Renta socjalna to wsparcie dla osób niezdolnych do pracy z powodu niepełnosprawności. Wiele osób zastanawia się, czy można do niej dorabiać. Wyjaśniamy aktualne limity zarobków i zasady ZUS na lata 2024 i 2025.
Co to jest renta socjalna?
Renta socjalna to świadczenie z budżetu państwa. Przysługuje osobom pełnoletnim. Muszą być całkowicie niezdolne do pracy. Niepełnosprawność musi powstać przed 18. rokiem życia. Może też powstać w trakcie nauki. Dotyczy to szkoły lub studiów. ZUS przyznaje rentę na stałe lub czasowo. Renta socjalna nie pochodzi z FUS.
Kto może otrzymać rentę socjalną?
Prawo do renty socjalnej ma osoba. Musi mieć ukończone 18 lat. Wymagana jest całkowita niezdolność do pracy. Niezdolność wynika z naruszenia sprawności organizmu. Naruszenie musi powstać w określonym czasie. Chodzi o okres przed pełnoletnością. Albo w trakcie nauki do 25. roku życia. Ewentualnie w trakcie studiów doktoranckich. Orzeczenie wydaje lekarz orzecznik ZUS.
Kiedy renta socjalna nie przysługuje?
Renta socjalna ma pewne wykluczenia. Nie dostaniesz jej, gdy pobierasz emeryturę. Dotyczy to też renty z niezdolności do pracy. Wykluczone są renty inwalidzkie i zagraniczne. Nie dostaniesz jej przy rencie strukturalnej. Zasiłek lub świadczenie przedemerytalne też wyklucza. Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne również. Renty socjalnej nie dostaną rolnicy. Nie mogą posiadać gruntów rolnych. Limit to ponad 5 hektarów przeliczeniowych.
Czy można dorabiać do renty socjalnej?
Osoby na rencie socjalnej mogą pracować. Istnieją jednak limity zarobków. Przekroczenie tych limitów ma konsekwencje. Może dojść do zmniejszenia renty. Albo nawet do jej zawieszenia. ZUS monitoruje dodatkowe przychody. Musisz informować ZUS o swoich zarobkach. Niezgłoszenie przychodów to błąd. Może skutkować zwrotem nienależnych świadczeń.
„Renciści i wcześniejsi emeryci muszą przestrzegać limitów dorabiania. W przeciwnym razie ZUS zmniejszy lub zawiesi rentę bądź emeryturę.”
Jakie są limity dorabiania w 2024 i 2025 roku?
Limity dorabiania zmieniają się co kwartał. Zależą od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Kwoty podaje prezes ZUS w komunikatach. Istnieją dwa progi przychodu. Pierwszy próg to 70% przeciętnego wynagrodzenia. Przekroczenie go zmniejsza rentę. Drugi próg to 130% przeciętnego wynagrodzenia. Przekroczenie tego progu zawiesza rentę.
Ważne: Limity dotyczą przychodów brutto.
Aktualne i przyszłe limity dorabiania
Limity zmieniają się dynamicznie. Warto śledzić komunikaty ZUS. Oto przykładowe limity z danych:
- Od 1 grudnia 2024 do 28 lutego 2025: 70% to 5713,20 zł. 130% to 10610,20 zł.
- Od 1 marca 2025 do 31 maja 2025: 70% to 5934,10 zł. 130% to 11020,40 zł.
- Od 1 czerwca 2025 roku limity wzrastają. 70% to 6273,60 zł. 130% to 11651,00 zł.
Przychody od 1 czerwca do 31 sierpnia 2024 r. wynosiły 5703,20 zł (70%) i 10591,60 zł (130%).
Jakie przychody wpływają na rentę socjalną?
ZUS bierze pod uwagę różne źródła przychodów. Dotyczy to umowy o pracę. Wlicza się też umowę zlecenie. Przychody z działalności gospodarczej są ważne. Zasiłki chorobowe i macierzyńskie też wpływają. Świadczenia rehabilitacyjne i wyrównawcze również. Wlicza się wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy.
Które przychody nie wpływają na rentę?
Nie wszystkie przychody są wliczane. Przychody z najmu opodatkowane ryczałtem to wyjątek. Od stycznia 2022 roku nie wpływają na wysokość renty. Dotyczy to najmu, podnajmu i dzierżawy. Ważne, aby były opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym.
Co się dzieje po przekroczeniu limitów?
Przekroczenie limitów ma dwie główne konsekwencje. Jeśli przekroczysz 70% limitu, ZUS zmniejszy rentę. Kwota zmniejszenia zależy od wysokości przychodu. Jest jednak limit maksymalnego zmniejszenia. Jeśli przekroczysz 130% limitu, ZUS zawiesi wypłatę renty. Zawieszenie dotyczy całego świadczenia.
Kwota maksymalnego zmniejszenia
Kwota maksymalnego zmniejszenia jest stała przez rok. Obowiązuje od 1 marca do końca lutego kolejnego roku. Od 1 marca 2024 do 28 lutego 2025 wynosi 890,63 zł. Od 1 marca 2025 do 28 lutego 2026 wynosi 939,61 zł. Kwota ta różni się dla różnych rodzajów rent. Na przykład, dla renty z częściowej niezdolności jest niższa. Podobnie dla rent rodzinnych.
Renta socjalna a renta rodzinna – zbieg świadczeń
Można pobierać rentę socjalną i rodzinną. Obowiązuje jednak limit łącznej kwoty. Łączna suma nie może przekroczyć 200% najniższej renty. W przypadku zbiegu renty socjalnej z rentą rodzinną, kwota renty socjalnej ulega obniżeniu. Obniżenie następuje, aby suma obu świadczeń nie przekroczyła progu. Od 1 marca 2025 limit zbiegu wynosi 5636,73 zł brutto (300% najniższej renty).
Nowości w rencie socjalnej w 2025 roku
System rent socjalnych w 2025 roku uległ zmianom. Renta socjalna została zwaloryzowana. Od 1 marca 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto. To wzrost o 5,5%. Wcześniej wynosiła 1780,96 zł brutto. Wprowadzono nowy dodatek dopełniający. Jego wysokość od marca 2025 to 2610,72 zł brutto. Łączne świadczenie z rentą i dodatkiem może wynieść około 4500 zł brutto. Ponad 133,6 tysiąca osób już otrzymało ten dodatek.
Obowiązki osoby pobierającej rentę socjalną
Masz obowiązek informować ZUS. Dotyczy to podjęcia pracy zarobkowej. Musisz zgłaszać osiągane przychody. ZUS może rozliczyć przychody miesięcznie lub rocznie. Zależy to od dostarczonych dokumentów. Po zakończeniu roku kalendarzowego złóż zaświadczenie. Masz na to czas do końca lutego. Zaświadczenie powinno zawierać wysokość przychodu za cały rok. Niezgłoszenie może skutkować problemami.
Jak uniknąć problemów z ZUS?
Pilnuj wskazanych limitów zarobków. Sprawdzaj aktualne kwoty limitów. Zmieniają się co kwartał. Śledź komunikaty ZUS. Regularnie kontaktuj się z ZUS. Przestrzegaj procedur sprawozdawczych. Zgłaszaj wszystkie dochody terminowo. To pozwoli uniknąć pomniejszenia renty. Zapobiegnie też jej zawieszeniu. Możesz skonsultować się z doradcą ZUS.
„Jeśli dany rencista lub emeryt nie chce mieć pomniejszonego lub nawet zawieszonego świadczenia, musi pilnować wskazanych limitów.”
Ile wynosi renta socjalna w 2024 roku?
Renta socjalna w 2024 roku wynosi 1780,96 zł brutto. Kwota netto to 1620,67 zł.
Ile można dorobić do renty socjalnej, aby nie została zmniejszona?
Aby renta nie została zmniejszona, miesięczny przychód nie może przekroczyć 70% przeciętnego wynagrodzenia. Limit ten zmienia się co kwartał. Na przykład, od 1 czerwca 2025 wynosi 6273,60 zł brutto.
Kiedy ZUS zawiesi wypłatę renty socjalnej?
ZUS zawiesi wypłatę renty socjalnej. Nastąpi to, gdy miesięczny przychód przekroczy 130% przeciętnego wynagrodzenia. Limit ten również zmienia się co kwartał. Od 1 czerwca 2025 wynosi 11651,00 zł brutto.
Czy przychody z najmu wpływają na wysokość renty socjalnej?
Przychody z najmu opodatkowane ryczałtem nie wpływają na wysokość renty socjalnej. Ta zasada obowiązuje od stycznia 2022 roku.
Jaki jest obowiązek informacyjny wobec ZUS?
Osoba na rencie socjalnej musi informować ZUS. Dotyczy to podjęcia pracy zarobkowej. Należy też zgłaszać wysokość osiąganych przychodów. Po zakończeniu roku złóż zaświadczenie o przychodach.
