Zasady dorabiania do świadczeń ZUS stale się zmieniają. Emeryci i renciści muszą znać aktualne limity przychodów. Przekroczenie progów może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem wypłaty świadczenia. Sprawdź, ile można dorobić w 2024 i 2025 roku, aby uniknąć problemów z ZUS.
Zasady dorabiania do świadczeń ZUS
Emeryci i renciści często chcą dorabiać do swoich świadczeń. Dodatkowe dochody poprawiają ich sytuację finansową. ZUS ustala jednak limity zarobków dla niektórych grup. Przekroczenie tych progów ma swoje konsekwencje. Świadczenie może zostać zmniejszone lub całkowicie zawieszone.
Limity dorabiania są powiązane z przeciętnym wynagrodzeniem. Główny Urząd Statystyczny (GUS) ogłasza tę kwotę co kwartał. Na tej podstawie ZUS wylicza aktualne progi. Limity zmieniają się co trzy miesiące.
Limity dorabiania w 2024 roku
Rok 2024 przyniósł kilka zmian w limitach. Obowiązywały różne kwoty w poszczególnych kwartałach. Od 1 marca do 31 maja 2024 roku dolna granica wynosiła 5 278,30 zł brutto. Miesięczny przychód do tej kwoty nie wpływał na świadczenie. Górny limit wynosił wtedy 9802,50 zł brutto.
Od 1 czerwca 2024 roku limity wzrosły. Dolna granica wynosiła 5703,20 zł brutto. Górny limit osiągnął 10591,60 zł brutto. Ta zmiana wynikała ze wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym kwartale 2024.
Niestety, od 1 września 2024 roku limity spadły. Przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2024 wyniosło 8038,41 zł. Nowy dolny limit to 5626,90 zł brutto. Limit ten odpowiada 70% przeciętnego wynagrodzenia. Górny limit wynosi 10450 zł brutto. Ta kwota to 130% przeciętnego wynagrodzenia. Limity te obowiązywały do 30 listopada 2024 roku.
Limity dorabiania spadły o około 76 zł miesięcznie. Była to konsekwencja spadku przeciętnego wynagrodzenia. Wartość przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale wynosiła 8147,38 zł.
Główny Urząd Statystyczny podał, że przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2024 r. wyniosło 8038,41 zł.
Od 1 września do 30 listopada 2024 roku kwota przychodu odpowiadająca 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia wynosi 5626,90 zł.
Maksymalna kwota zmniejszenia świadczenia w 2024 roku wynosiła 890,63 zł. Dotyczyło to emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Dla rent z tytułu częściowej niezdolności było to 668,01 zł. Renta rodzinna mogła być zmniejszona o 757,08 zł.
Zmiany limitów dorabiania w 2025 roku
Limity dorabiania zmieniały się także w 2025 roku. Od 1 grudnia 2024 do 28 lutego 2025 roku obowiązywały nowe progi. Dolny limit wynosił 5713,20 zł brutto. Górny limit to 10 610,20 zł brutto. Te kwoty wyliczono na podstawie przeciętnego wynagrodzenia za trzeci kwartał 2024 roku.
Od 1 marca 2025 roku limity ponownie wzrosły. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w czwartym kwartale 2024 wyniosło 8477,21 zł brutto. Nowy limit obniżenia emerytury to 5934,10 zł brutto. Ta kwota odpowiada 70% przeciętnego wynagrodzenia. Limit zawieszenia wypłaty świadczenia to 11 020,40 zł brutto. Jest to 130% przeciętnego wynagrodzenia.
Od marca 2025 r. wzrosną limity dorabiania dla osób, które wcześniej przeszły na emeryturę.
Od 1 marca 2025 r. kwota ta wyniesie 5 934,10 złotych i jest większa o 220,90 zł w porównaniu do poprzednich miesięcy.
Od 1 czerwca 2025 roku nastąpiła kolejna podwyżka limitów. Przeciętne wynagrodzenie za pierwszy kwartał 2025 wyniosło 8 962,28 zł brutto. Limit bez zmniejszenia świadczenia wynosi 6 273,60 zł brutto. Limit, po przekroczeniu którego świadczenie jest zawieszane, to 11 651,00 zł brutto. Te limity obowiązują do 31 sierpnia 2025 roku.
Limit 70% wzrósł o 339,50 zł brutto w porównaniu do poprzedniego okresu. Limit 130% wzrósł o 630,60 zł brutto. Dodatkowy miesięczny przychód do 6 273,60 zł brutto nie wpłynie na zmniejszenie wypłaty świadczenia.
Od czerwca 2025 roku można zarobić więcej bez ryzyka utraty emerytury.
Pracujący emeryci mogą zarobić więcej od czerwca 2025 r. – ZUS.
Kwoty maksymalnego zmniejszenia świadczeń również uległy zmianie. Od 1 marca 2025 do 28 lutego 2026 roku maksymalne zmniejszenie wynosi 939,61 zł. Dotyczy to emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Dla rent z tytułu częściowej niezdolności jest to 704,75 zł. Renta rodzinna może być zmniejszona o 798,72 zł.
| Okres obowiązywania limitów | Limit 70% (bez zmniejszenia) | Limit 130% (bez zawieszenia) |
|---|---|---|
| 1 marca – 31 maja 2024 | 5 278,30 zł brutto | 9802,50 zł brutto |
| 1 czerwca – 31 sierpnia 2024 | 5703,20 zł brutto | 10591,60 zł brutto |
| 1 września – 30 listopada 2024 | 5626,90 zł brutto | 10450,00 zł brutto |
| 1 grudnia 2024 – 28 lutego 2025 | 5713,20 zł brutto | 10610,20 zł brutto |
| 1 marca – 31 maja 2025 | 5934,10 zł brutto | 11020,40 zł brutto |
| 1 czerwca – 31 sierpnia 2025 | 6273,60 zł brutto | 11651,00 zł brutto |
Kto musi uważać na limity?
Limity dorabiania dotyczą głównie osób, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego. Ten wiek wynosi 60 lat dla kobiet. Dla mężczyzn powszechny wiek emerytalny to 65 lat. Osoby pobierające wcześniejszą emeryturę muszą kontrolować swoje zarobki. Wszyscy renciści również podlegają tym limitom.
Dotyczy to osób otrzymujących renty z tytułu niezdolności do pracy. Ograniczenia obejmują także osoby pobierające renty rodzinne. Trzeba być czujnym przy dodatkowych dochodach.
Kto może dorabiać bez ograniczeń?
Nie wszyscy emeryci i renciści podlegają limitom zarobków. Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, mogą dorabiać bez ograniczeń. Ich zarobki nie wpływają na wysokość świadczenia. Dotyczy to kobiet po 60. roku życia i mężczyzn po 65. roku życia.
Wyjątki dotyczą także niektórych rencistów. Renciści inwalidzi wojenni i wojskowi mogą dorabiać bez limitów. Dotyczy to również osób pobierających rentę rodzinną po tych inwalidach. Ich świadczenia nie są zmniejszane w związku z zarobkami.
Emeryci, którym ZUS podwyższył świadczenie do kwoty minimalnej, również mają pewne zasady. Minimalna emerytura w 2024 roku to 1780,96 zł brutto. Od marca 2025 roku najniższa emerytura wynosi 1884,61 zł brutto. Osoby te tracą prawo do wyrównania do minimalnej kwoty, jeśli zarabiają powyżej tej kwoty.
Konsekwencje przekroczenia limitów
Przekroczenie limitów zarobków ma bezpośrednie konsekwencje. ZUS może zmniejszyć lub zawiesić wypłatę świadczenia. Działanie ZUS zależy od wysokości przychodu.
Jeśli przychód przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia, ZUS zmniejszy świadczenie. Kwota zmniejszenia zależy od tego, o ile limit został przekroczony. Zmniejszenie nie może być większe niż kwota maksymalnego zmniejszenia. Od marca 2025 roku maksymalne zmniejszenie wynosi 939,61 zł.
Jeśli przychód przekroczy 130% przeciętnego wynagrodzenia, ZUS zawiesi wypłatę świadczenia. Wypłata jest wstrzymywana na miesiąc, w którym nastąpiło przekroczenie. Dotyczy to całego świadczenia za ten miesiąc.
Przekroczenie miesięcznego przychodu na poziomie 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia (6 273,60 zł brutto) wiąże się ze zmniejszeniem świadczenia.
Przekroczenie 130 proc. średniego wynagrodzenia (tj. 11 651,00 zł brutto) świadczenie zostaje zawieszone, a jego wypłata wstrzymana na czas nadwyżki w zarobkach.
Emeryci mogą stracić do 900 zł miesięcznie przy zarobkach powyżej 70% limitu. Przy zarobkach 6 000 zł (gdy limit 70% wynosi 5934,10 zł) obniżka wyniesie około 66 zł. Przy zarobkach 8 000 zł obniżka może sięgnąć maksymalnej kwoty zmniejszenia.
Istnieje obowiązek informowania ZUS o osiąganych przychodach. Emeryci i renciści powinni zgłaszać swoje zarobki. Termin na rozliczenie zarobków to koniec maja każdego roku. Rzetelne i terminowe zgłoszenia pozwalają uniknąć problemów.
Jakie przychody wliczają się do limitów?
ZUS bierze pod uwagę przychody z działalności objętych obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. Obejmuje to przede wszystkim zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Wlicza się także przychody z umowy zlecenia. Dochody z prowadzenia własnej działalności gospodarczej również podlegają limitom. Praca za granicą także może wpływać na świadczenie.
Rodzaj umowy ma znaczenie. Umowa o dzieło w wielu przypadkach nie podlega składkom ZUS. Przychody z takiej umowy zazwyczaj nie są wliczane do limitów. Warto to sprawdzić w konkretnej sytuacji.
Praktyczne wskazówki dla pracujących seniorów
Pracujący emeryci i renciści powinni być czujni. Monitorowanie swoich zarobków jest kluczowe. Regularne sprawdzanie limitów pozwala uniknąć zmniejszenia świadczeń. Limity zmieniają się co kwartał.
- Monitoruj limity – zmieniają się co trzy miesiące.
- Zgłaszaj zarobki do ZUS – masz obowiązek informowania o ich wysokości.
- Unikaj przekroczenia progów – planuj dochody tak, by nie tracić świadczenia.
- Rozważ pracę na umowę o dzieło – w wielu przypadkach nie podlega składkom ZUS.
- Planuj dodatkowy zarobek z uwzględnieniem limitów.
Warto też pamiętać o formalnościach przy przejściu na emeryturę. Wystarczy rozwiązać umowę o pracę. Umowę rozwiązuje się na co najmniej jeden dzień przed złożeniem wniosku. Następnie można podpisać nową umowę z tym samym pracodawcą. Formalna przerwa pozwala uniknąć zawieszenia świadczenia przy kontynuacji pracy.
ZUS jednak monitoruje zatrudnienie. Istnieje ryzyko nadużyć. Od 2026 roku planowane jest wdrożenie systemów monitorowania zatrudnienia. Warto działać zgodnie z przepisami.
Gdzie znaleźć aktualne informacje?
Najbardziej aktualne dane o limitach publikuje ZUS. Informacje te są dostępne na oficjalnej stronie internetowej. Komunikaty prezesa GUS o przeciętnym wynagrodzeniu są podstawą do wyliczeń. Warto śledzić te źródła.
- Śledź regularnie aktualne limity na stronie ZUS.
- Obserwuj komunikaty publikowane przez GUS.
- Korzystaj z kalkulatorów dostępnych online do wyliczania dochodów.
- Konsultuj się z pracownikiem ZUS w razie wątpliwości.
Bycie na bieżąco z przepisami jest bardzo ważne. Pozwala to świadomie zarządzać swoimi finansami. Pracujący seniorzy mogą dzięki temu legalnie dorabiać. Mogą też unikać nieprzyjemnych konsekwencji ze strony ZUS.
Kogo dotyczą limity dorabiania do emerytury?
Limity dotyczą osób pobierających wcześniejszą emeryturę. Obejmują także wszystkich rencistów. Nie dotyczą osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny.
Jakie przychody wliczają się do limitów?
Wliczane są przychody objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. Dotyczy to np. umowy o pracę i umowy zlecenia. Przychody z działalności gospodarczej również się wliczają.
Co się stanie po przekroczeniu limitu 70%?
Przekroczenie limitu 70% powoduje zmniejszenie świadczenia. ZUS obniży wypłatę o kwotę przekroczenia. Kwota ta nie może być wyższa niż maksymalne zmniejszenie.
Co się stanie, jeśli przekroczę limit 130%?
Przekroczenie limitu 130% skutkuje zawieszeniem świadczenia. ZUS wstrzyma wypłatę emerytury lub renty za dany miesiąc.
Jak często aktualizowane są limity dorabiania?
Limity dorabiania są aktualizowane co kwartał. ZUS ogłasza nowe kwoty na podstawie danych GUS. Zmiany obowiązują od 1 marca, 1 czerwca, 1 września i 1 grudnia.
