Wiele osób zastanawia się, na jaką emeryturę mogą liczyć po kilku czy kilkunastu latach pracy. Polski system emerytalny opiera się na składkach. Wpłacone pieniądze decydują o wysokości przyszłego świadczenia.
Jak obliczana jest emerytura w Polsce?
Polski system emerytalny przeszedł reformę w 1999 roku. Od tego czasu emerytura zależy od zgromadzonych składek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ewidencjonuje wpłaty. Wysokość świadczenia to suma kapitału podzielona przez średnie dalsze trwanie życia.
Kapitał ten obejmuje zwaloryzowane składki. Liczy się też kapitał początkowy dla osób pracujących przed 1999 rokiem. Środki zgromadzone w Otwartych Funduszach Emerytalnych (OFE) również wchodzą w skład podstawy. Główny Urząd Statystyczny (GUS) co roku publikuje tablice średniego dalszego trwania życia. Liczba miesięcy z tych tablic służy do obliczeń. Składki emerytalne wynoszą łącznie 19,52% podstawy wymiaru. Pracodawca i pracownik dzielą się tą kwotą po połowie.
| Przeznaczenie składki | Procent podstawy wymiaru |
|---|---|
| Na konto ubezpieczonego w ZUS | 12,22% |
| Na subkonto w ZUS (lub do OFE) | 7,3% |
Wysokość przyszłej emerytury zależy od zgromadzonych pieniędzy. Im więcej składek wpłacono, tym wyższe świadczenie. Moment przejścia na emeryturę także ma znaczenie.
Kto ma prawo do minimalnej emerytury?
Państwo gwarantuje minimalną wysokość emerytury. Aby ją otrzymać, trzeba spełnić dwa główne warunki. Pierwszy to osiągnięcie wieku emerytalnego. Dla kobiet wynosi on 60 lat, dla mężczyzn 65 lat. Drugi warunek to odpowiedni staż pracy, od którego opłacano składki.
Minimalny staż pracy to 20 lat dla kobiet. Mężczyźni potrzebują 25 lat udokumentowanych okresów składkowych. Osoby, które osiągnęły wiek emerytalny, ale nie mają wymaganego stażu, nie otrzymają minimalnego świadczenia. Ich emerytura będzie zależała wyłącznie od zgromadzonych składek.
Najniższa emerytura jest regularnie waloryzowana. Od 1 marca 2025 roku jej kwota wynosi 1 878,91 zł brutto. Netto daje to 1709,81 zł.
| Kryterium | Kobiety | Mężczyźni |
|---|---|---|
| Wiek emerytalny | 60 lat | 65 lat |
| Minimalny staż pracy (do minimalnej emerytury) | 20 lat | 25 lat |
Jaka emerytura po krótkim stażu pracy?
Wiele osób pracowało krócej niż wymagane 20 lub 25 lat. Ich emerytura nie osiągnie minimalnej gwarantowanej kwoty. Wysokość świadczenia będzie proporcjonalna do zgromadzonych składek. Nawet jeden dzień pracy oskładkowanej daje prawo do świadczenia. Jego wysokość może być jednak symboliczna, jak 2 grosze dla osoby z minimalnym stażem.
Emerytura po 5 latach pracy
Pięć lat pracy to bardzo krótki okres. Zgromadzone składki są niewielkie. Przy zarobkach na poziomie najniższej krajowej emerytura będzie bardzo niska. Szacuje się, że kobieta po 5 latach pracy może otrzymać około 125 zł. Mężczyzna z takim samym stażem około 150 zł miesięcznie. Są to kwoty znacznie poniżej minimalnej emerytury.
Emerytura po 10 latach pracy
Dziesięć lat pracy oznacza nieco więcej składek. Świadczenie będzie wyższe niż po 5 latach. Nadal jednak nie uprawnia do minimalnej emerytury. Przy minimalnych zarobkach kobieta po 10 latach może liczyć na około 250 zł. Mężczyzna z 10-letnim stażem na około 300 zł. Niektóre szacunki mówią o kwotach w przedziale 250-400 zł.
Przy wyższych zarobkach kwota emerytury rośnie. Kobieta z 10-letnim stażem i przeciętnym wynagrodzeniem może otrzymać około 784 zł. Mężczyzna z przeciętnym wynagrodzeniem około 942,40 zł. Kwoty te nadal są znacznie niższe od minimalnej emerytury gwarantowanej.
Emerytura po 15 latach pracy
Piętnaście lat pracy to już większa suma składek. Emerytura po 15 latach będzie wyższa niż po 10 latach. Nadal jednak brakuje kilku lat do minimalnego stażu. Szacunki wskazują na kwoty w przedziale od 500 do 700 zł miesięcznie. Dokładna kwota zależy od wysokości zarobków i momentu przejścia na emeryturę.
Czy dostanę emeryturę po 10 latach pracy?
Tak, możesz dostać emeryturę po 10 latach pracy. Jej wysokość zależy od zgromadzonych składek. Nie będzie to jednak emerytura minimalna gwarantowana przez państwo, która wymaga dłuższego stażu.
Dlaczego 10 lat pracy to za mało na minimalną emeryturę?
Minimalna emerytura gwarantowana przez państwo wymaga spełnienia dwóch warunków. Musisz osiągnąć wiek emerytalny. Potrzebujesz też odpowiedniego stażu pracy. Dla kobiet to 20 lat, dla mężczyzn 25 lat. Dziesięć lat pracy nie spełnia tego drugiego warunku.
Jaka jest najniższa emerytura w Polsce?
Najniższa emerytura w Polsce jest regularnie waloryzowana. Od 1 marca 2025 roku jej kwota wynosi 1 878,91 zł brutto. Ta kwota przysługuje osobom, które spełniają warunki wieku i minimalnego stażu pracy.
Przy krótkim stażu pracy emerytura jest wyliczana na podstawie zgromadzonych składek i kapitału początkowego, i może nie osiągać minimalnej kwoty.
Co wpływa na wysokość emerytury?
Wysokość przyszłego świadczenia zależy od kilku kluczowych czynników. Po pierwsze, liczą się zgromadzone składki. Im wyższe były Twoje zarobki, tym więcej składek wpłacono na Twoje konto. Dłuższy staż pracy to także więcej wpłaconych pieniędzy.
Drugim ważnym czynnikiem jest moment przejścia na emeryturę. Każdy dodatkowy rok pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego zwiększa świadczenie. Podwyższa się wtedy suma zgromadzonych składek. Skraca się też przewidywany okres pobierania emerytury. Przejście na emeryturę w wieku 65 lat może dać o 40-50% więcej niż w wieku 60 lat.
ZUS co roku waloryzuje zgromadzone składki i kapitał początkowy. Chroni to pieniądze przed inflacją. Waloryzacja ma znaczący wpływ na ostateczną kwotę emerytury. Średnie dalsze trwanie życia, ogłaszane przez GUS, również wpływa na wyliczenia. Dłuższa przewidywana długość życia oznacza niższą miesięczną emeryturę.
- Warto kontynuować pracę, aby zwiększyć świadczenie emerytalne.
- Rozważ odroczenie przejścia na emeryturę, co może zwiększyć świadczenie o 10-15% rocznie.
Jak sprawdzić prognozę swojej emerytury?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia narzędzia do prognozowania emerytury. Możesz skorzystać z kalkulatora emerytalnego ZUS. Jest on dostępny na Platformie Usług Elektronicznych (PUE ZUS). Kalkulator oferuje wersję uproszczoną i zaawansowaną.
Do obliczeń potrzebne są dane z Twojego konta w ZUS. Znajdziesz je w informacji o stanie konta ubezpieczonego. Jeśli byłeś członkiem OFE, potrzebujesz też danych z tego konta. Kalkulator pozwala wybrać planowany wiek przejścia na emeryturę. Obliczenia są prognozą, nie gwarantują dokładnej kwoty. Wynik podawany jest w kwocie brutto.
- Skorzystaj z kalkulatora emerytalnego ZUS w celu oszacowania przyszłej emerytury.
- Użyj informacji o stanie konta z PUE ZUS do dokładniejszych obliczeń.
- Użyj wersji uproszczonej lub zaawansowanej kalkulatora w zależności od dostępnych danych.
Co zrobić, aby mieć wyższą emeryturę?
Wysokość emerytury zależy od zgromadzonych składek. Chcąc mieć wyższe świadczenie, musisz wpłacić więcej pieniędzy do systemu. Możesz to zrobić na kilka sposobów. Dłuższa praca zawodowa to podstawa. Każdy dodatkowy rok pracy zwiększa zgromadzony kapitał.
Ważna jest też wysokość zarobków. Wyższe wynagrodzenie oznacza wyższe składki. Nawet przy krótkim stażu, wysokie zarobki mogą dać wyższe świadczenie niż minimalne wynagrodzenie przez wiele lat. Warto rozważyć dobrowolne odprowadzanie dodatkowych składek, jeśli jest taka możliwość.
System emerytalny w Polsce obejmuje też dobrowolne formy oszczędzania. Nazywane są III filarem emerytalnym. Należą do nich Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) i Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Istnieją też Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) i Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK). Dodatkowe oszczędzanie w tych formach może znacząco podnieść poziom życia na emeryturze.
- Zacznij oszczędzać jak najwcześniej, aby zwiększyć wysokość przyszłej emerytury.
- Pomyśl o dodatkowym oszczędzaniu na emeryturę w III filarze emerytalnym, w tym IKE, IKZE, PPE i PPK.
- Rozważ inwestycje w prywatne ubezpieczenia emerytalne.
- Zainwestuj w fundusze inwestycyjne.
- Rozważ dobrowolne odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne.
Alternatywne świadczenia dla osób z krótkim stażem
Osoby, które nie wypracowały minimalnego stażu pracy, mogą mieć bardzo niską emeryturę. Państwo przewiduje pewne formy wsparcia dla seniorów w trudnej sytuacji. Nie są to emerytury, ale świadczenia socjalne. Należy do nich na przykład świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
Istnieje też rodzicielskie świadczenie uzupełniające zwane „Mama 4+”. Przysługuje ono matkom, które urodziły i wychowały co najmniej czworo dzieci. Pozwala na uzyskanie świadczenia w wysokości minimalnej emerytury, nawet bez wymaganego stażu pracy. Możliwe jest też uzyskanie renty z tytułu niezdolności do pracy. W pewnych sytuacjach jej wysokość może być wyższa niż niska emerytura z krótkiego stażu.
- Rozważ alternatywne formy wsparcia dla osób z krótkim stażem pracy.
- Sprawdź warunki uzyskania zasiłku okresowego lub zasiłku stałego.
- Zapoznaj się ze świadczeniem uzupełniającym dla seniorów.
- Sprawdź, czy kwalifikujesz się do programu „Mama 4+”.
- Dowiedz się o możliwości uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy.
