Coraz więcej osób pobiera świadczenia emerytalne z krajów Unii Europejskiej lub EFTA. Polscy emeryci mogą otrzymywać świadczenia wypracowane poza granicami kraju. Rozliczenie emerytury zagranicznej w Polsce budzi wiele pytań. Zasady opodatkowania zależą od kilku ważnych czynników. Kluczowe są umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Dowiedz się, jak prawidłowo rozliczyć swój zagraniczny dochód emerytalny.
Podatek od emerytury zagranicznej – czy to konieczność?
Osoby mieszkające na stałe w Polsce mają obowiązek rozliczenia wszystkich dochodów. Dotyczy to również emerytur otrzymywanych z zagranicy. Polskie przepisy podatkowe nakładają ten obowiązek. Zgłaszanie dochodów jest konieczne niezależnie od ich źródła. Podatnik zamieszkujący Polskę podlega opodatkowaniu od całości dochodów. Podatnik niezamieszkujący Polski płaci podatek tylko od dochodów uzyskanych w Polsce. Obowiązki podatkowe zależą od miejsca zamieszkania. Liczy się także rodzaj uzyskiwanych dochodów. Ważne są też regulacje zawarte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Rezydencja podatkowa decyduje o zakresie obowiązków. Określa ją miejsce zamieszkania. Ważne jest też centrum interesów osobistych lub gospodarczych. Miejsce zamieszkania to miejsce, gdzie osoba posiada centrum interesów. Może to być też miejsce, gdzie przebywa dłużej niż 183 dni w roku. Osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Dotyczy on całości ich dochodów. Osoby mieszkające za granicą podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Płacą podatek tylko od dochodów uzyskanych w Polsce.
Emerytura jest kwalifikowana jako przychód. Ten przychód podlega opodatkowaniu PIT. Jeżeli składka zdrowotna od emerytury zagranicznej nie została opłacona, wypłata świadczenia jest niemożliwa. Brak zgłoszenia dochodu może skutkować karami. Może powodować problemy przy rozliczeniach podatkowych. Ważne jest prawidłowe wypełnienie rocznego zeznania. Konieczna jest terminowa wpłata zaliczek. Należy też dokonać rozliczeń w terminie.
Rola umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
Polskie przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów międzynarodowych. Dotyczą one unikania podwójnego opodatkowania. Polska ma podpisane takie umowy z wieloma krajami. Umowy te regulują, gdzie emerytura podlega opodatkowaniu. Może być opodatkowana tylko w kraju wypłaty. Może być opodatkowana tylko w Polsce. Czasem opodatkowanie następuje w obu państwach. Wtedy stosuje się odliczenie podatku zapłaconego za granicą.
Umowy międzynarodowe mają pierwszeństwo przed ustawą. Wynika to z Konstytucji (art. 91 ust. 2). Zasady opodatkowania świadczeń zagranicznych różnią się. Zależą od kraju wypłaty i konkretnych umów. Większość umów opiera się na Modelowej Konwencji OECD. Zgodnie z nią, emerytury zagraniczne są opodatkowane w kraju zamieszkania świadczeniobiorcy. W umowach międzynarodowych emerytury zwykle opodatkowane są wyłącznie w kraju zamieszkania. Mogą być opodatkowane w kraju wypłaty. Zawsze zgodnie z postanowieniami konkretnych umów.
Zgodnie z przekazanymi informacjami, obowiązki podatkowe zależą od trzech kryteriów: miejsca zamieszkania dla celów podatkowych osoby pobierającej świadczenie, rodzaju uzyskiwanych dochodów oraz regulacji zawartych we właściwej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Przepisy umów mogą różnić się w szczegółach. Zwykle jednak miejsce opodatkowania to miejsce zamieszkania podatnika. Umowa polsko-niemiecka stanowi inaczej dla świadczeń z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych. Są one opodatkowane w kraju źródła, a nie w kraju rezydencji.
Przykłady opodatkowania emerytur z wybranych krajów
Zasady rozliczania podatku zależą od państwa wypłacającego świadczenie. Polska zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z wieloma krajami. Należą do nich Niemcy, Wielka Brytania, Holandia, USA, Włochy, Francja, Szwecja, Norwegia, Szwajcaria.
- W przypadku emerytur z Niemiec i Polski, opodatkowanie odbywa się w Polsce. Dzieje się tak, jeśli osoba jest rezydentem Polski.
- Emerytura z USA podlega opodatkowaniu w Polsce. Warunkiem jest polska rezydencja podatnika. Uwzględnia się ulgi podatkowe. Maria Nowak, emerytka z Polski, otrzymuje emerytury z Polski i USA. Te z USA są opodatkowane w Polsce.
- Emerytura z Francji jest opodatkowana we Francji. Dotyczy to mieszkańca Francji, który ją otrzymuje. Tak stanowi umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania. Tomasz Lewandowski, emeryt z Francji, musi zadeklarować polską emeryturę we Francji.
- Umowa między Polską a Szwajcarią z 1991 r. (art. 18 i 19) wskazuje, że emerytury wypłacane osobom mającym miejsce zamieszkania w jednym państwie podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie. Dla rezydentów Polski emerytury zagraniczne są opodatkowane wyłącznie w Polsce zgodnie z tą umową.
- Przykład: Niemiecka emerytura jest opodatkowana w Niemczech, jeśli umowa na to pozwala. W Polsce jest wtedy zwolniona z podatku.
Przykład: emeryt z Niemiec i Polski, który jest rezydentem Polski, musi rozliczyć się w Polsce z obu emerytur. Rozliczenie emerytury zagranicznej w Polsce może wydawać się skomplikowane. Znajomość zasad wynikających z umów międzynarodowych znacznie ułatwia ten proces.
Ile wynosi podatek od emerytury zagranicznej w Polsce?
Wysokość podatku od emerytury zagranicznej w Polsce zależy od skali podatkowej. Zazwyczaj emerytury zagraniczne są opodatkowane według skali obowiązującej w Polsce. Podstawowe stawki podatkowe to 12% i 32%. Stawka 12% dotyczy dochodów do 120 000 zł rocznie. Stawka 32% dotyczy nadwyżki ponad tę kwotę. Podatki od zagranicznych emerytur podlegają opodatkowaniu według polskich stawek.
| Próg dochodowy rocznie | Stawka podatku |
|---|---|
| Do 120 000 zł | 12% |
| Powyżej 120 000 zł | 32% |
Emeryci muszą złożyć zeznanie podatkowe w Polsce. Mogą być zobowiązani do zapłaty różnicy. Chodzi o różnicę między podatkiem zapłaconym za granicą a należnym w Polsce. Konieczne jest monitorowanie dochodów. Ważne jest planowanie podatkowe. Regularne śledzenie zmian w przepisach jest niezbędne.
Zaliczki i odliczenia od emerytury zagranicznej
Emerytura zagraniczna wymaga zwracania zaliczek na podatek dochodowy. Wpłaca się je do polskiego urzędu skarbowego. Dzieje się to w trakcie roku podatkowego. Kwota podatku jest rozkładana na mniejsze części. Wpłaca się ją regularnie. Zwykle co miesiąc lub co kwartał. Zaliczki mogą być wpłacane przez bank. Dzieje się tak, gdy emerytura wpływa na polskie konto. Osoba otrzymująca świadczenie wpłaca zaliczki samodzielnie. Dotyczy to sytuacji, gdy pieniądze wpływają bezpośrednio z zagranicy.
Banki polskie często pełnią rolę płatników podatku. Dotyczy to przelewów emerytalnych z zagranicy. W Polsce obowiązują przepisy dotyczące poboru zaliczek. Pobierają je banki lub podmioty wypłacające emeryturę. ZUS i inne organy nie zgłaszają samodzielnie emerytów zagranicznych. Bank lub wypłacający emeryturę odpowiada za odprowadzanie składek.
Podatek od emerytury zagranicznej pobierają osoby prawne i ich jednostki organizacyjne wypłacające świadczenia, na przykład banki realizujące płatności.
Składka zdrowotna w Polsce wynosi 9% podstawy wymiaru. Można odliczyć część tej składki od podatku. Sposób rozliczenia składki zdrowotnej od emerytury z zagranicy jest określony przepisami. Należy zwrócić uwagę na obowiązek odprowadzania składek zdrowotnych. Odpowiada za to bank lub wypłacający emeryturę. Nie odpowiadają za to sami emeryci.
Unikanie podwójnego opodatkowania
Polska zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z wieloma krajami. Celem tych umów jest uniknięcie sytuacji, gdy ten sam dochód jest opodatkowany dwukrotnie. Umowy regulują, która metoda unikania podwójnego opodatkowania ma zastosowanie. Stosuje się metodę wyłączenia z progresją. Inną metodą jest metoda proporcjonalnego zaliczenia.
- Metoda wyłączenia z progresją: Dochód uzyskany za granicą jest zwolniony z opodatkowania w Polsce. Uwzględnia się go jednak przy ustalaniu stawki podatku dla pozostałych dochodów uzyskanych w Polsce.
- Metoda proporcjonalnego zaliczenia: Dochód uzyskany za granicą jest opodatkowany w Polsce. Od należnego w Polsce podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to jest możliwe tylko do wysokości podatku, który byłby należny w Polsce od tego dochodu.
Niejasne przepisy i zapisy umów mogą budzić wątpliwości. Zapoznanie się z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania jest kluczowe. W razie wątpliwości warto korzystać z porad ekspertów.
Rozliczenie PIT z emerytury zagranicznej
Emerytury wypłacane z zagranicy rozlicza się w Polsce. Podstawą jest polska ustawa PIT. Rozliczenia dokonuje się w zeznaniu PIT-36. Należy wykazać zaliczki pobrane przez zagranicznego płatnika. Rozliczenie emerytury zagranicznej wymaga zidentyfikowania właściwej umowy. Trzeba pobrać dokument potwierdzający wysokość świadczenia. Należy wypełnić formularz PIT-36. Dołącza się załącznik PIT/ZG. Trzeba też uwzględnić przysługujące odliczenia.
Formularze PIT-36, PIT-11, PIT/ZG są potrzebne przy rozliczeniu. Ważne jest, aby zawsze zgłaszać wszelkie dochody. Dotyczy to nawet tych uzyskanych za granicą. Osoby rezydentowe Polski muszą zgłaszać otrzymywanie emerytury zagranicznej. Obowiązek informacyjny dotyczy urzędu skarbowego. Brak zgłoszenia może mieć poważne konsekwencje.
- Zapoznaj się z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania.
- Skonsultuj się z doradcą podatkowym. Pomoże to uniknąć błędów.
- Przygotuj dokumenty potwierdzające wysokość emerytury. Potrzebne są też dokumenty dotyczące dochodów zagranicznych.
- Złóż zeznanie podatkowe do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
- Skorzystaj z pomocy ekspertów w rozliczeniu PIT.
W okresie rozliczania deklaracji PIT można skorzystać z różnych rozwiązań. Dostępne są darmowe programy do rozliczania PIT. Można rozliczyć PIT online. Indywidualna analiza każdej sytuacji zapewnia prawidłowe rozliczenie. Skorzystanie z porad prawnych online może być pomocne. Zapewnia optymalne rozliczenie emerytur zagranicznych.
Przyszłe zmiany i trendy
Zwiększa się liczba osób otrzymujących świadczenia z zagranicy. Zmienia się polityka podatkowa państw UE i EFTA. Dotyczy to opodatkowania emerytur zagranicznych. Rozwija się obszar międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wzrost liczby osób wyjeżdżających z Polski na emeryturę za granicę to zauważalny trend.
Cyfrowa transformacja biur rachunkowych postępuje. Automatyzacja rozliczeń międzynarodowych nabiera znaczenia. Wzrost znaczenia umów międzynarodowych w rozliczeniach podatkowych jest widoczny. Rozwój systemów elektronicznych i e-faktur jest planowany. W 2026 r. planuje się obowiązkowe wdrożenie systemu KSeF. Cyfryzacja procesów rozliczeniowych i kontroli staje się faktem. Międzynarodowa współpraca w zakresie opodatkowania emerytur zagranicznych rośnie.
„Otrzymanie” faktury w KSeF nie wywołuje skutków cywilnoprawnych. Trzeba zastosować inną formę uznania zobowiązania – Prof. Witold Modzelewski
Wdrożenie KSeF planowane na 2026 r. to krok w kierunku cyfrowej kontroli. System ten wpłynie na rozliczenia. Monitorowanie zmian w przepisach i systemach e-Faktur jest ważne. Zwiększone zainteresowanie rozliczaniem zagranicznych emerytur i rent jest trendem. Personalizacja rozliczeń podatkowych w kontekście międzynarodowym zyskuje na znaczeniu.
