Urosepsa to poważne powikłanie zakażenia układu moczowego. Stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Wymaga natychmiastowej diagnozy i intensywnego leczenia.
Co to jest urosepsa?
Urosepsa znana jest jako posocznica moczowa. To najcięższy rodzaj zakażenia układu moczowego. Rozwija się, gdy bakterie z dróg moczowych przedostają się do krwi. Ten proces wywołuje uogólnioną reakcję zapalną organizmu. Jest to zespół uogólnionej reakcji zapalnej (SIRS) w odpowiedzi na infekcję. Urosepsa może prowadzić do niewydolności wielu narządów. Stanowi realne zagrożenie dla życia pacjenta.
Przyczyny urosepsy
Urosepsę wywołują głównie bakterie. Najczęstszym patogenem jest Escherichia coli. Inne typowe bakterie to Proteus, Enterobacter, Klebsiella, Pseudomonas. Czasem przyczyną są bakterie Gram-dodatnie lub grzyby. Zakażenie układu moczowego jest głównym źródłem urosepsy. Może być ono niepowikłane lub powikłane. Powikłane ZUM częściej prowadzi do sepsy.
Istnieją czynniki zwiększające ryzyko urosepsy. Należą do nich zaburzenia odpływu moczu. Przykładem jest kamica moczowa lub przerost prostaty. Guzy czy zwężenia dróg moczowych także zwiększają ryzyko. Pęcherz neurogenny lub refluks moczowodowy to kolejne czynniki. Urosepsa może wystąpić po zabiegach urologicznych. Dotyczy to cewnikowania pęcherza lub biopsji stercza. Ryzyko jest wyższe u osób starszych. Choroby przewlekłe, jak cukrzyca, osłabiają odporność. Pacjenci z obniżoną odpornością są bardziej narażeni.
Objawy urosepsy
Objawy urosepsy pojawiają się nagle. Rozwijają się bardzo szybko, często w kilka godzin. Typowe objawy to gorączka powyżej 38°C. Może też wystąpić obniżona temperatura poniżej 36°C. Pojawiają się silne dreszcze. Pacjent ma przyspieszone bicie serca. Oddech staje się szybszy. Może wystąpić uczucie duszności. Ciśnienie tętnicze spada. Często występują bóle brzucha lub lędźwi. Mogą towarzyszyć im nudności, wymioty, biegunka. Pacjent bywa zmęczony i niepokojony. Mogą pojawić się zaburzenia świadomości. U dzieci objawy mogą być mniej specyficzne. Należą do nich biegunka, płacz, brak apetytu. Występuje nadmierna senność lub bezdech. Może zmienić się kolor skóry. Czasem pojawia się skąpomocz.
W ciężkich przypadkach dochodzi do zaburzeń narządowych. Mogą wystąpić problemy oddechowo-krążeniowe. Rozwija się niewydolność nerek lub wątroby. Czasem widoczne są zmiany skórne. Posocznica w szybkim tempie uszkadza ważne organy.
Mam 45 lat, roku temu miałam urosepsę i nikomu tego nie życzę. Lekarz powiedział, że sama uratowałam sobie życie bo przyjechałam szybko do szpitala. Zaniepokoiły mnie takie objawy choć na początku myślałam, że to grypa…Były to: potworny ból mięśni, gorączka ponad 40 stopni, niezdolność wstania z łóżka, silne osłabienie z dziwną mową ( nie mogłam normalnie mówić), nie oddawałam moczu i finalnie w szpitalu straciłam przytomność. Radzę wszystkim z takimi objawami jechać natychmiast na pogotowie!!!! Sepsa to czas…i czułam się jakbym dosłownie umierała!
Rozpoznanie urosepsy
Rozpoznanie urosepsy wymaga szybkiego działania. Konieczne jest stwierdzenie zakażenia układu moczowego. Muszą wystąpić objawy zespołu uogólnionej reakcji zapalnej (SIRS). Potwierdzają to badania laboratoryjne. Podstawą są badania krwi i moczu. Wykonuje się posiew moczu i krwi. Pozwalają zidentyfikować bakterię i jej wrażliwość na antybiotyki. Ważne są markery stanu zapalnego. Oznacza się CRP i prokalcytoninę. Pomocne są gazometria i poziom mleczanów. W diagnostyce obrazowej stosuje się USG układu moczowego. Tomografia komputerowa dostarcza szczegółowych informacji. Może być potrzebna do oceny powikłań. Skala SOFA jest używana od 2016 roku. Pomaga ocenić ciężkość stanu pacjenta.
Leczenie urosepsy
Leczenie urosepsy wymaga hospitalizacji. Często pacjenci trafiają na oddział intensywnej opieki medycznej. Podstawą jest szybkie podanie antybiotyków dożylnie. Początkowo stosuje się antybiotykoterapię empiryczną. Wybiera się leki o szerokim spektrum działania. Następnie terapię dostosowuje się do wyników posiewów. Antybiotyki podaje się zgodnie z antybiogramem. Ważne jest też leczenie wspomagające. Obejmuje ono nawadnianie pacjenta. Stosuje się tlenoterapię. Podaje się leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Niekiedy potrzebne jest wsparcie narządów. Może to być wsparcie oddechowe lub krążeniowe. Kluczowe jest usunięcie źródła zakażenia. Może to oznaczać usunięcie cewnika moczowego. Czasem konieczny jest drenaż układu moczowego. Stosuje się nefrostomię lub cewnik DJ. Leczenie powikłań, jak niewydolność nerek, wymaga hemodializy. Czas leczenia w szpitalu jest różny. Zwykle trwa od kilku do kilkunastu dni. Zależy od ciężkości stanu i wystąpienia powikłań. Leczenie może trwać od 7 do 14 dni. Przy powikłaniach bywa dłuższe.
Rokowania i śmiertelność
Urosepsa to stan zagrażający życiu. Rokowanie zależy od wielu czynników. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie. Szybkie wdrożenie leczenia jest najważniejsze. Opóźnienie leczenia znacznie zwiększa śmiertelność. Ryzyko zgonu jest wyższe u osób starszych. Choroby współistniejące pogarszają rokowania. Należą do nich cukrzyca czy choroby nerek. Statystyki śmiertelności są alarmujące. W ciężkiej sepsie wynosi od 28% do 41%. W przypadku wstrząsu septycznego sięga około 40%. W Europie i USA umiera rocznie około 200 000 osób z powodu posocznicy. W Polsce szacuje się 15 000 do 20 000 zgonów rocznie. Szybkie podanie antybiotyku poprawia szanse. Podanie w ciągu godziny zmniejsza śmiertelność. Opóźnienie powyżej 6 godzin zwiększa ryzyko zgonu. Wczesna diagnoza i szybkie leczenie minimalizują ryzyko. Mogą zapobiec nieodwracalnym uszkodzeniom narządów. WOŚP wspiera walkę z sepsą. Fundacja planuje zakup sprzętu diagnostycznego. Ma to przyspieszyć rozpoznanie i leczenie sepsy.
Jak zapobiegać urosepsie?
Zapobieganie urosepsie koncentruje się na profilaktyce ZUM. Ważna jest codzienna higiena intymna. Należy unikać długotrwałego cewnikowania pęcherza. Jeśli cewnik jest konieczny, trzeba dbać o aseptykę. Regularne kontrole zdrowia są ważne. Dotyczy to zwłaszcza osób z chorobami przewlekłymi. Należy leczyć zakażenia zgodnie z zaleceniami lekarza. Unikajmy przetrzymywania moczu. Pij dużo wody, około 2 litry dziennie. Odpowiednie nawyki toaletowe są istotne. Stosowanie suplementów żurawinowych może pomóc. W przypadku nawracających ZUM, badania obrazowe są wskazane. Profilaktyka antybiotykowa powinna być stosowana ostrożnie. Tylko gdy jest uzasadniona medycznie.
Urosepsa – najczęstsze pytania
Czy urosepsa zagraża życiu?
Tak, urosepsa to stan bezpośrednio zagrażający życiu. Może prowadzić do niewydolności narządów i śmierci.
Czy urosepsa może spowodować uszkodzenie nerek?
Tak, urosepsa może prowadzić do niewydolności nerek. W ciężkich przypadkach może być konieczna dializa.
Jakie CRP przy urosepsie?
Przy urosepsie poziom CRP jest zazwyczaj znacznie podwyższony. To marker stanu zapalnego. Wartości mogą być bardzo wysokie.
Jaka jest różnica między zakażeniem dróg moczowych a urosepsą?
Zakażenie dróg moczowych (ZUM) to infekcja w obrębie układu moczowego. Urosepsa to powikłanie ZUM. Jest to uogólniona reakcja zapalna na to zakażenie. Bakterie z ZUM przedostają się do krwi.
Jakie powikłania mogą wystąpić po urosepsie?
Po urosepsie mogą wystąpić powikłania. Należą do nich niewydolność wielonarządowa. Może dojść do rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC). Możliwe są trwałe uszkodzenia narządów. W skrajnych przypadkach prowadzi do zgonu.
Czy po przebytej urosepsie konieczna jest konsultacja nefrologiczna?
Konsultacja nefrologiczna jest często wskazana po przebytej urosepsie. Szczególnie jeśli doszło do uszkodzenia nerek. Nefrolog oceni funkcję nerek. Zaleci dalsze postępowanie i monitorowanie.
Czy powiększona prostata może doprowadzić do urosepsy?
Tak, powiększona prostata może utrudniać odpływ moczu. Zastój moczu sprzyja zakażeniom. Nieleczone zakażenie może prowadzić do urosepsy.
