Wcześniejsza emerytura z KRUS – warunki i zasady

Wcześniejsza emerytura z KRUS to świadczenie dla rolników. Pozwala zakończyć pracę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Sprawdź, kto może z niej skorzystać i jakie warunki trzeba spełnić.

Czym jest wcześniejsza emerytura rolnicza?

Emerytura rolnicza to świadczenie wypłacane przez KRUS. Przysługuje osobom prowadzącym działalność rolniczą. Muszą one spełnić określone warunki. Wcześniejsza emerytura pozwala zakończyć aktywność zawodową wcześniej. Jest to rozwiązanie dla rolników pracujących na roli przez lata. Chcą oni zakończyć działalność przed ustawowym wiekiem emerytalnym.

Dla wielu rolników to sposób na przekazanie gospodarstwa. Mogą je przekazać młodszemu pokoleniu. Zabezpiecza też na wypadek utraty zdrowia czy sił do pracy. W ostatnich latach zmiany w systemie emerytalnym ograniczyły możliwości wcześniejszego przejścia. KRUS przewiduje taką możliwość, ale nie każdy może z niej skorzystać.

Kto może przejść na wcześniejszą emeryturę z KRUS?

Wcześniejsza emerytura przysługuje rolnikom. Muszą oni spełnić łącznie kilka warunków. Warunki do uzyskania wcześniejszej emerytury to ukończenie 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni). Trzeba mieć co najmniej 30 lat podlegania ubezpieczeniu. Ważne jest odprowadzanie składek przez co najmniej 25 lat bez przerw. Należy zaprzestać działalności rolniczej. Nie można mieć równoległego ubezpieczenia w ZUS.

Osoby, które przed 31 grudnia 2017 roku podlegały ubezpieczeniu przez co najmniej 30 lat, mogą mieć prawo do wcześniejszej emerytury. Musiały też zaprzestać prowadzenia działalności rolniczej do tej daty. Wcześniejsza emerytura możliwa jest dla osób, które do 31 grudnia 2017 roku spełniały określone warunki. Rolnicy powinni już w 2017 roku spełniać warunki. Wtedy mogą skorzystać z niej w 2025 roku.

• Ukończ 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna).
• Miej co najmniej 30 lat ubezpieczenia rolniczego.
• Spełnij warunki do 31 grudnia 2017 roku.
• Zaprzestań prowadzenia działalności rolniczej.
• Nie podlegaj równoległemu ubezpieczeniu w ZUS.

Warunki do spełnienia przed 31 grudnia 2017 roku

Aby przejść na wcześniejszą emeryturę KRUS, trzeba mieć co najmniej 30 lat ubezpieczenia rolniczego. Ten warunek musi być spełniony do 31 grudnia 2017 roku. Należy również osiągnąć wymagany wiek: kobieta – 55 lat, mężczyzna – 60 lat. Przepis stosuje się do rolnika, który do dnia 31 grudnia 2017 r. spełnił warunki. W ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników jest to jasno wskazane.

Ile wynosi wcześniejsza emerytura z KRUS?

Wysokość emerytury ustalana jest indywidualnie. Zależy od okresu składkowego i wysokości składek. Emerytura składa się z części składkowej i uzupełniającej. KRUS może przyznać dodatek uzupełniający. Dzieje się tak, jeśli świadczenie byłoby zbyt niskie.

Wysokość emerytury w 2025 roku wynosi około 1 788,44 zł brutto miesięcznie. Jest to kwota po waloryzacji. Minimalna kwota świadczenia w 2025 roku to 1 788,44 zł brutto. Minimalna emerytura z KRUS od marca 2025 wynosi 1691,02 zł. W grudniu 2023 roku wysokość emerytury podstawowej z KRUS wynosiła 1429,60 zł.

Od 1 marca 2024 roku emerytura podstawowa ma wynieść 1783,92 zł brutto. Świadczenie dla rolników wzrośnie do 1605,44 zł brutto. Emerytura rolnicza po 40 latach wynosi około 90% emerytury podstawowej. W przypadku 25 lat pracy w KRUS, emerytura będzie zależna od składek. Zależeć będzie też od podstawy składek.

Dodatek do emerytury rolniczej będzie wynosił 0,5% emerytury podstawowej. Jest to za każdy pełny rok opłacania składek. Dodatek emerytalny dla dwuzawodowców wyniesie 0,5% emerytury podstawowej. Emeryci, którzy opłacali podwójne składki przez 10 lat, otrzymają dodatek 71,48 zł brutto miesięcznie. Z dodatku emerytalnego będzie mogło skorzystać niemal 75 000 rolników.

Okres opłacania składek	Przykładowa emerytura brutto (stan na 2023/2024 – dane z różnych źródeł)
25 lat	1686,93 zł (stan na 2023)
30 lat	1715,52 zł (stan na 2023)
35 lat	1758,41 zł (stan na 2023)
40 lat	1787,00 zł (stan na 2023) / ok. 90% emerytury podstawowej (stan na 2024)

Tabela przedstawia przykładowe kwoty emerytur rolniczych w zależności od stażu pracy, oparte na danych z 2023 i 2024 roku.

Jak złożyć wniosek o wcześniejszą emeryturę z KRUS?

Aby przejść na emeryturę, konieczne jest złożenie wniosku. Należy przygotować odpowiednie dokumenty. Przy składaniu wniosku o wcześniejszą emeryturę należy przygotować formularz KRUS SR-20 lub KRUS SR-21. Potrzebny jest dowód osobisty. Wymagane są dokumenty potwierdzające staż ubezpieczeniowy. Należy dołączyć akt notarialny lub umowę przekazania gospodarstwa. Konieczne jest oświadczenie o zaprzestaniu działalności.

Wniosek można złożyć osobiście w jednostce KRUS. Można go wysłać listownie. Dostępna jest też opcja złożenia przez ePUAP. Decyzję wydaje jednostka KRUS. Termin wynosi 30 dni od złożenia kompletnej dokumentacji. Warto przygotować dokumenty zawczasu. Zapewni to sprawniejsze rozpatrzenie wniosku.

• Wypełnij wniosek KRUS SR-20 lub SR-21.
• Przygotuj dowód osobisty.
• Zbierz dokumenty potwierdzające okres ubezpieczenia.
• Dołącz dokumenty dotyczące przekazania gospodarstwa.
• Złóż oświadczenie o zaprzestaniu działalności.
• Wniosek złóż osobiście, listownie lub przez ePUAP.

Czy można dorabiać do wcześniejszej emerytury KRUS?

Temat możliwości dorabiania do wcześniejszej emerytury KRUS budzi kontrowersje. Osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego zwalnia od limitów zarobkowych. Dla osób na wcześniejszej emeryturze obowiązują limity. Przychody emerytów i rencistów od 1 marca 2023 r. do 4.713 zł 50 gr nie powodowały zmniejszeń świadczeń. Przychody powyżej 8.753 zł 60 gr powodowały zawieszenie emerytury/renty.

W przypadku podjęcia działalności sprzecznej z przepisami, świadczenie może zostać zawieszone. Może też zostać wstrzymane. Raz uzyskana wcześniejsza emerytura wiąże się z trwałą rezygnacją z działalności rolniczej. Jej ponowne podjęcie może skutkować utratą świadczenia. Należy dokładnie sprawdzić aktualne przepisy. Limity zarobkowe mogą ulec zmianie.

Uwaga: Podjęcie działalności rolniczej po przejściu na wcześniejszą emeryturę może skutkować utratą świadczenia.

Wcześniejsze emerytury stażowe dla rolników

W Polsce marzy się wcześniejsza emerytura stażowa. Jest możliwa dla osób, które wcześnie weszły na rynek pracy. Muszą one mieć odpowiedni staż ubezpieczeniowy. Emerytury stażowe to emerytury z tytułu wysługi lat. Projekt ustawy o emeryturze stażowej znajduje się w Sejmie. Jest dyskutowany od początku 2024 roku.

Warunek uzyskania emerytury stażowej to wykazanie odpowiednio długiego stażu ubezpieczeniowego. Wynosi 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Dla rolników emerytura stażowa może przysługiwać, jeśli podlegali ubezpieczeniu przez co najmniej 35 lat (kobiety) i 40 lat (mężczyźni). Wiek emerytalny dla rolników korzystających ze stażowej emerytury to 53 lata dla kobiet i 58 lat dla mężczyzn.

W projektach ustaw dotyczących emerytur stażowych znaleźli się rolnicy. Jest możliwość łączenia okresów pracy na roli i na etacie. W 2022 r. o emerytury stażowe mogło wystąpić około 7,7 tys. osób ubezpieczonych w KRUS. W 2023 r. kolejne 4,5 tys. Prace legislacyjne nad zmianami mogą potrwać. Spodziewane są do drugiej połowy 2024 roku.

Będziemy dokładać wszelkich starań, żeby to stanowisko rządu zostało opracowane, jak najszybciej to możliwe.

Proponowane zmiany otwierają drogę do młodego pokolenia. Mogłoby przejmować gospodarstwa rolne wcześniej. Ułatwienie wcześniejszego przejścia może poprawić jakość życia starszych rolników. Często pracują fizycznie do późnego wieku. Nierzadko zmagają się z problemami zdrowotnymi.

W krajach europejskich, takich jak Słowacja, Węgry (dla kobiet) i Włochy, rozwiązanie to jest już stosowane. Koszty dla budżetu państwa są szacowane. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych to ok. 13 mld zł rocznie. Fundusz Emerytalno-Rentowy KRUS to ok. 1,5 mld zł.

KOSZTY EMERYTURY STAZOWE

Wykres przedstawia szacunkowe roczne koszty emerytur stażowych dla FUS i FER KRUS w mld zł.

• Gromadź dokumentację potwierdzającą staż ubezpieczeniowy.
• Planuj sukcesję gospodarstwa.
• Konsultuj się z doradcami KRUS.
• Śledź komunikaty Ministerstwa Rolnictwa.

Waloryzacja emerytur i rent rolniczych

Waloryzacja to coroczna marcowa podwyżka świadczeń. Ma na celu ochronę emerytów i rencistów. Chroni przed wzrostem cen. Waloryzacja emerytur i rent rolniczych polega na pomnożeniu kwoty emerytury podstawowej. Mnoży się ją przez wskaźniki indywidualnie ustalone. Od 1 marca 2023 r. kwota emerytury podstawowej wyniosła 1.429 zł 60 gr. Najniższa emerytura pracownicza od 1 marca 2023 r. to 1.588,44 zł.

Od 1 marca 2023 r. obowiązują duże zmiany dla emerytów rolników. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy. Ustawa dotyczy ubezpieczenia społecznego rolników. Wysokość emerytury podstawowej rolników wzrosła do 1.429,60 zł. Był to wzrost o 345,02 zł. Waloryzacja świadczeń rolniczych w 2023 r. była znacząca. Objęła emerytury, rentę rolniczą i rentę rodzinną.

Podwyżka świadczenia nie może być niższa niż 250 zł. Jeśli zwaloryzowana kwota jest niższa od najniższej emerytury pracowniczej (1.588,44 zł), świadczenie zostanie podwyższone do tej kwoty. Dzieje się to z urzędu. Waloryzacja objęła około 1 miliona emerytów i rencistów. Podwyższone świadczenia były wysyłane w kwietniu 2023 r. W przypadku emerytur i rent wypłacanych kwartalnie, waloryzacja nastąpiła w kwietniu.

Waloryzacja obejmuje także dodatki i świadczenia pieniężne. Są one wypłacane obok emerytur i rent rolniczych. Dodatek pielęgnacyjny od 1 marca 2023 r. wynosił 294 zł 39 gr. Renta socjalna od 1 marca 2023 r. wynosiła 1.588,44 zł. Łączna wysokość renty socjalnej i renty rodzinnej rolniczej nie mogła przekroczyć 3.176,88 zł.

KWOTY WALORYZACJA 2023

Wykres przedstawia wybrane kwoty świadczeń KRUS po waloryzacji od 1 marca 2023 r. w zł.

• Waloryzacja świadczeń przyznanych przed 1 marca 2023 r. jest automatyczna.
• Monitoruj komunikaty KRUS w związku z waloryzacją.
• Rozważ opłacanie dodatkowych składek.

KRUS przyzna automatyczną waloryzację świadczeń. Dotyczy to emerytów, którzy mieli ją przyznaną przed 1 marca 2023 r. Składanie wniosku o waloryzację nie jest konieczne. Decyzje waloryzacyjne były wysyłane w kwietniu 2023 r. Emeryci i renciści powinni oczekiwać informacji o podwyżkach. Działo się to na początku kwietnia.

Informacje dodatkowe o emeryturach KRUS

KRUS wypłaca świadczenie osobom prowadzącym gospodarstwo rolne. Muszą one osiągnąć wiek emerytalny. Wiek emerytalny w KRUS to 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Wymagany staż pracy do uzyskania emerytury to minimum 25 lat. Minimalna miesięczna emerytura z ZUS wynosi obecnie 1780,96 zł. Minimalna miesięczna emerytura z KRUS wynosi 1602,86 zł (dane z 2022/2023, mogą się różnić od najnowszych).

Minimalna emerytura z ZUS może być wyższa. Zależy od zarobków i stażu. Możesz równocześnie dostawać emeryturę z ZUS i KRUS. Miesięczna składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w 2024 roku wyniesie 143 zł w pierwszym kwartale. Pierwsza waloryzacja emerytur rolniczych w 2024 nastąpiła 1 marca. Wyniosła 12,3%.

Temat emerytur rolniczych od wielu lat budzi pytania i wątpliwości w Polsce. W systemie emerytalnym pojawiły się zmiany. Ograniczyły one możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę. Warto sprawdzić indywidualne warunki. Sprawdź też wysokość świadczeń w KRUS. Skontaktuj się z oddziałem KRUS. Wyjaśnij szczegóły swojej sytuacji.