Renta rodzinna to ważne świadczenie dla bliskich zmarłego. Zapewnia wsparcie finansowe po utracie żywiciela. Wyjaśniamy, kto i na jakich zasadach może ją otrzymać w 2025 roku. Przedstawiamy też planowane zmiany dotyczące łączenia jej z rentą wdowią.
Czym jest renta rodzinna i komu przysługuje?
Renta rodzinna to comiesięczne świadczenie. Przysługuje członkom rodziny zmarłego. Zmarły musiał mieć prawo do emerytury lub renty. Mógł też pobierać zasiłek przedemerytalny. Celem renty jest zapewnienie rodzinie środków do życia.
Uprawnieni członkowie rodziny to małżonek, dzieci, wnuki i rodzeństwo. Prawo do renty mają także rodzice zmarłego. Musieli zostać przyjęci na wychowanie. Musi to nastąpić przed osiągnięciem pełnoletności.
Komu dokładnie przysługuje renta rodzinna?
Renta rodzinna przysługuje dzieciom własnym, drugiego małżonka, przysposobionym. Obejmuje także wnuki i rodzeństwo przyjęte na wychowanie. Wdowa lub wdowiec także mają do niej prawo. Rodzice mogą otrzymać rentę, jeśli zmarły przyczyniał się do ich utrzymania.
Dzieci otrzymują rentę do 16 lat. Jeśli się uczą, przysługuje do 25 lat. Renta bez względu na wiek dotyczy dzieci niezdolnych do pracy. Muszą stać się niezdolne przed 16. rokiem życia. Ewentualnie przed 25. rokiem życia w trakcie nauki.
Wdowa lub wdowiec ma prawo do renty. Musi ukończyć 50 lat. Alternatywnie musi być niezdolny do pracy. Warunkiem jest pozostawanie we wspólności małżeńskiej. Wspólność trwa do dnia śmierci ubezpieczonego.
Organem przyznającym rentę jest ZUS. Może to być także KRUS dla rolników. Przy ocenie prawa do renty zakłada się, że zmarły był całkowicie niezdolny do pracy.
Jak obliczana jest wysokość renty rodzinnej?
Wysokość renty rodzinnej zależy od świadczenia zmarłego. Obliczana jest jako procent jego emerytury lub renty. Kwota różni się w zależności od liczby uprawnionych.
- Dla jednej osoby uprawnionej wynosi 85% świadczenia zmarłego.
- Dla dwóch osób uprawnionych wynosi 90% świadczenia zmarłego.
- Dla trzech i więcej osób uprawnionych wynosi 95% świadczenia zmarłego.
Wszyscy uprawnieni dzielą jedną łączną rentę. Jest ona dzielona po równo. Najniższa renta rodzinna jest gwarantowana ustawowo. Nie może być niższa od najniższej renty socjalnej.
Od 1 marca 2024 roku minimalna renta rodzinna wynosi 1780,96 zł brutto. W 2023 roku było to 1588,44 zł. Od 1 marca 2025 roku minimalna renta rodzinna wzrośnie do 1878,91 zł brutto.
Ile wynosi minimalna renta rodzinna w 2025 roku?
Minimalna renta rodzinna od 1 marca 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto. Jest to efekt corocznej waloryzacji świadczeń.
Wysokość renty rodzinnej jest waloryzowana co roku. Waloryzacja następuje od 1 marca. W 2025 roku waloryzacja wyniesie 5,5%. Organ rentowy ustala rentę w najkorzystniejszej wysokości.
Minimalna wysokość renty rodzinnej w latach 2023-2025 (kwoty brutto)
Jak złożyć wniosek o rentę rodzinną? Dokumenty i terminy.
Prawo do renty rodzinnej nie jest przyznawane automatycznie. Konieczne jest złożenie wniosku. Wniosek składa się w ZUS lub KRUS. Można to zrobić osobiście w placówce. Możliwe jest też przesłanie pocztą. Dostępna jest platforma elektroniczna ZUS PUE.
Podstawowym dokumentem jest wniosek ERR-W. Wymagane są także inne dokumenty. Należą do nich odpis skrócony aktu małżeństwa. Potrzebny jest dokument potwierdzający datę urodzenia. Wymagane jest potwierdzenie pokrewieństwa ze zmarłym. Konieczny jest akt zgonu.
Dodatkowe dokumenty mogą być potrzebne. Zależą od sytuacji rodziny. Może to być zaświadczenie o stanie zdrowia. W przypadku dzieci uczących się potrzebne jest zaświadczenie ze szkoły. Wnioski można składać pisemnie lub ustnie. Można działać przez pełnomocnika.
Jakie dokumenty są niezbędne do wniosku o rentę rodzinną?
Potrzebne są: wniosek ERR-W, akt zgonu zmarłego, odpis skrócony aktu małżeństwa, dokument potwierdzający datę urodzenia wnioskodawcy, dokument tożsamości. Dodatkowo dokumenty potwierdzające pokrewieństwo i ewentualnie zaświadczenia (np. o nauce, o niezdolności do pracy).
Wniosek warto złożyć szybko po śmierci. Złożony w miesiącu śmierci zapewnia wypłatę od dnia zgonu. ZUS rozpatruje wniosek w ciągu 30 dni. Czas liczy się od ostatniej wyjaśnionej okoliczności. Brak dokumentów może wydłużyć proces. Decyzję ZUS można odwołać do sądu. Termin na odwołanie to 30 dni.
Renta rodzinna a dodatkowe dochody – limity w 2024 i 2025 roku
Pobierając rentę rodzinną, można dodatkowo pracować. Trzeba jednak uważać na limity przychodów. Przekroczenie limitów może zmniejszyć rentę. Może też spowodować jej zawieszenie.
Limity zależą od przeciętnego wynagrodzenia. Górna granica bezpiecznego dorabiania to 70% przeciętnego wynagrodzenia. Przekroczenie tej kwoty powoduje zmniejszenie renty. Limit zawieszenia to 130% przeciętnego wynagrodzenia. Przekroczenie tego progu zawiesza wypłatę renty.
Limity zmieniają się co kwartał. Od 1 czerwca 2024 roku bezpieczny limit wynosi 5703,20 zł brutto. Próg zawieszenia to 10 591,60 zł brutto. Od września 2024 roku limity będą nieco niższe. Bezpieczny limit to 5626,90 zł. Górny limit wynosi 10 450 zł.
Od 1 marca 2025 roku limit dorabiania to 5934,10 zł brutto. Jest to 70% przeciętnego wynagrodzenia. Przekroczenie tego limitu zmniejsza świadczenie. Maksymalna kwota zmniejszenia to 798,72 zł. Przekroczenie 130% przeciętnego wynagrodzenia zawiesza rentę. Ten próg to 11 020,40 zł brutto w 2025 roku.
Limity przychodów wpływające na rentę rodzinną (w zł brutto): dolny (zmniejszenie) i górny (zawieszenie)
Między 70% a 130% świadczenie jest zmniejszane. Kwota zmniejszenia to kwota przekroczenia. Nie może być wyższa niż ustawowy limit zmniejszenia. ZUS ocenia przychody. Wykorzystuje raporty beneficjentów i pracodawców.
Czy uczniowie i studenci mają inne limity dorabiania?
Nie, limity dla uczniów i studentów są takie same. Obowiązują takie same progi przychodów. Przychody z umowy zlecenia do 26 roku życia nie są wliczane. Dotyczy to umów niepodlegających składkom.
Obowiązek zgłaszania przychodów dotyczy wszystkich. Forma zatrudnienia nie ma znaczenia. ZUS może zmniejszyć lub zawiesić świadczenie. Dzieje się tak po przekroczeniu limitów. W przypadku wielu uprawnionych zmniejszenie dotyczy tylko osoby przekraczającej limit.
Renta wdowia a renta rodzinna – czy można pobierać oba świadczenia?
Renta rodzinna i renta wdowia to różne świadczenia. Renta rodzinna jest już wypłacana. Renta wdowia to propozycja nowego świadczenia. Ma ułatwić życie osobom owdowiałym.
Obecnie nie można pobierać obu świadczeń. Wdowa lub wdowiec musi wybrać jedno. Może to być własna emerytura lub renta. Może to być renta rodzinna po zmarłym małżonku. Wybiera korzystniejsze świadczenie.
Planowane są zmiany od 1 lipca 2025 roku. Będzie można łączyć świadczenia. Osoba uprawniona otrzyma jedno świadczenie w pełnej wysokości. Będzie to jej własne świadczenie lub renta rodzinna. Dodatkowo otrzyma część drugiego świadczenia. Początkowo będzie to 15% drugiego świadczenia.
Suma połączonych świadczeń będzie limitowana. Nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Od 1 marca 2025 roku limit ten wynosi 5636,73 zł brutto. Wcześniej było to 5342,91 zł. Od 2027 roku część drugiego świadczenia wzrośnie. Będzie wynosić 25%.
Kiedy będzie można łączyć rentę rodzinną z rentą wdowią?
Według obecnych planów, łączenie świadczeń będzie możliwe od 1 lipca 2025 roku. Wymaga to spełnienia określonych warunków wieku i statusu cywilnego.
Warunki do uzyskania połączonych świadczeń są określone. Kobiety muszą mieć ukończone 60 lat. Mężczyźni muszą mieć ukończone 65 lat. Należy pozostawać we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci. Nie można zawrzeć ponownego małżeństwa.
Różnica między rentą rodzinną a wdowią istnieje. Renta rodzinna dla wdowy jest możliwa już od 50 lat. Renta wdowia (w propozycji zbiegu) wymaga wyższego wieku. Wymaga też limitu wysokości świadczeń. Warto sprawdzić warunki obu świadczeń. Pozwoli to wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie.
Ważne zmiany i powiązane świadczenia w 2025 roku
Rok 2025 przynosi istotne zmiany. Dotyczą one świadczeń emerytalno-rentowych. Najważniejsza to marcowa waloryzacja. Podnosi ona minimalne kwoty świadczeń. W tym minimalną rentę rodzinną.
Planowane są zmiany legislacyjne. Chodzi o rentę wdowią. Mają wejść w życie od 1 lipca 2025 roku. Umożliwią łączenie renty rodzinnej z własnym świadczeniem. Będzie to zbieg świadczeń. Wymaga spełnienia konkretnych warunków.
Inne świadczenia także podlegają zmianom. Zasiłek pogrzebowy ma wzrosnąć. Planowane jest podniesienie do 7000 zł. Ma to nastąpić od 2026 roku. Zasiłek pielęgnacyjny nie ulegnie zmianie. Utrzyma się na obecnym poziomie.
Wprowadzane jest świadczenie wspierające. Skierowane jest do osób z niepełnosprawnością. Opiera się na testach zdolności do samodzielności. Możliwe jest przekazanie prawa do tego świadczenia bliskim. Dotyczy to szczególnych przypadków. Monitoruj zmiany prawne. Pozwoli to korzystać z przysługujących świadczeń.
Podstawą prawną renty rodzinnej jest Ustawa. Chodzi o ustawę o emeryturach i rentach z FUS. Przepisy regulują warunki i wysokość świadczeń. ZUS i KRUS są instytucjami odpowiedzialnymi za ich wypłatę. Systemy informatyczne ZUS obsługują wypłaty świadczeń. Umożliwiają elektroniczne składanie wniosków.
- Sprawdź aktualne limity dorabiania.
- Upewnij się, że spełniasz warunki wieku.
- Zwróć uwagę na planowane zmiany od lipca 2025 roku.
- Przygotuj wszystkie niezbędne dokumenty do wniosku.
