Monitorowanie ciśnienia krwi i pulsu jest kluczowe dla zdrowia seniorów. Wraz z wiekiem normy tych parametrów ulegają zmianie. Wczesne wykrycie nieprawidłowości pozwala zapobiegać poważnym chorobom. Dowiedz się, jakie wartości są prawidłowe dla osób starszych i kiedy potrzebna jest konsultacja lekarska.
Podstawowe pojęcia: Ciśnienie tętnicze i puls
Układ krwionośny rozprowadza krew w całym organizmie. Krew transportuje tlen i składniki odżywcze do tkanek. Odbiera też produkty przemiany materii. Kluczowe wskaźniki pracy układu krążenia to ciśnienie tętnicze i puls. Ciśnienie tętnicze to siła, z jaką krew napiera na ściany tętnic. Podaje się dwie wartości ciśnienia. Pierwsza to ciśnienie skurczowe. Druga to ciśnienie rozkurczowe. Puls, zwany też tętnem, to liczba uderzeń serca na minutę. Prawidłowy puls oraz tętno u osoby starszej to podstawa. Odchylenia od normy mogą świadczyć o chorobie. Mogą też negatywnie wpływać na samopoczucie seniora.
Co to jest ciśnienie skurczowe i rozkurczowe?
Ciśnienie skurczowe to najwyższa wartość ciśnienia. Występuje podczas skurczu serca. Ciśnienie rozkurczowe to najniższa wartość. Występuje w fazie rozkurczu serca.
Czym różni się puls od tętna?
Puls i tętno to często używane zamiennie pojęcia. Oznaczają one liczbę uderzeń serca na minutę. Puls to wyczuwalne falowanie tętnicy. Jest ono wynikiem pracy serca.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie u osób starszych?
Ciśnienie u osób starszych jest zazwyczaj nieco wyższe. Różni się od norm dla młodych dorosłych. Normy ciśnienia rosną wraz z wiekiem. Proces starzenia wpływa na naczynia tętnicze. Ściana aorty przebudowuje się. Staje się mniej elastyczna i bardziej sztywna. Światło naczyń może ulegać zwężeniu. To wszystko wpływa na wartości ciśnienia krwi. U seniorów dopuszczalne są wyższe poziomy ciśnienia. Wynika to ze starzenia się naczyń tętniczych. Wydolność nerek także spada z wiekiem. Ma to wpływ na ciśnienie krwi. Zespół kruchości dotyczy wielu pacjentów w podeszłym wieku. Wiąże się on z pogarszaniem funkcjonowania narządów. Prawidłowe ciśnienie i puls u seniora ogranicza ryzyko powikłań. Chroni przed chorobami sercowo-naczyniowymi i schorzeniami nerek.
Normy ciśnienia dla poszczególnych grup wiekowych seniorów
Normy ciśnienia krwi zmieniają się wraz z wiekiem. Norma ciśnienia tętniczego dla dorosłych wynosi 120-129/80-89 mmHg. U osób młodych idealne ciśnienie to 120/80 mmHg. U czterdziestolatka norma to 125/83 mmHg. U pięćdziesięciolatka wynosi 129/85 mmHg.
Dla seniorów normy są inne. Oto przybliżone wartości:
| Wiek | Norma ciśnienia | Minimum | Maksimum |
|---|---|---|---|
| 50+ lat | ok. 129/85 mmHg | – | – |
| 60+ lat | ok. 130/86 mmHg | – | – |
| 60-64 lata | 134/87 mmHg | 121/83 mmHg | 147/91 mmHg |
| Powyżej 65 lat | 135/88 mmHg | 123/85 mmHg | 148/94 mmHg |
| Powyżej 80 lat | do 140/90 mmHg | – | – |
| Powyżej 90 lat | 140/90-150/90 mmHg | – | – |
Prawidłowe ciśnienie u osób starszych powyżej 65. roku życia to około 135/88 mm Hg. Dopuszczalny margines odstępstw od normy ciśnienia u starszych to minimum 123/85 mm Hg, maksimum 148/94 mm Hg.
U osób od 60 do 64 lat wartości te to minimum 121/83 mm Hg, norma 134/87 mm Hg, maksimum 147/91 mm Hg.
Czy normy ciśnienia są takie same dla wszystkich seniorów?
Normy ciśnienia różnią się w zależności od wieku. Wartości są wyższe dla osób starszych niż dla młodych dorosłych. Należy brać pod uwagę indywidualny stan zdrowia pacjenta. Leczenie nadciśnienia u pacjentów >80 lat wprowadza się przy wyższych wartościach ciśnienia.
Jaki jest prawidłowy puls u seniora?
Im jesteśmy starsi, tym nasz puls powinien być niższy. Prawidłowy puls u dorosłego to około 70 uderzeń na minutę. U osób starszych prawidłowy puls wynosi około 60 uderzeń na minutę. Niektóre źródła podają normę 60-70 uderzeń na minutę. Inne mówią o zakresie 60-80 uderzeń na minutę. Tętno u osoby starszej powinno wynosić ok 60 uderzeń na minutę w spoczynku. Warto pamiętać, że taką wartość powinien wynieść puls u osoby starszej w spoczynku. Jeżeli senior miał nawet minimalną ilość ruchu, warto poczekać kilka minut aż odpocznie.
Normy pulsu w różnych grupach wiekowych
Normy pulsu różnią się znacznie w zależności od wieku:
- U płodu: 110–150 uderzeń/minutę.
- U niemowląt: ok. 130 uderzeń/minutę.
- U dzieci: ok. 100 uderzeń/minutę.
- U młodzieży: ok. 85 uderzeń/minutę.
- U dorosłych: ok. 70-75 uderzeń/minutę.
- U starszych: ok. 60-80 uderzeń/minutę.
Odchylenia od normy pulsu poniżej 50 lub powyżej 70 (lub 80) uderzeń na minutę powinny być skonsultowane z lekarzem. Puls 140, 150 i 120 u osoby starszej jest powyżej normy.
Co oznacza tachykardia i bradykardia?
Tachykardia to stan, gdy puls przekracza normę. Zazwyczaj oznacza puls powyżej 100 uderzeń na minutę. Bradykardia to stan, gdy puls jest niższy od normy. Zazwyczaj oznacza puls poniżej 60 uderzeń na minutę.
Nieprawidłowe ciśnienie i puls – przyczyny i objawy
Nieprawidłowe ciśnienie oraz puls świadczą o problemach zdrowotnych. Dłuższy stan wysokiego lub niskiego ciśnienia może szkodzić organizmowi. Na nieprawidłowe ciśnienie i puls wpływa wiele czynników. Należą do nich niewłaściwa dieta i nadwaga. Brak ruchu także ma znaczenie. Leki przyjmowane przez seniora mogą wpływać na ciśnienie i puls. Schorzenia przewlekłe, używki i czynniki genetyczne także odgrywają rolę. Choroby układu krążeniowego są jedną z głównych przyczyn zgonów.
Nadciśnienie u seniorów
Nadciśnienie tętnicze jest często bezobjawowe. Może jednak objawiać się różnymi symptomami. Należą do nich bóle głowy i zawroty. Uczucie zmęczenia i kołatanie serca to możliwe objawy. Mogą wystąpić zaburzenia widzenia i szumy uszne. Nadciśnienie dotyka znaczną część seniorów. Szacuje się, że nadciśnienie dotyka 60% osób po 60. roku życia. Dotyka 70% osób po 80. roku życia. Najczęstsza postać nadciśnienia u starszych to izolowane nadciśnienie skurczowe. Jest ono związane ze zmianami w tętnicach związanymi z wiekiem.
Niedociśnienie u seniorów
U osób starszych częściej występuje niedociśnienie. Szczególnie dotyczy to hipotonii ortostatycznej. Niskie ciśnienie (hipotensja ortostatyczna) rozpoznaje się przy ciśnieniu rozkurczowym 40-50 mmHg. Objawia się osłabieniem i zawrotami głowy. Może prowadzić do omdleń. Hipotonii ortostatycznej to spadek ciśnienia skurczowego. Spadek wynosi co najmniej 20 mm Hg. Spadek ciśnienia rozkurczowego to co najmniej 10 mm Hg. Występuje on po wstaniu.
Zaburzenia pulsu (tachykardia, bradykardia)
Wysoki puls może być wynikiem stresu lub wysiłku. Odwodnienie i nadwaga mogą wpływać na tętno. Używki, infekcje i niektóre lekarstwa także podnoszą puls. Choroby, takie jak nadczynność tarczycy czy choroby serca, mogą powodować tachykardię. Niski puls u seniora nie musi być niepokojący. Dotyczy to sytuacji, gdy nie towarzyszą mu objawy. Takie objawy to omdlenia czy zawroty głowy. Podwyższone parametry przy stresie lub wysiłku są naturalne. Wymagają jednak uwagi i obserwacji.
Skutki nieprawidłowych wartości
Nieprawidłowe ciśnienie i puls mogą prowadzić do poważnych powikłań. Mogą powodować zawały serca i udary mózgu. Niewydolność serca to kolejne ryzyko. Miażdżyca i rozwarstwienie aorty to możliwe skutki. Nadciśnienie sprzyja powikłaniom sercowo-naczyniowym. Niedociśnienie może powodować hipotonie ortostatyczną. Regularne monitorowanie jest kluczowe. Pomaga w profilaktyce powikłań sercowo-naczyniowych.
Jak monitorować ciśnienie i puls w domu?
Podstawowy pomiar ciśnienia można wykonać prostym ciśnieniomierzem elektronicznym. Nowoczesne ciśnieniomierze elektryczne umożliwiają samodzielny pomiar tętna. Prawidłowe badanie ciśnienia wymaga odpowiednich warunków. Należą do nich siedząca pozycja i wysokość serca. Ręka powinna być nieruchoma podczas pomiaru. Podczas pomiaru ważny jest także puls. Może on wskazywać na stan zdrowia. Codzienne mierzenie ciśnienia tętniczego krwi jest zalecane. Warto prowadzić notatki z wynikami pomiarów. Stosowanie prawidłowej techniki pomiaru ciśnienia jest ważne. Unikaj stresu i nadmiernego wysiłku podczas monitorowania parametrów. Można używać nowoczesnych urządzeń pomiarowych. Przykłady to zegarek z czujnikiem lub pulsoksymetr. Opaska SOS Locon Life i Locon Life Plus to kolejne narzędzia. Użycie opaski SOS służy do monitorowania i wezwania pomocy. Aplikacja Bezpieczna Rodzina wspiera monitorowanie.
Warto pamiętać, że taką wartość powinien wynieść puls u osoby starszej w spoczynku, dlatego jeżeli senior miał nawet minimalną ilość ruchu warto poczekać kilka minut aż odpocznie.
Ta zasada dotyczy pomiaru pulsu. Zapewnia wiarygodny wynik.
Kiedy skonsultować się z lekarzem?
Niebezpieczne wartości ciśnienia to powyżej 140-160 mmHg (skurczowe). Niebezpieczne wartości rozkurczowe to 90-95 mmHg. Niebezpieczne wartości pulsu to powyżej 100. Niebezpieczne wartości pulsu to także poniżej 60 uderzeń na minutę. Odchylenia od normy powinny być skonsultowane z lekarzem. Dotyczy to pulsu poniżej 50. Dotyczy to także pulsu powyżej 70 uderzeń na minutę. Szybkie sprawdzanie ciśnienia, pulsu i temperatury jest ważne. Należy to robić w razie podejrzenia problemów zdrowotnych. W przypadku niepokojących objawów zalecana jest konsultacja z lekarzem.
Leczenie i zarządzanie ciśnieniem i pulsem u seniorów
Leczenie obejmuje zmianę stylu życia. Może obejmować stosowanie leków. Konieczne jest indywidualne podejście do leczenia. Regularne monitorowanie ciśnienia jest ważne. Pierwszy cel terapeutyczny to obniżenie ciśnienia skurczowego do <140 mm Hg. Dotyczy to leczenia nadciśnienia u pacjentów >80 lat. Zażywanie leków regulujących ciśnienie powinno być regularne. Zmiana trybu życia jest kluczowa. Obejmuje dietę i aktywność fizyczną. Ważna jest odpowiednia ilość wody. Można obniżyć puls oddychając głęboko i powoli. Pomaga wyjście na świeże powietrze. Wypicie chłodnej wody może przynieść ulgę. Wyciszenie się i zrelaksowanie także wpływa na puls.
Czy wysokie ciśnienie u seniora zawsze wymaga leczenia farmakologicznego?
Nie zawsze. Decyzja o leczeniu zależy od wielu czynników. Bierze się pod uwagę ogólny stan zdrowia seniora. Ważny jest wiek pacjenta. Liczą się także współistniejące choroby. Czasem wystarczy zmiana stylu życia. Leczenie farmakologiczne wprowadza się przy wyższych wartościach ciśnienia. Dotyczy to pacjentów powyżej 80. roku życia.
Jakie są przyczyny niskiego pulsu u seniora?
Niski puls u seniora może mieć różne przyczyny. Może być naturalną cechą organizmu. Może być wynikiem przyjmowania niektórych leków. Czasem jest objawem chorób serca. Może wskazywać na niedoczynność tarczycy. Niski puls nie zawsze wymaga leczenia. Wymaga uwagi, gdy towarzyszą mu objawy. Takie objawy to zawroty głowy czy omdlenia.
Czy stres wpływa na ciśnienie i puls?
Tak, stres może tymczasowo podwyższać ciśnienie i puls. Podwyższone parametry przy stresie są naturalną reakcją. Wymagają jednak obserwacji. Chroniczny stres może negatywnie wpływać na układ krążenia.
