie. Składki są obowiązkowe do wysokości minimalnego wynagrodzenia. Wpływają one na kapitał emerytalny.
Umowa zlecenie a emerytura minimalna
Aby otrzymać emeryturę minimalną, musisz spełnić warunki. Wiek emerytalny to 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Wymagany jest też odpowiedni staż ubezpieczeniowy. To co najmniej 20 lat dla kobiet. Dla mężczyzn to co najmniej 25 lat.
Do tego stażu zalicza się okresy składkowe i nieskładkowe. Okresy opłacania składek z umowy zlecenie są zaliczane. Mają wpływ na prawo do minimalnej emerytury.
Minimalna emerytura od 1 marca 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto.
Umowa zlecenie dla emerytów – dorabianie do świadczenia
Emeryci mogą pracować na umowę zlecenie. Mogą dorabiać do swojej emerytury. Muszą jednak przestrzegać limitów dorabiania.
Limity te zależą od przeciętnego wynagrodzenia. Od 1 marca 2024 roku obowiązują nowe kwoty. Pierwszy próg to 70% przeciętnego wynagrodzenia. Wynosi on 5196,50 zł brutto.
Jeśli zarobki nie przekraczają 70% progu, emerytura nie jest zmniejszana. Drugi próg to 130% przeciętnego wynagrodzenia. Wynosi on 9648,50 zł brutto.
Przekroczenie progu 70% może skutkować zmniejszeniem emerytury. Przekroczenie progu 130% powoduje zawieszenie emerytury.
Emeryci zatrudnieni na umowę zlecenie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom. Obejmują składki emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Składki na Fundusz Pracy i FGŚP nie są opłacane. Dotyczy to zleceniobiorców, którzy ukończyli 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni).
Umowa zlecenie z emerytem jest podstawą do naliczania składek. Minimalna stawka godzinowa w 2025 roku wynosi 30,50 zł brutto.
Jak dokumentować pracę na umowie zlecenie w kontekście emerytury?
Dokumentacja jest bardzo ważna. Zabezpiecza przyszłe świadczenia emerytalne. Zachowuj kopie umów zleceń. Przechowuj rachunki i potwierdzenia wpłat składek ZUS.
Kontroluj opłacanie składek ZUS. Możesz to zrobić na swoim koncie w PUE ZUS. Platforma internetowa ZUS pozwala sprawdzić historię wpłat.
- Zachowaj kopie umów zleceń.
- Przechowuj rachunki i potwierdzenia wpłat.
- Kontroluj konto w PUE ZUS.
Umowa zlecenie vs. Umowa o pracę – porównanie dla przyszłej emerytury
Różnice między umową zlecenie a umową o pracę są istotne. Mają wpływ na emeryturę.
| Kryterium | Umowa zlecenie | Umowa o pracę |
|---|---|---|
| Staż pracy | Generalnie nie wlicza się (możliwe zmiany od 2026) | Wlicza się |
| Okresy składkowe | Wlicza się (jeśli składki płacone) | Wlicza się (składki obowiązkowe) |
| Wpływ na wysokość emerytury | Tak (przez opłacone składki) | Tak (przez opłacone składki) |
| Prawo do minimalnej emerytury | Tak (jeśli spełnione warunki wieku i okresów składkowych/nieskładkowych) | Tak (jeśli spełnione warunki wieku i stażu pracy/okresów składkowych) |
| Prawa pracownicze (urlop, wypowiedzenie) | Ograniczone (regulowane umową) | Pełne (regulowane Kodeksem pracy) |
Podsumowanie i praktyczne wskazówki
Praca na umowie zlecenie wpływa na emeryturę. Głównie przez odprowadzane składki ZUS. Składki te budują kapitał emerytalny. Mają znaczenie dla wysokości przyszłego świadczenia.
Umowa zlecenie zwykle nie wlicza się do stażu pracy. Staż pracy jest ważny dla prawa do emerytury minimalnej. Warto pamiętać o planowanych zmianach od 2026 roku.
Emeryci mogą dorabiać na umowie zlecenie. Muszą uważać na limity przychodów.
Co możesz zrobić?
- Negocjuj jak najwyższe wynagrodzenie. Zwiększy to podstawę składek.
- Rozważ dobrowolne opłacanie wyższych składek.
- Inwestuj nadwyżki finansowe. Pomyśl o IKE lub IKZE.
- Zbieraj dokumentację: umowy, rachunki, potwierdzenia ZUS.
- Regularnie sprawdzaj swoje konto w PUE ZUS.
- Rozważ przejście na umowę o pracę. Jeśli to możliwe.
- Bądź na bieżąco ze zmianami w przepisach.
Najczęściej zadawane pytania
Czy umowa zlecenie wlicza się do emerytury w 2025 roku?
Umowa zlecenie w 2025 roku nie wlicza się do stażu pracy. Wpływa jednak na wysokość emerytury. Dzieje się tak, jeśli odprowadzane są od niej składki emerytalne i rentowe. Okresy opłacania składek to okresy składkowe. Są one uwzględniane przy obliczaniu świadczenia.
Kiedy umowa zlecenie wlicza się do stażu pracy?
Okresy pracy na umowie zlecenie generalnie nie wliczają się do stażu pracy. Do stażu pracy zalicza się głównie pracę na umowę o pracę. Wyjątkiem może być sytuacja, gdy umowa zlecenie spełniała warunki umowy o pracę. Planowane są zmiany od 2026 roku. Wówczas okresy z umów cywilnoprawnych mogą być wliczane do stażu pracy. Warunkiem jest odprowadzanie składek.
Czy muszę opłacać składki emerytalne, jeśli pracuję na umowie zlecenie?
Tak, w większości przypadków składki na ubezpieczenie emerytalne są obowiązkowe. Zleceniodawca musi je odprowadzać. Wyjątki dotyczą np. studentów do 26 lat. Albo osób z innymi tytułami do ubezpieczenia. Jeśli z innego tytułu osiągają co najmniej minimalne wynagrodzenie.
Jak umowa zlecenie wpływa na wysokość emerytury?
Umowa zlecenie wpływa na wysokość emerytury. Dzieje się to poprzez opłacane składki ZUS. Składki emerytalne i rentowe są gromadzone na koncie w ZUS. Tworzą kapitał emerytalny. Wysokość przyszłej emerytury zależy od zgromadzonego kapitału. Im wyższe składki, tym wyższa potencjalna emerytura.
Czy umowa zlecenie zapewnia prawo do emerytury minimalnej?
Tak, praca na umowie zlecenie może zapewnić prawo do emerytury minimalnej. Warunkiem jest opłacanie składek ZUS. Okresy składkowe z umowy zlecenie liczą się do wymaganego stażu ubezpieczeniowego. Dla kobiet to 20 lat, dla mężczyzn 25 lat. Do tego trzeba osiągnąć wiek emerytalny (60/65 lat).
Czy emeryt może pracować na umowie zlecenie?
Tak, emeryt może pracować na umowie zlecenie. Jest to częsta forma dorabiania. Musi jednak uważać na limity przychodów. Przekroczenie limitów może zmniejszyć lub zawiesić wypłatę emerytury. Limity wynoszą 70% i 130% przeciętnego wynagrodzenia.
Jak sprawdzić, czy składki od umowy zlecenie są opłacane?
Stan swoich składek możesz sprawdzić online. Użyj Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). Wymaga to założenia profilu. Możesz też skontaktować się bezpośrednio z ZUS. Sprawdzenie jest ważne dla Twojej przyszłej emerytury.
Czy można opłacić składki za umowę zlecenie wstecz?
Nie, polskie prawo nie przewiduje takiej możliwości. Nie można opłacać składek retrospektywnie. Składki muszą być płacone na bieżąco. W okresie, w którym umowa obowiązywała.
Czy umowa zlecenie wpływa na wcześniejszą emeryturę?
Zasadniczo nie. Prawo do wcześniejszej emerytury często zależy od pracy w szczególnych warunkach. Lub o szczególnym charakterze. Zazwyczaj wymaga to zatrudnienia na umowę o pracę. Emerytura pomostowa nie jest przyznawana za pracę na umowie zlecenie. Nawet jeśli praca była wykonywana w trudnych warunkach.
