Zmiany w limitach dorabiania dotyczą wielu emerytów i rencistów. Od 1 czerwca 2025 roku obowiązują nowe, wyższe progi przychodów. Poznaj zasady, aby uniknąć zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia z ZUS.
Kogo dotyczą limity dorabiania do świadczeń?
Polski system emerytalny stosuje limity zarobków. Dotyczą one osób pobierających wcześniejszą emeryturę. Obejmują również rencistów z tytułu niezdolności do pracy. Limity dotyczą także osób otrzymujących rentę rodzinną. Ważne jest, aby osoba nie osiągnęła powszechnego wieku emerytalnego. Kobiety osiągają go w wieku 60 lat. Mężczyźni osiągają go w wieku 65 lat.
Emeryci, którzy nabyli prawo do świadczenia wcześniej, muszą liczyć się z ograniczeniami. Renciści muszą przestrzegać tych przepisów. Praca zarobkowa na emeryturze lub rencie może wpłynąć na wysokość świadczenia. ZUS może zmniejszyć lub zawiesić wypłatę.
Jakie są nowe limity dorabiania od 1 czerwca 2025 roku?
Od 1 czerwca 2025 roku obowiązują wyższe limity dorabiania. ZUS stosuje dwa progi dochodowe. Progi te zależą od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Główny Urząd Statystyczny ogłasza tę kwotę co kwartał. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w I kwartale 2025 roku wyniosło 8 962,28 zł brutto.
Pierwszy limit stanowi 70% przeciętnego wynagrodzenia. Od czerwca do sierpnia 2025 roku wynosi on 6 273,60 zł brutto. Drugi limit to 130% przeciętnego wynagrodzenia. W tym samym okresie wynosi on 11 651,00 zł brutto. Limity te będą obowiązywać do końca sierpnia 2025 roku. Następnie nastąpi kolejna kwartalna aktualizacja.
| Okres obowiązywania | Limit 70% (zmniejszenie) | Limit 130% (zawieszenie) |
|---|---|---|
| 1 marca 2025 – 31 maja 2025 | 5 934,10 zł brutto | 11 020,40 zł brutto |
| 1 czerwca 2025 – 31 sierpnia 2025 | 6 273,60 zł brutto | 11 651,00 zł brutto |
Konsekwencje przekroczenia limitów ZUS
Przekroczenie ustalonych limitów ma konsekwencje. ZUS może zmniejszyć lub zawiesić świadczenie. Przychód powyżej 70% przeciętnego wynagrodzenia powoduje zmniejszenie emerytury lub renty. Mechanizm pomniejszania opiera się na różnicy między dochodem a limitem. Obniżenie nie może przekroczyć określonej kwoty. Maksymalne zmniejszenie świadczenia zależy od jego rodzaju.
Przekroczenie 130% przeciętnego wynagrodzenia skutkuje zawieszeniem wypłaty świadczenia. Dla okresu od czerwca do sierpnia 2025 roku próg ten wynosi 11 651,00 zł brutto. Należy regularnie kontrolować swoje dochody. Pozwala to uniknąć zmniejszenia lub zawieszenia świadczeń.
Jakie są kwoty maksymalnego zmniejszenia świadczeń?
Kwoty maksymalnego zmniejszenia świadczeń obowiązują od 1 marca 2025 roku. Dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy kwota ta wynosi 939,61 zł. Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy może być zmniejszona o 704,75 zł. W przypadku renty rodzinnej wypłacanej jednej osobie zmniejszenie wynosi 798,72 zł. Od 1 lipca 2025 roku kwoty maksymalnego zmniejszenia w ramach renty wdowiej wyniosą 140,94 zł (15%).
Podaj przykład zmniejszenia świadczenia.
Przy zarobkach powyżej 6 273,60 zł brutto, ale nie przekraczających 11 651,00 zł brutto, ZUS może obniżyć wypłatę świadczenia. Przykład: zarobki 7000 zł brutto powodują potrącenie około 726,40 zł z emerytury. Mechanizm opiera się na różnicy między dochodem a limitem 70%.
Kto może dorabiać bez ograniczeń?
Nie wszyscy emeryci i renciści podlegają limitom. Osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny, mogą dorabiać bez ograniczeń. Dla kobiet jest to 60 lat. Dla mężczyzn jest to 65 lat. Mogą pracować nawet powyżej limitów 70% i 130% przeciętnego wynagrodzenia. Wyjątkiem są osoby otrzymujące dopłatę z budżetu do minimalnej emerytury. Muszą one liczyć się z ograniczeniami przy przekroczeniu kwoty minimalnego świadczenia. Minimalna emerytura od marca 2025 roku to 1 878,91 zł brutto. Przekroczenie tego przychodu skutkuje obniżeniem świadczenia.
Bez limitów mogą dorabiać również beneficjenci rent inwalidów wojennych i wojskowych. Dotyczy to także rent rodzinnych po inwalidach wojennych lub wojskowych. Renta rodzinna korzystniejsza od emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego również nie podlega limitom. Ważne jest, aby osoby po osiągnięciu wieku emerytalnego nie kontynuowały pracy u tego samego pracodawcy bez przerwy.
Łączenie emerytury i pracy: Metoda jednodniowej przerwy
Możliwe jest legalne łączenie emerytury i pracy u tego samego pracodawcy. W 2025 roku wymaga to zastosowania jednodniowej przerwy w zatrudnieniu. Metoda ta pozwala jednocześnie pobierać pełną wysokość świadczenia oraz wynagrodzenia za pracę. Art. 103 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przewiduje zawieszenie prawa do świadczenia. Dzieje się tak, jeśli dochód przekracza limity lub praca jest kontynuowana bez przerwy u tego samego pracodawcy. Około 30 tysięcy osób skorzystało lub planuje skorzystać z tej metody w 2025 roku.
Warto skonsultować się ze specjalistami ds. prawa pracy. Pomocni będą również doradcy ZUS-u. Pozwoli to w pełni wykorzystać dostępne możliwości. Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółami procedury. Śledź regulacje prawne dotyczące tej kwestii.
Emerytura matczyna (Mama 4+) a dorabianie
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające (RSU) jest wypłacane od 31 stycznia 2019 roku. Program Mama 4+ zapewnia podstawowe środki do życia. Dotyczy kobiet, które zrezygnowały z pracy z powodu wychowywania dzieci. Przysługuje również ojcom w określonych sytuacjach. Świadczenie ma charakter uzupełniający. Dopełnia do najniższej emerytury, jeśli własne świadczenie jest niższe. Od 1 marca 2024 roku maksymalna wysokość świadczenia wynosi 1780,96 zł brutto. W 2025 roku wzrośnie do 1878,91 zł brutto.
Czy można dorabiać na emeryturze matczynej? Przepisy nie precyzują dokładnie limitu dochodu. Ustawa mówi o braku dochodu wystarczającego. ZUS będzie musiał zbadać sytuację majątkową osoby. Nie może stosować jednolitych miar dla wszystkich. Punktem odniesienia będzie minimalna emerytura. Dorabianie jest możliwe, ale w ograniczonym zakresie. Obowiązek zawiadamiania ZUS o zmianach w sytuacji materialnej i zatrudnieniu istnieje. Większość kobiet korzysta z dopłaty, nie pełnej wysokości świadczenia.
Organami przyznającymi świadczenie są ZUS i KRUS. Do końca kwietnia 2024 roku ZUS przyznał 77 143 świadczenia. KRUS przyznał 1913 świadczeń. Wniosek składa się w ZUS lub KRUS. Należy dołączyć dokumenty potwierdzające wychowanie dzieci.
Kto może otrzymać świadczenie Mama 4+?
Świadczenie przysługuje kobietom, które urodziły i wychowały co najmniej cztery dzieci. Muszą osiągnąć wiek 60 lat i nie mieć niezbędnych środków utrzymania. Ojcowie mogą je otrzymać, jeśli wychowywali minimum czworo dzieci. Dotyczy to przypadku śmierci matki lub jej porzucenia dzieci. Ojcowie muszą spełnić warunek wieku 65 lat. Stanowią oni znikomą część beneficjentów, około 0,1%.
Dlaczego seniorzy pozostają aktywni zawodowo?
Coraz więcej seniorów decyduje się na dalszą pracę. Liczba aktywnych zawodowo seniorów w Polsce rośnie. W kwietniu 2024 roku wynosiła ponad 785 tysięcy osób. Stanowi to około 5,2% siły roboczej. W 2015 roku odsetek ten był znacznie mniejszy. Wzrost aktywności zawodowej seniorów to widoczny trend demograficzny. Średni wiek przejścia na emeryturę wzrósł do ponad 63 lat.
Około 41% pracujących seniorów deklaruje konieczność dorabiania. Robią to dla pokrycia wydatków. Niewystarczające świadczenia z ZUS są częstym powodem. Dodatkowe zatrudnienie przybiera różne formy prawne. Seniorzy najczęściej pracują na umowę o pracę lub umowę zlecenia. Bywa także, że prowadzą własną działalność gospodarczą.
Praktyczne wskazówki dla dorabiających seniorów
Monitorowanie zarobków jest kluczowe. Śledź aktualne limity publikowane przez ZUS. Limity zmieniają się co kwartał. Zgłaszaj umowy o pracę i zlecenia do ZUS. Pozwoli to uniknąć problemów z rozliczeniem. Eksperci ostrzegają przed sankcjami za niezgłoszenie zarobków. Nowa rzeczywistość emerytalna wymaga świadomego podejścia.
Warto korzystać z ulg podatkowych dla seniorów. Od 2024 roku obowiązuje zerowa stawka podatku dochodowego. Dotyczy ona przychodów do 120 000 zł rocznie. Emeryci nadal muszą opłacać składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Rozłożenie dochodów na kilka źródeł lub umów może być korzystne. Regularne śledzenie komunikatów ZUS jest ważne. W razie wątpliwości konsultuj się z doradcami finansowymi lub ZUS.
„Ważne jest monitorowanie zarobków, zgłaszanie umów do ZUS oraz korzystanie z ulg podatkowych dla seniorów.”
Podsumowanie zmian od czerwca 2025
Od 1 czerwca 2025 roku obowiązują wyższe limity dorabiania. Dolny limit wynosi 6 273,60 zł brutto. Górny limit to 11 651,00 zł brutto. Przekroczenie pierwszego limitu zmniejsza świadczenie. Przekroczenie drugiego limitu zawiesza jego wypłatę. Limity dotyczą osób, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego. Emeryci po osiągnięciu wieku mogą dorabiać bez ograniczeń. Wyjątkiem są osoby z dopłatą do minimalnej emerytury.
Mama 4+ pozwala na dorabianie, ale bez sztywnych limitów. ZUS ocenia wystarczalność dochodu. Rosnąca aktywność zawodowa seniorów to fakt. Nowe regulacje mają dostosować system do realiów. Świadome podejście do przepisów jest niezbędne. Bieżąca kontrola zarobków pozwala uniknąć przykrych niespodzianek. Pamiętaj o swoich obowiązkach wobec ZUS.
