Renta z KRUS z tytułu niezdolności do pracy – warunki, kwota, zasady

Renta rolnicza z KRUS wspiera rolników. Przysługuje w razie utraty zdolności do pracy. Poznaj warunki i zasady przyznawania świadczenia.

Czym jest renta rolnicza z KRUS?

Renta rolnicza to ważne świadczenie. Wspiera rolników i ich rodziny. Pomaga w sytuacji utraty zdolności do pracy. Jest to świadczenie z ubezpieczenia emerytalno-rentowego rolników.

Przysługuje ubezpieczonemu rolnikowi. Dotyczy także domownika rolnika. Wypłaca ją Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Kto może otrzymać rentę z KRUS?

Renta rolnicza przysługuje po spełnieniu warunków. Musisz być całkowicie niezdolny do pracy. Niezdolność musi być trwała lub okresowa. Dotyczy pracy w gospodarstwie rolnym.

Niezdolność musi powstać w określonym czasie. Powstała w okresie ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Może też powstać w ciągu 18 miesięcy od ustania tego ubezpieczenia. Musisz także mieć wymagany staż ubezpieczeniowy.

Okresy ubezpieczenia a prawo do renty

Wymagany okres ubezpieczenia zależy od Twojego wieku. Liczy się wiek, w którym powstała niezdolność do pracy.

Wiek powstania niezdolności	Wymagany okres ubezpieczenia
do 20 lat	1 rok
powyżej 20 do 22 lat	2 lata
powyżej 22 do 25 lat	3 lata
powyżej 25 do 30 lat	4 lata (w ostatnich 10 latach)
powyżej 30 lat	5 lat (w ostatnich 10 latach)

Okresy ubezpieczenia obejmują lata po 1990 roku. Wliczają się także lata 1983-1990. Uwzględnia się pracę w gospodarstwie po 16. roku życia przed 1983 rokiem. Okresy zagraniczne także mogą być zaliczone. Od 28 kwietnia 2022 roku wprowadzono zmiany. Osoba całkowicie niezdolna do pracy ma prawo do renty. Warunek to co najmniej 25 lat ubezpieczenia. Nie musi wtedy spełniać minimalnego okresu ubezpieczenia zależnego od wieku.

Renta z KRUS a wypadek lub choroba zawodowa

Warunki przyznania renty są łagodniejsze. Dotyczy to wypadku przy pracy rolniczej. Dotyczy to także choroby zawodowej. Wystarczy dowolny okres ubezpieczenia. Ten okres musi obejmować dzień wypadku. Musi też obejmować dzień zachorowania.

Jak KRUS orzeka o niezdolności do pracy?

Decyzję o niezdolności podejmuje KRUS. Orzeka o tym lekarz rzeczoznawca KRUS. Może orzec o tym komisja lekarska KRUS. Postępowanie orzecznicze ma dwie instancje. Pierwsza to lekarz rzeczoznawca. Druga to komisja lekarska w przypadku odwołania.

Wszystko zależy od stanu zdrowia, który orzeka lekarz z KRUS.

Każdy przypadek KRUS rozpatruje indywidualnie. Analizuje dokumentację medyczną. Może zlecić dodatkowe badania.

Każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie.

Decyzja lekarza decyduje o przyznaniu renty. Ocenia on zdolność do pracy w gospodarstwie. Ocenia, czy utrata zdolności jest trwała.

Decyzja o tym, czy schorowany rolnik otrzyma rentę, zależy od lekarza orzekającego.

Choroby uprawniające do renty z KRUS

Renta chorobowa z KRUS obejmuje różne schorzenia. Kwalifikują się choroby układu sercowo-naczyniowego. Należą do nich choroby neurologiczne. Nowotwory i choroby reumatyczne też są brane pod uwagę. Choroby zawodowe rolników również kwalifikują. Przykłady to borelioza i pylica płuc.

Renta stała czy okresowa?

Renta z KRUS może być stała. Może też być okresowa. Renta jest stała przy trwałej niezdolności. Dotyczy nieodwracalnej utraty zdolności do pracy. Renta jest okresowa w innych sytuacjach. Przyznawana jest na czas określony. Okres ten wskazuje decyzja Prezesa KRUS.

Ile wynosi renta z KRUS?

Wysokość renty z KRUS zależy od wyliczeń. Renta składa się z dwóch części. Jest część składkowa i uzupełniająca. Suma tych części to pełna wysokość świadczenia.

Część składkowa zależy od lat ubezpieczenia. Ustalana jest na podstawie 1% emerytury podstawowej. Liczy się za każdy rok ubezpieczenia od 1983 roku. Część uzupełniająca wynosi 95% emerytury podstawowej. Ta część zmniejsza się o 0,5% za każdy rok poniżej 20 lat ubezpieczenia. Nie może być niższa niż 85% emerytury podstawowej.

Wysokość renty jest waloryzowana. Waloryzacja odbywa się co roku 1 marca. Od 1 marca 2024 roku minimalna renta wynosi 1780,96 zł brutto. To równowartość najniższej emerytury pracowniczej. Minimalna emerytura rolnicza od 1 marca 2024 to 1623,28 zł netto.

Wysokość renty w 2024 roku minimalnie 1780,96 zł, równowartość najniższej emerytury pracowniczej.

Po waloryzacji w marcu 2024 wskaźnik wyniósł 5,82%. Podniósł rentę do około 1884 zł brutto. W marcu 2025 planowana jest podwyżka o 5,5%. Nowa minimalna emerytura/renta ma wynieść 1878,91 zł.

Emerytura podstawowa zmienia się co roku. Od 1 marca 2024 do 28 lutego 2025 wynosi 1602,86 zł. Od 1 marca 2025 wynosi 1691,02 zł. Nowa wysokość renty jest ustalana indywidualnie. Mnoży się emeryturę podstawową przez wskaźniki wymiaru.

Minimalna wysokość emerytury/renty rolniczej w wybranych latach

Waloryzacja rent z KRUS

Waloryzacja świadczeń odbywa się automatycznie. Nie trzeba składać wniosku. Podwyższeniu ulegają wszystkie renty. Dotyczy to rent wypłacanych na dzień waloryzacji. Na przykład, na dzień 29 lutego 2024. Wskaźnik waloryzacji w 2024 wyniósł 112,12%. Kwota emerytury podstawowej (1602,86 zł) jest mnożona przez wskaźniki. Jeśli świadczenie jest niskie, jest podwyższane. Podwyższa się je do kwoty najniższej emerytury pracowniczej. Od 1 marca 2024 to 1780,96 zł.

Podwyżka nie obejmuje wszystkich świadczeń. Nie dotyczy świadczeń zawieszonych. Nie obejmuje zbiegów świadczeń przekraczających minimum. Nie obejmuje świadczeń wypłacanych proporcjonalnie (pro-rata). Podwyższane są także dodatki do rent. Należą do nich dodatek pielęgnacyjny i kombatancki. Decyzje o nowej wysokości przychodzą pocztą.

Renta szkoleniowa z KRUS – szansa na przekwalifikowanie

KRUS oferuje rentę szkoleniową. Przysługuje osobom niezdolnym do pracy. Dotyczy to osób, które mają szansę na przekwalifikowanie. Renta szkoleniowa przyznawana jest na 6 miesięcy. Możliwe jest jej przedłużenie. Przedłużenie może trwać do 36 miesięcy. Wymaga to wniosku starosty. Koszty przekwalifikowania może pokryć PFRON. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych pomaga w tym procesie.

• Złóż wniosek o rentę szkoleniową, jeśli istnieje taka możliwość.
• Zapoznaj się z zasadami przekwalifikowania zawodowego w ramach renty szkoleniowej.

Jak ubiegać się o rentę z KRUS?

Aby otrzymać rentę, musisz złożyć wniosek. Wniosek składasz w KRUS. Użyj formularza SR-20. Do wniosku dołącz dokumenty. Potrzebne jest zaświadczenie od lekarza. Dołącz dokument potwierdzający tożsamość. Załącz dokumenty o okresie pracy. Potwierdź opłacanie składek. Możesz złożyć wniosek elektronicznie. Służą do tego system eKRUS lub PUE KRUS. Możesz też użyć panelu mObywatel.

• Wystąp do KRUS z wnioskiem na formularzu SR-20.
• Dołącz dokumenty potwierdzające stan zdrowia i okresy ubezpieczenia.

Co po osiągnięciu wieku emerytalnego?

Wiek emerytalny w rolnictwie to 60 lat dla kobiet. Dla mężczyzn to 65 lat. Po osiągnięciu tego wieku możesz przejść na emeryturę rolniczą. Warunkiem jest spełnienie wymogów ubezpieczeniowych. Możliwa jest zamiana renty na emeryturę. Należy pamiętać, że decyzja o wyborze świadczenia jest ostateczna. Rolnicy urodzeni po 1948 roku mogą wybrać świadczenie. Mogą wybrać rentę z KRUS lub emeryturę z ZUS. Dotyczy to osób, które pracowały zawodowo.

O czym powinien pamiętać rolnik-rencista?

Pobierając rentę, pamiętaj o obowiązkach. Zaprzestanie działalności rolniczej jest ważne. Wpływa to na możliwość wypłaty świadczenia uzupełniającego. Posiadanie ziemi nie dyskwalifikuje automatycznie. Dopiero wydzierżawienie gospodarstwa ma znaczenie. Możliwe jest przywrócenie renty. Dotyczy to sytuacji, gdy stan zdrowia się pogorszył. Musi to nastąpić w ciągu 18 miesięcy. Chodzi o 18 miesięcy od ustania poprzedniej wypłaty.

Przeczytasz w Strefie Premium! O czym rolnik-rencista powinien pamiętać? – mówi ekspertka Ewa Jaworska-Spicak.

• Zapoznaj się z przepisami dotyczącymi wypadków przy pracy rolniczej.
• Pamiętaj o dołączeniu dokumentów potwierdzających okres pracy i ubezpieczenie do wniosku.

Odwołanie od decyzji KRUS

Decyzja KRUS o rencie jest dwuinstancyjna. Lekarz rzeczoznawca wydaje pierwszą decyzję. Można się odwołać do komisji lekarskiej. Jeśli decyzja komisji jest negatywna, możesz odwołać się dalej. Odwołanie składasz do sądu pracy. Masz na to 1 miesiąc od otrzymania decyzji.

• Dowiedz się, kiedy można złożyć odwołanie od decyzji KRUS.