Zawieszona emerytura to świadczenie, którego wypłata została wstrzymana. Dzieje się tak najczęściej, gdy emeryt kontynuuje pracę bez rozwiązania umowy. W artykule wyjaśniamy zasady waloryzacji takich świadczeń, aktualne limity dorabiania oraz wpływ najnowszych zmian prawnych na wysokość emerytury. Dowiesz się, jak ZUS przelicza świadczenie po zakończeniu aktywności zawodowej i gdzie szukać niezbędnych informacji.
Co to jest zawieszona emerytura i kiedy ma miejsce?
Zawieszona emerytura to świadczenie przyznane przez ZUS. Jego wypłata zostaje wstrzymana. Najczęściej dotyczy to osób, które osiągnęły wiek emerytalny. Kontynuują jednak pracę u dotychczasowego pracodawcy. Prawo do emerytury powstaje. Wypłata jest jednak zawieszona.
Zawieszenie trwa do momentu rozwiązania stosunku pracy. Przepisy jasno to określają. Emerytura zastępuje wynagrodzenie z pracy. Nie można pobierać obu świadczeń jednocześnie. Trybunał Konstytucyjny to potwierdził. Podstawa prawna to artykuł 103a ustawy emerytalnej.
Waloryzacja a zawieszona emerytura – czy świadczenie rośnie?
Zawieszona emerytura nie podlega marcowej waloryzacji świadczeń. Ta waloryzacja dotyczy emerytur wypłacanych. ZUS waloryzuje jednak składki emerytalne. Waloryzuje także kapitał początkowy. Robi to co roku w czerwcu. Czasem waloryzacja składek odbywa się kwartalnie. Dotyczy to składek z ostatniego okresu. Waloryzacja mechanizmów zachowuje realną wartość środków. Uwzględnia wskaźniki ogłoszone przez ZUS.
Nie wszystkie zawieszone emerytury rosną automatycznie. Zależy to od przyczyny zawieszenia. ZUS bierze pod uwagę okresy zawieszenia. Dokonuje odpowiednich korekt. Zmiany sytuacji życiowej są ważne. Proces waloryzacji składek jest zgodny z ustawą. Dotyczy składek zapisanych na koncie ZUS.
Jak ZUS przelicza zawieszoną emeryturę po zakończeniu pracy?
Po zakończeniu stosunku pracy złóż wniosek w ZUS. Dołącz świadectwo pracy. ZUS dokona ostatecznego obliczenia emerytury. Uwzględni kapitał początkowy. Doda wszystkie zwaloryzowane składki. Środki z OFE i subkonta też są ważne. Składki zdrowotne nie wchodzą do emerytury.
Podstawa obliczenia emerytury jest ważna. Ustalana jest na ostatni dzień miesiąca. Chodzi o miesiąc przed wznowieniem wypłaty. Waloryzacja składek i kapitału jest uwzględniana. Wniosek o przeliczenie możesz składać raz w roku. Możesz go złożyć po otrzymaniu 13. pensji. Kontynuacja pracy może zwiększyć emeryturę. Nowe składki są dopisywane i waloryzowane.
Złożenie wniosku o przeliczenie po zakończeniu pracy jest ważne. Uwzględnisz wtedy dodatkowe składki.
Limity dorabiania – kiedy emerytura jest zmniejszana lub zawieszana?
Praca zarobkowa na emeryturze wpływa na świadczenie. Może pozbawić świadczenia. Dotyczy to osób, które nie osiągnęły pełnego wieku emerytalnego. Limity dorabiania ulegają zmianie. Są zależne od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. GUS ogłasza te dane. Kwota przychodu decyduje o zmniejszeniu lub zawieszeniu.
Świadczenie zostanie zmniejszone. Dzieje się tak, gdy przychód przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia. ZUS/KRUS zmniejsza świadczenie. Świadczenie zostanie zawieszone. Stanie się tak, gdy przychód przekroczy 130% przeciętnego wynagrodzenia. Obowiązek powiadomienia ZUS o przychodzie jest kluczowy. Wypełnij formularz EROP.
Emeryci, którzy osiągnęli pełny wiek emerytalny, mogą dorabiać bez limitów.
Aktualne limity dorabiania
| Okres | Limit zmniejszenia (70%) | Limit zawieszenia (130%) |
|---|---|---|
| Od 1 marca 2023 r. do 31 maja 2023 r. | 4 713,50 zł | 8 753,60 zł |
| Od 1 czerwca 2023 r. | 4 987,00 zł | 9 261,60 zł |
| Od 1 marca 2025 r. | 5 934,10 zł | 11 020,40 zł |
| Od 1 czerwca 2025 r. | 6 273,60 zł | 11 651,00 zł |
Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2023 r. wynosiło 7124,26 zł. Od 1 czerwca 2025 r. limity ponownie wzrosły. Limit zmniejszenia to 6273,60 zł. Limit zawieszenia to 11651,00 zł. Przekroczenie limitu 70% obniża świadczenie. Przekroczenie limitu 130% może zawiesić wypłatę.
Najnowsze zmiany i wyroki – co z przeliczeniem emerytur?
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. jest ważny. Dotyczy przeliczenia emerytur. Chodzi o osoby, które przeszły na wcześniejszą emeryturę. Następnie kontynuowały pracę. Art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej był niezgodny z Konstytucją. ZUS ma przeliczyć świadczenia dla około 200 tysięcy osób. Ponowne wyliczenie obejmie około 67 tysięcy osób. Dotyczy to głównie tych, którzy ponieśli straty. Nowe przepisy mają to naprawić.
Podwyżki mogą wynieść średnio 662 zł. Tyle dla emerytur powszechnych. Dla wcześniejszych emerytur to około 764 zł. Podwyżki zaczną obowiązywać od 1 lipca 2025 r. Nie będzie wyrównań za przeszłość. Świadczenia były wypłacane w obniżonej wysokości. Nowe przepisy nie przewidują wyrównań.
W sądach okręgowych i apelacyjnych wygrywają emeryci. Spory dotyczą podwyższenia świadczeń. Dotyczą także wyrównań. Sąd Apelacyjny w Gdańsku oddalił apelację ZUS. Prawnicy zwracają uwagę na konieczność śledzenia wyroków.
„Brak publikacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. nie stoi jednak na przeszkodzie dokonaniu przez sądy orzekające prokonstytucyjnej wykładni art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej”
Możliwe jest odwołanie od decyzji ZUS. W razie negatywnej decyzji złóż odwołanie do sądu. Kluczowe warunki przeliczenia to data urodzenia. Ważny jest rodzaj wniosku. Liczy się data złożenia wniosku przed 6 czerwca 2012 r.
Czy zawieszona emerytura będzie wyrównana od dnia jej przyznania?
Przepisy nie przewidują wyrównania zawieszonej emerytury za okres, kiedy świadczenie było wstrzymane z powodu kontynuacji pracy. ZUS nie wypłaca wyrównania za ten czas.
Roczna waloryzacja emerytur i rent – prognozy na przyszłość
Od 1 marca każdego roku ZUS waloryzuje emerytury i renty. Podwyżka jest przeprowadzana z urzędu. Nie trzeba składać wniosku. Wskaźnik waloryzacji zależy od inflacji. Bierze też pod uwagę wzrost płac. Waloryzacja dotyczy świadczeń przyznanych do końca lutego. Obejmuje około 10,3 miliona osób.
Wskaźniki waloryzacji w ostatnich latach
| Rok | Wzrost świadczeń |
|---|---|
| 2021 | 4,24% |
| 2023 | 14,8% |
| 2024 | 12,12% |
| 2025 (prognoza) | 5,52% |
| 2026 (prognoza) | 4,9% |
W 2025 roku emerytury wzrosną o 5,5%. Wskaźnik waloryzacji wyniesie 105,5%. Najniższa emerytura wzrośnie o 97,95 zł. Wyniesie 1878,91 zł brutto. Renta socjalna też wzrośnie. Będzie to 1878,91 zł. Renta z tytułu częściowej niezdolności wyniesie 1409,18 zł. Kwota graniczna świadczenia uzupełniającego wzrośnie do 2552,39 zł. Dodatki także zostaną podwyższone.
W 2025 roku planowane są też 13. i 14. emerytura. Będą wypłacone w kwietniu. Ich wysokość to 1879,27 zł brutto. Limit dochodu do pełnej czternastki to 2900 zł brutto. Emeryci z wyższym dochodem dostaną mniej.
Prognozy na 2026 rok mówią o 4,9% waloryzacji. Najniższa emerytura wzrosłaby o 92,07 zł. Wyniesie 1970,98 zł brutto. Różnice w świadczeniach wyniosą od 84 do 194 zł na rękę. Ostateczna wysokość waloryzacji będzie znana w lutym 2026 r.
Ile wyniesie najniższa emerytura w 2025 roku?
Najniższa emerytura w 2025 roku wyniesie 1878,91 zł brutto po waloryzacji.
Kiedy ZUS ogłosi ostateczny wskaźnik waloryzacji na 2025 rok?
Ostateczna wysokość waloryzacji na 2025 rok będzie znana w lutym 2025 roku.
Gdzie szukać informacji i pomocy?
Każdy emeryt i rencista otrzyma decyzję. Będzie ona dotyczyć nowej wysokości świadczenia. Informację o waloryzacji sprawdzisz online. Skorzystaj z konta na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). To najszybszy sposób dostępu do danych.
Doradcy emerytalni są dostępni. Znajdziesz ich w każdej jednostce ZUS. Mogą pomóc wyjaśnić wątpliwości. Pomogą też złożyć wniosek o przeliczenie. ZUS może podjąć decyzję o waloryzacji. Dotyczy to zawieszonej emerytury. Dzieje się tak, jeśli zawieszenie było tymczasowe. Monitoruj komunikaty ZUS. Śledź przepisy o waloryzacji.
- Sprawdź wysokość waloryzacji na koncie PUE ZUS.
- Skontaktuj się z doradcami emerytalnymi w ZUS.
- Złóż wniosek o przeliczenie emerytury po zakończeniu pracy.
Przygotuj kompletną dokumentację. Korzystaj z konta emerytalnego online. To ułatwi sprawdzenie decyzji. Możliwe jest korzystanie z porad prawnych online. Serwisy takie jak ePorady24.pl oferują pomoc. Pomogą zabezpieczyć interesy emerytalne.
