Krwawienie z nosa – jak zatamować i kiedy szukać pomocy?

Krwotok z nosa to powszechna dolegliwość. Zazwyczaj nie jest groźny. Warto jednak znać jego przyczyny i wiedzieć, jak prawidłowo postąpić. Czasem krwawienie sygnalizuje poważniejsze problemy zdrowotne. Dowiedz się, jak skutecznie zatamować krew i kiedy konieczna jest wizyta u lekarza.

Co to jest krwawienie z nosa (epistaksja)?

Krwawienie z nosa, zwane epistaksją, dotyka wielu osób. Około 60% ludzi doświadcza go przynajmniej raz w życiu. Krwotok z nosa występuje, gdy uszkodzeniu ulegają naczynia krwionośne. Naczynia znajdują się w błonie śluzowej nosa. Błona jest bogato unaczyniona. Jest podatna na uszkodzenia. Krwawienie zwykle pochodzi z przedniej części nosa. To krwotoki przednie. Rzadziej krew leci z głębszych obszarów. To krwotoki tylne. Krwotoki przednie są częstsze. Pochodzą ze splotu Kiesselbacha. Krwotoki tylne są rzadsze. Mogą być poważniejsze. Częściej dotyczą osób starszych.

Dlaczego leci krew z nosa? Przyczyny krwotoków

Krwawienie z nosa ma wiele przyczyn. Mogą być miejscowe. Mogą być ogólne. Za 25–30% przypadków odpowiadają przyczyny miejscowe. Za 70–75% odpowiadają przyczyny ogólne. Ważne jest, aby zidentyfikować źródło problemu. Pomaga to w odpowiednim postępowaniu.

Miejscowe przyczyny krwawienia z nosa

Uszkodzenia mechaniczne to najczęstsza przyczyna. Należy do nich dłubanie w nosie. Urazy sportowe też powodują krwawienie. Uderzenia w nos mogą skutkować krwotokiem. Suche powietrze wysusza śluzówkę. To osłabia naczynia. Infekcje górnych dróg oddechowych wysuszają błonę śluzową. Przeziębienia, zapalenie zatok i grypa mogą prowadzić do krwawień. Alergie i infekcje powodują stan zapalny. To osłabia naczynia. Obce przedmioty w nosie drażnią śluzówkę. Wywołują krwawienie. To częsta przyczyna u dzieci. Nadużywanie kropli do nosa na katar zwiększa ryzyko. Niektóre choroby nosa też powodują krwawienia. Należą do nich polipy i guzy. Perforacja przegrody nosowej również może być przyczyną.

Ogólne przyczyny krwawienia z nosa

Wysokie ciśnienie tętnicze to częsta przyczyna. Odpowiada za około 50% przypadków krwawień ogólnych. Nadciśnienie osłabia naczynia krwionośne. Zwiększa ryzyko ich pęknięcia. Leki przeciwzakrzepowe nasilają krwawienia. Aspiryna i heparyna to przykłady. Zaburzenia krzepnięcia krwi mogą powodować krwotoki. Skazy krwotoczne sprzyjają krwawieniom. Choroby zakaźne i choroby naczyniowe są powiązane. Niewydolność nerek lub wątroby może być przyczyną. Niedobory witamin K i C osłabiają naczynia. Krwawienia mogą być objawem cukrzycy. Zmiany hormonalne w ciąży zwiększają przekrwienie śluzówek. To też może prowadzić do krwawień.

Jak zatamować krwawienie z nosa? Pierwsza pomoc krok po kroku

Większość krwawień z nosa można zatrzymać samodzielnie. Ważne jest szybkie i prawidłowe działanie. Zachowaj spokój. To pomaga opanować sytuację. Przyjmij odpowiednią pozycję.

• Usiądź prosto.
• Pochyl głowę lekko do przodu.
• Nie odchylaj głowy do tyłu. Grozi to zachłyśnięciem krwią.
• Ściśnij skrzydełka nosa. Użyj kciuka i palca wskazującego.
• Uciskaj nos przez 10-20 minut. Nie puszczaj ucisku.
• Oddychaj przez usta.
• Wypluwaj krew, która spływa do gardła. Nie połykaj jej.
• Przyłuż zimny okład na kark lub nasadę nosa. Zimno zwęża naczynia.

Po ustaniu krwawienia unikaj wysiłku. Nie dmuchaj nosa przez kilka godzin. Unikaj gorących napojów. Gorąco może ponownie rozszerzyć naczynia.

Domowe sposoby wspomagające tamowanie

Możesz zastosować dodatkowe metody. Pomagają one w łagodnych przypadkach. Pamiętaj, że nie zastępują one konsultacji lekarskiej. Zwłaszcza przy częstych krwawieniach.

• Spraye z solą fizjologiczną nawilżają nos. Zapobiegają wysuszeniu.
• Wazelina nawilża nozdrza. Pomaga utrzymać wilgotność.
• Napar z pokrzywy lub skrzypu polnego. Stosowany wewnętrznie może wspierać naczynia.
• Roztwór soli do wdychania. Pomaga nawilżyć śluzówkę.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Krwawienie z nosa zwykle nie jest poważne. Czasem jednak wymaga pomocy medycznej. W 10% przypadków konieczna jest interwencja lekarska. Zasięgnij opinii lekarza, gdy:

• Krwawienie trwa dłużej niż 15-20 minut.
• Krwawienia są częste lub nawracające.
• Krwawienie jest bardzo obfite.
• Krwawienie wystąpiło po urazie głowy lub twarzy.
• Przyjmujesz leki rozrzedzające krew.
• Masz wysokie ciśnienie tętnicze.
• Krwawieniu towarzyszą inne objawy. Należą do nich zawroty głowy lub osłabienie.
• Dotyczy osoby starszej z silnym krwawieniem.

W przypadku ciężkiego stanu ułóż pacjenta na boku. Zadzwoń po pomoc medyczną.

Diagnostyka i leczenie krwotoków z nosa przez lekarza

Lekarz zdiagnozuje przyczynę krwawienia. Zbada jamę nosową. Może użyć wziernika Hartmanna. W bardziej skomplikowanych przypadkach potrzebne są badania obrazowe. Należą do nich tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Pomagają one wykluczyć poważniejsze schorzenia.

Metody leczenia stosowane przez lekarzy

Metoda	Opis
Tamponada nosa	Polega na umieszczeniu materiału w jamie nosowej. Zatrzymuje ucisk na naczynia. Może być przednia lub tylna.
Kauteryzacja	Zamykanie krwawiących naczyń. Stosuje się do tego substancje chemiczne (np. azotan srebra) lub prąd elektryczny.
Leki obkurczające naczynia	Stosowane miejscowo w postaci kropli. Pomagają zwęzić naczynia i zatrzymać krwawienie.
Leczenie przyczynowe	Lekarz może leczyć chorobę podstawową. Może to być nadciśnienie. Może to być zaburzenie krzepnięcia.
Zabiegi chirurgiczne	W ciężkich przypadkach konieczne jest podwiązanie tętnicy. Stosuje się je przy silnych krwotokach tylnych. Embolizacja to inna metoda. Polega na zamknięciu naczynia od wewnątrz.

Leczenie zależy od przyczyny i nasilenia krwawienia.

Jak zapobiegać krwawieniom z nosa?

Można zmniejszyć ryzyko krwotoków. Stosuj proste środki zapobiegawcze. Utrzymuj odpowiednią wilgotność powietrza. Optymalny poziom to 40-50%. Używaj nawilżaczy powietrza. Zwłaszcza w sezonie grzewczym. Nawilżaj śluzówkę nosa. Stosuj izotoniczne roztwory wody morskiej. Możesz używać żeli lub maści nawilżających. Unikaj dłubania w nosie. To częsta przyczyna urazów. Unikaj zbyt mocnego wydmuchiwania nosa. Unikaj substancji drażniących. Należą do nich dym papierosowy. Monitoruj ciśnienie tętnicze. Osoby z nadciśnieniem mają większe ryzyko. Dbaj o dietę bogatą w witaminy C i K. Unikaj długotrwałego stosowania kropli do nosa. Mogą wysuszać śluzówkę. Bądź ostrożny podczas uprawiania sportu. Używaj ochronników głowy i twarzy.

Podsumowanie

Krwawienie z nosa to powszechna dolegliwość. Zwykle jest łatwa do opanowania. Kluczowe jest prawidłowe postępowanie pierwszej pomocy. Pamiętaj o ucisku skrzydełek nosa. Pochyl głowę do przodu. Stosuj zimne okłady. Jeśli krwawienie jest silne lub nawraca, skonsultuj się z lekarzem. Może to być sygnał poważniejszego problemu. Profilaktyka pomaga zmniejszyć ryzyko. Nawilżaj nos. Unikaj urazów. Dbaj o zdrowie ogólne.

Wykres przedstawiający najczęstsze przyczyny krwawień z nosa.

Pamiętaj, że ten artykuł ma charakter informacyjny. Nie zastępuje porady lekarskiej. Zawsze konsultuj się ze specjalistą w przypadku problemów zdrowotnych.