Wyjaśniamy, jak działają systemy KRUS i ZUS. Dowiesz się, jak połączyć okresy składkowe. Sprawdzisz warunki uzyskania emerytury w obu systemach.
Czym jest KRUS i ZUS?
W Polsce funkcjonują dwa główne systemy ubezpieczeń społecznych. KRUS obsługuje rolników. ZUS obejmuje większość pozostałych grup zawodowych. Systemy te działają niezależnie. Każdy rolnik prowadzący działalność musi płacić składki. Podobnie jak inni przedsiębiorcy w ZUS.
Emerytura rolnicza z KRUS – warunki i wymagany staż
Aby otrzymać emeryturę z KRUS, trzeba spełnić dwa warunki. Należy osiągnąć odpowiedni wiek. Trzeba także udokumentować wymagany okres opłacania składek. Wiek emerytalny dla kobiet to 60 lat. Dla mężczyzn wynosi 65 lat. Minimalny staż pracy w KRUS to 25 lat. Okresy ubezpieczenia liczą się od 1 stycznia 1991 roku. Przepisy zmieniły się od 1 października 2017 roku. Wcześniej możliwe było przejście na emeryturę po 30 latach ubezpieczenia. Trzeba było zakończyć działalność rolniczą przed końcem 2017 roku. Od 15 czerwca 2022 roku można pobierać pełną emeryturę. Nie ma już obowiązku zbywania gospodarstwa.
- Złóż wniosek o emeryturę po spełnieniu warunków.
- Pamiętaj o opłacaniu składek kwartalnie w terminie.
Ile lat składek w KRUS daje emeryturę?
Podstawowym warunkiem jest posiadanie co najmniej 25-letniego okresu opłacania składek. Wymagany okres objęcia ubezpieczeniem emerytalno-rentowym liczy się od 1 stycznia 1991 roku. Dla niektórych kategorii rolników minimalny okres opłacania składek wynosi 20 lat. Dotyczy to rolników indywidualnych oraz członków spółdzielni produkcyjnych. Wymóg 25 lat ubezpieczenia od 1991 roku dotyczy osób po osiągnięciu wieku 60/65 lat od 2017 roku.
Ile lat trzeba płacić KRUS, żeby dostać emeryturę?
Aby otrzymać emeryturę z KRUS, wymagany jest co najmniej 25-letni okres opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.
Jak długo trzeba być ubezpieczonym w KRUS, aby otrzymać emeryturę?
Trzeba być ubezpieczonym w KRUS przez co najmniej 25 lat, licząc okresy objęcia ubezpieczeniem od 1 stycznia 1991 roku.
Ile lat opłacania składek w KRUS jest wymagane, aby otrzymać emeryturę?
Wymagany jest co najmniej 25-letni okres opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w KRUS.
Wysokość emerytury z KRUS w 2025 roku
Wysokość emerytury z KRUS zależy od liczby lat opłacania składek. Świadczenie składa się z części składkowej i uzupełniającej. Waloryzacja emerytur i rent rolniczych odbywa się corocznie 1 marca. Od 1 marca 2025 roku emerytura podstawowa wynosi 1691,02 zł brutto. Najniższa emerytura rolnicza od 1 marca 2025 roku to 1878,91 zł brutto. Emerytura po 25 latach opłacania składek wynosi 1995,40 zł brutto. Wskaźnik wymiaru dla 25-letniego stażu składkowego wynosi 1,18. Po 30 latach pracy wskaźnik wynosi 1,20. Po 40 latach pracy wskaźnik wynosi 1,25. Łączna wysokość świadczenia po 2025 roku nie może przekroczyć 5636,73 zł. Jest to trzykrotność minimalnej emerytury.
Wysokość świadczeń będzie wyższa o 5,5%
Zwracaj uwagę na swoje okresy składkowe. Mają one wpływ na ostateczną wysokość świadczenia.
Czy dłuższy staż w KRUS opłaca się?
Dłuższy okres pracy w gospodarstwie rolnym przekłada się na wyższe świadczenie emerytalne. Po 25 latach pracy emerytura wynosiła 1883,37 zł brutto (dane z 2024 roku). Po 30 latach pracy świadczenie wzrastało do 1923,43 zł brutto. Po 40 latach pracy można było liczyć na 2003,57 zł brutto. Lata składkowe ponad minimalny wymóg zwiększają wysokość emerytury. Im więcej lat opłacania składek, tym wyższe świadczenie otrzymasz.
Warto wiedzieć, że dłuższa aktywność zawodowa przekłada się na wyższe świadczenie emerytalne.
Łączenie okresów składkowych KRUS i ZUS
Można połączyć składki opłacane w KRUS i ZUS. Pozwala to na uzyskanie wyższej emerytury. Lata opłacania składek w KRUS mogą być doliczone do stażu pracy w ZUS. Okres opłacania składek w KRUS jest zaliczany na poczet emerytury minimalnej z ZUS. Zasady doliczania określa Art. 87 ustawy emerytalnej. Okres składkowy w KRUS zostanie uwzględniony przy ustalaniu minimalnej emerytury z ZUS. Zwiększenie rolne to specjalny dodatek do emerytury z ZUS. Przysługuje osobom, które mają prawo do emerytury z ZUS. Muszą one osiągnąć wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn). Powiększenie emerytury o część rolną ustala ZUS. Wynosi 1% emerytury podstawowej ZUS za każdy rok składek w KRUS. Zwiększenie o część rolną przysługuje osobom z okresem składkowym w KRUS krótszym niż 25 lat. Muszą one uzyskać prawo do emerytury lub renty z ZUS. Prawo do tego zwiększenia nie przysługuje osobom, które już nabyły prawo do emerytury rolniczej.
- Złóż wniosek o zwiększenie rolne w ZUS. Dołącz dokumentację potwierdzającą opłacanie składek w KRUS.
- Prośbę o zwiększenie rolne złóż po złożeniu wniosku o emeryturę w ZUS.
Czym jest zwiększenie rolne w ZUS?
Zwiększenie rolne to dodatek do emerytury wypłacanej przez ZUS. Jest przeznaczone dla osób, które płaciły składki w KRUS. Nie spełniają jednak warunków do pełnej emerytury rolniczej. Dodatek przysługuje osobom, które mają prawo do emerytury z ZUS i osiągnęły wiek emerytalny (60 lat K, 65 lat M). Zwiększenie wynosi 1% emerytury podstawowej ZUS. Jest liczone za każdy rok opłacania składek na ubezpieczenie rolników. Okres opłacania składek w KRUS musi być krótszy niż 25 lat.
Kto ma prawo do zwiększenia rolnego?
Zwiększenie rolne jest dostępne dla osób, które przeszły z ubezpieczenia KRUS do ZUS. Przysługuje ono osobom, które uzyskały prawo do emerytury lub renty z ZUS. Muszą mieć okres składkowy w KRUS krótszy niż 25 lat. Nie przysługuje ono osobom, które już nabyły prawo do emerytury rolniczej. Jest to forma rekompensaty za lata pracy w rolnictwie dla osób ubezpieczonych głównie w ZUS.
Kto może skorzystać z zaliczenia emerytury rolniczej do ZUS?
Z zaliczenia okresów opłacania składek w KRUS do emerytury ZUS mogą skorzystać osoby, które uzyskały prawo do emerytury lub renty z ZUS i mają okres składkowy w KRUS krótszy niż 25 lat.
Podwójna emerytura z ZUS i KRUS
Istnieje możliwość pobierania dwóch emerytur jednocześnie. Dotyczy to rolników, którzy opłacali składki w obu systemach. Warunek ten dotyczy osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. Aby otrzymać podwójne świadczenie, trzeba spełnić warunki w obu systemach. W KRUS wymagane jest ubezpieczenie przez co najmniej 25 lat (od 1991). W ZUS trzeba osiągnąć wiek emerytalny (60/65 lat). Należy też posiadać minimalny staż pracy w ZUS. Od 2017 roku to 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Emerytury z obu systemów mogą być wypłacane jednocześnie. Łączna wysokość obu świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności minimalnej emerytury. W 2025 roku limit ten wynosi 5636,73 zł.
Podwójna emerytura z ZUS i KRUS – kto może ją otrzymać i na jakich zasadach?
Podwójną emeryturę mogą otrzymać osoby urodzone po 31 grudnia 1948 roku, które spełniają warunki do uzyskania emerytury zarówno w ZUS (wiek 60/65 lat, wymagany staż) jak i w KRUS (wiek 60/65 lat, 25 lat ubezpieczenia od 1991 roku).
Kto może pobierać dwie emerytury jednocześnie – warunki podwójnego świadczenia?
Dwie emerytury jednocześnie mogą pobierać osoby urodzone po 1948 roku, które spełniają warunki do uzyskania świadczenia w ZUS (wiek, staż) oraz w KRUS (wiek, 25 lat ubezpieczenia od 1991 roku).
Renta z KRUS – warunki i okresy składkowe
Renta chorobowa z KRUS przysługuje osobom, które stały się niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym. Osoby te muszą być ubezpieczone w KRUS. Całkowita niezdolność do pracy musi powstać w okresie ubezpieczenia. Może też powstać w ciągu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia. Wymagany okres opłacania składek zależy od wieku. Dla osób do 20 lat wymagany jest 1 rok składek. Do 22 lat potrzebne są 2 lata. Do 25 lat – 3 lata. Do 30 lat – 4 lata. Powyżej 30 lat – 5 lat. Jeśli niezdolność powstała wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wystarczy samo ubezpieczenie w dniu zdarzenia.
Ile lat trzeba płacić KRUS, żeby dostać rentę?
Wymagany okres opłacania składek na rentę z KRUS zależy od wieku powstania niezdolności do pracy. Wynosi od 1 roku (do 20 lat) do 5 lat (powyżej 30 lat).
Renta chorobowa KRUS: dla kogo?
Renta chorobowa z KRUS przysługuje osobom ubezpieczonym w KRUS, które stały się całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym, a niezdolność powstała w okresie ubezpieczenia lub w ciągu 18 miesięcy od jego ustania.
Co się zalicza do okresu składkowego KRUS?
Do okresu składkowego w KRUS zalicza się okresy opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.
Kto nie musi płacić składek w KRUS, by dostać rentę?
W przypadku niezdolności do pracy powstałej wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub choroby zawodowej, wystarczy okres ubezpieczenia obejmujący dzień wypadku lub choroby.
Czy można dopłacić brakujące składki do KRUS?
Obecny system prawny nie przewiduje możliwości dopłacenia brakujących składek. Jeśli rolnikowi brakuje roku lub dwóch do 25 lat składkowych, nie może ich uzupełnić. Nie można dopłacić składek, aby spełnić warunek 25 lat ubezpieczenia. Prawo dopuszcza jednak wyjątkowe sytuacje. Prezes KRUS może przyznać świadczenie mimo niespełnienia warunków ustawowych. Dotyczy to szczególnych, dramatycznych sytuacji życiowych. Podstawą jest Art. 55 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Organ rozpatrujący wniosek ma pewną dowolność w ocenie. Ocenia dokumenty w wyjątkowych przypadkach.
„W systemie ubezpieczeń społecznych nie występuje możliwość dopłaty brakujących składek w związku z ważną sytuacją życiową” – wiceminister Michał Kołodziejczak
„Ustawodawca pozostawił organowi rozpatrującemu wniosek dowolność w ocenie dokumentów w wyjątkowych sytuacjach” – Michał Kołodziejczak
Wymagane lata do emerytury rolniczej. Czy można dopłacić brakujące składki?
Nie można dopłacić brakujących składek do KRUS, aby spełnić wymagany 25-letni okres ubezpieczenia. Wyjątki dotyczą szczególnych sytuacji życiowych na podstawie Art. 55 ustawy.
Czy rencista może uzyskać emeryturę mimo braku składek?
W wyjątkowych przypadkach, na podstawie Art. 55 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, Prezes KRUS może przyznać świadczenie (emeryturę lub rentę) mimo niespełnienia warunków ustawowych.
Emerytury stażowe dla rolników – projekt zmian
W grudniu 2023 roku do Sejmu wpłynął projekt ustawy. Dotyczy on zmiany przepisów o emeryturach i rentach. Projekt ten wprowadza nową możliwość – emerytury stażowe. Emerytura stażowa byłaby dostępna dla osób z długim stażem pracy. Wiek nie byłby głównym kryterium. Minimalny staż dla kobiet to 38 lat. Dla mężczyzn wynosi 43 lata. Rolnicy są wymienieni jako grupa, która mogłaby skorzystać z tych przepisów. Praca rolników jest ciężka i wymaga dużego poświęcenia. Może to uzasadniać wcześniejsze świadczenia. Zmiany te umożliwiłyby wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej. Warunkiem byłoby spełnienie wymogu stażu. Trzeba by także osiągnąć minimalną wysokość świadczenia.
Emerytury stażowe dla rolników?
Trwa dyskusja nad wprowadzeniem emerytur stażowych, które mogłyby objąć również rolników. Projekt ustawy zakłada możliwość przejścia na emeryturę po osiągnięciu wymaganego stażu pracy (38 lat dla kobiet, 43 lata dla mężczyzn), niezależnie od wieku.
Czy rolnicy będą mogli skorzystać z emerytur stażowych?
Rolnicy są uwzględnieni w projektach ustaw dotyczących emerytur stażowych jako grupa zawodowa, która mogłaby z nich skorzystać.
Porównanie emerytur KRUS i ZUS
Istnieje znacząca różnica w wysokości przeciętnych emerytur z ZUS i KRUS. W pierwszym kwartale 2025 roku przeciętna miesięczna emerytura z ZUS wynosiła 4025,50 zł brutto. W tym samym okresie przeciętna emerytura z KRUS była znacznie niższa. Wynosiła 2178,42 zł brutto. Różnica między tymi kwotami przekracza 1800 zł. Pokazuje to dysproporcję między systemami. Mimo waloryzacji, różnica pozostaje duża. Świadczenia z ZUS rosły szybciej. W ZUS wzrost wyniósł 11,2%. W KRUS odnotowano wzrost o 9,4%.
„Przepaść w emeryturach między KRUS a ZUS. To przepaść.”
