Zwolnienie lekarskie, urlop macierzyński czy wychowawczy to czas przerwy od pracy. Zastanawiasz się, jak te okresy wpływają na Twoje przyszłe świadczenie emerytalne? Wyjaśniamy, które z nich liczą się do emerytury, a które mogą ją obniżyć.
Czy zwolnienie lekarskie (L4) wlicza się do emerytury?
Zwolnienie lekarskie to dokument potwierdzający Twoją niezdolność do pracy. Otrzymujesz wtedy zasiłek chorobowy. Zwykle wynosi on 80% podstawy wynagrodzenia. W czasie pobierania zasiłku chorobowego nie są odprowadzane składki emerytalne do ZUS.
Polski system emerytalny opiera się na zdefiniowanej składce od 1999 roku. Wysokość Twojej emerytury zależy od zgromadzonych składek. Brak wpłat w czasie L4 oznacza niższe przyszłe świadczenie. Dłuższy okres choroby wpływa na sumę zgromadzonych środków na koncie ZUS. Obniży się bowiem suma zgromadzona na koncie emerytalnym ZUS, która jest ważną składową emerytury. Częste przebywanie na zwolnieniach może mieć znaczący wpływ na wysokość otrzymanej później emerytury.
Okres zwolnienia lekarskiego jest wliczany do stażu pracy. Jest to jednak okres nieskładkowy. Okresy nieskładkowe mogą stanowić maksymalnie ⅓ okresów składkowych. Przy 30 latach pracy ZUS może doliczyć do 10 lat nieskładkowych. Przekroczenie tego limitu może skutkować utratą praw do emerytury. Zwolenienie chorobowe nie jest wliczane do okresu składkowego, chyba że jest z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
„W czasie przebywania na L4 nie są dokonywane wpłaty składek emerytalnych do ZUS.”
Czy L4 to okres składkowy?
Nie, okres pobierania zasiłku chorobowego na L4 jest okresem nieskładkowym. Oznacza to, że w tym czasie nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne.
O ile L4 może obniżyć emeryturę?
Wpływ L4 na wysokość emerytury zależy od wielu czynników. Liczy się długość zwolnienia i wysokość Twoich zarobków. Przy zarobkach 5000 zł brutto miesięczna składka emerytalna wynosi około 976 zł. Przebywanie na L4 przez 6 miesięcy oznacza brak odprowadzenia składek o wartości 5856 zł.
Jak to wpływa na przyszłą emeryturę? Jeśli masz zgromadzone 400 000 zł na koncie ZUS, pół roku choroby może obniżyć świadczenie o około 24 zł miesięcznie. Przy dłuższych lub częstszych zwolnieniach różnice będą rosły. Utrata części świadczenia dotknie pracowników na umowach o pracę i przedsiębiorców.
Brak wpływu na wysokość emerytury mają pracujący w budżetówce i rolnicy na KRUS. Ich systemy emerytalne działają inaczej. Po 182 dniach chorobowego ZUS może przyznać świadczenie rehabilitacyjne lub rentę. Składki emerytalne nadal nie są odprowadzane w tym czasie.
Nie ma sensu rezygnować z krótkich zwolnień lekarskich. Różnice w emeryturze są praktycznie niezauważalne w przypadku okazjonalnych L4.
Okresy składkowe i nieskładkowe – co to oznacza?
System emerytalny rozróżnia okresy składkowe i nieskładkowe. Okresy składkowe to czas, gdy odprowadzasz składki na ubezpieczenie emerytalne. Głównie dotyczy to zatrudnienia na umowę o pracę. Okresy nieskładkowe to czas, gdy nie pracujesz i nie odprowadzasz składek. Należą do nich zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne czy urlop bezpłatny.
ZUS wlicza okresy nieskładkowe do stażu pracy. Ich wymiar nie może przekroczyć 1/3 okresów składkowych. Okresy nieskładkowe to m.in. zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla bezrobotnych, renta chorobowa, zasiłek przedemerytalny, studia wyższe. Zalicza się do nich okresy na zasiłku opiekuńczym, urlopie bezpłatnym, świadczeniu rehabilitacyjnym, zasiłku dla bezrobotnych, rencie chorobowej, zasiłku przedemerytalnym, studiach wyższych.
Okresy nieskładkowe nie zwiększają kwoty na koncie ZUS. To obniża wysokość przyszłej emerytury. Okresy nieskładkowe, takie jak zwolnienia na opiekę nad dzieckiem czy pobieranie zasiłków, obniżają przyszłe świadczenie.
Jakie są inne okresy nieskładkowe poza L4?
Inne okresy nieskładkowe to między innymi zasiłek opiekuńczy, urlop bezpłatny, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek dla bezrobotnych, renta chorobowa, zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne, stypendia, zasiłki z Funduszu Pracy, studia wyższe.
Urlop macierzyński i wychowawczy a emerytura
Okresy macierzyńskie i wychowawcze są wliczane do okresów składkowych. Czas spędzony na urlopie macierzyńskim jest traktowany jako okres składkowy. Oznacza to, że jest wliczany do stażu pracy niezbędnego do uzyskania emerytury.
Długość urlopu macierzyńskiego zależy od liczby dzieci. Dla jednego dziecka to 20 tygodni. Dla pięciorga i więcej dzieci to 37 tygodni. Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego jest wliczany do stażu pracy. Zasiłek macierzyński jest objęty obowiązkowymi składkami. Zwiększa kwoty zgromadzone na koncie ZUS. To podnosi przyszłą emeryturę.
Urlop macierzyński a kapitał początkowy
W nowym systemie emerytalnym staż pracy jest ważny przy obliczaniu kapitału początkowego. Kapitał początkowy odzwierciedla składki sprzed reformy systemu. To ważne dla osób urodzonych po 1948 roku. Okres urlopu macierzyńskiego jest uznawany jako okres składkowy dla kapitału początkowego. W starym systemie w całości wliczał się do stażu pracy jako okres składkowy.
Urlop wychowawczy a emerytura – zmiany w przepisach
Urlop wychowawczy wpływa na wysokość przyszłej emerytury. Może trwać do 36 miesięcy dla obojga rodziców. Można go wykorzystać do 6. roku życia dziecka. Lata opieki nad dziećmi mogą mieć wpływ na wysokość emerytury. Nawet jeśli składki nie były odprowadzane.
Okres urlopu wychowawczego był do 1999 roku okresem nieskładkowym. Po zmianach od 1999 roku jest wliczany do okresu składkowego. Od 1 stycznia 1999 roku składki za urlop wychowawczy opłaca ZUS. Dzieje się tak, jeśli pracownik nie ma innego tytułu ubezpieczenia. Okres urlopu wychowawczego nie przerywa ciągłości ubezpieczenia emerytalnego.
Urlopy wychowawcze z lat 1988–1990 nie są uwzględniane jako składkowe. Przypadały przed 1999 rokiem. Urlop wychowawczy przed 1999 rokiem był okresem nieskładkowym. Można jednak wnioskować o przeliczenie kapitału początkowego. Okres urlopu wychowawczego sprzed 1999 r. wlicza się do emerytury, jeśli jest udokumentowany. Nowelizacje przepisów umożliwiły uwzględnienie urlopu wychowawczego w składkach emerytalnych. Okres urlopu wychowawczego może być teraz włączony do sumy lat pracy przy obliczaniu emerytury. Przepisy weszły w życie. Umożliwiają traktowanie okresu wychowawczego jako pełnoprawne składkowe.
Osoby na emeryturze mogą ubiegać się o przeliczenie świadczeń. Należy to zrobić, jeśli korzystały z urlopu wychowawczego. Przeliczenie emerytury polega na doliczeniu okresów wychowawczych do składkowych. Przywracanie okresów wychowawczych do składkowych może znacząco podnieść wysokość emerytury.
W 2025 roku podstawa wymiaru składek emerytalnych dla rodziców na urlopie wychowawczym ma limity. Nie może być wyższa niż 5203,80 zł. Nie może być niższa niż 3499,50 zł. Za okres opieki nad dziećmi można doliczyć do 1,3% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok składkowy. Za okres nieskładkowy dolicza się 0,7%. Okresy niewykonywania pracy z powodu opieki nad dzieckiem w wieku do 4 lat są wliczane do stażu pracy. Dotyczy to do 3 lat na każde dziecko. Łącznie na wszystkie dzieci można doliczyć do 6 lat. Okresy te muszą być udokumentowane oświadczeniem i skróconym odpisem aktu urodzenia.
Mama 4+ to świadczenie dla kobiet od 60 lat (mężczyzn od 65 lat). Przysługuje tym, którzy urodzili co najmniej czwórkę dzieci. Należy się też tym, którzy wychowywali dzieci samotnie. Jeśli osoba nie pobiera emerytury lub renty, może otrzymać świadczenie w wysokości najniższej emerytury.
Czy urlop wychowawczy wlicza się do emerytury?
Tak, urlop wychowawczy wlicza się do okresu składkowego od 1999 roku. Okresy przed tą datą są traktowane jako nieskładkowe, ale można wnioskować o przeliczenie kapitału początkowego.
Ile lat urlopu wychowawczego wlicza się do emerytury?
Urlop wychowawczy może trwać do 36 miesięcy (3 lata) dla obojga rodziców. Okres opieki nad dziećmi do 4 lat jest wliczany do stażu pracy do 3 lat na każde dziecko. Łącznie można doliczyć do 6 lat na wszystkie dzieci.
Minimalna emerytura w Polsce
Każdy obywatel płacący składki do ZUS ma prawo do emerytury. Należy osiągnąć wymagany wiek i staż pracy. Obecny minimalny staż pracy to 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Emerytura minimalna od marca 2025 r. wynosi 1780,96 zł brutto. Na najniższą emeryturę mogą liczyć osoby z odpowiednim stażem: 20 lat dla kobiet, 25 lat dla mężczyzn.
Okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać 1/3 okresów składkowych. To warunek, aby osoba mogła otrzymać minimalną emeryturę. Dla osób przechodzących na emeryturę według starego systemu udokumentowanie stażu pracy jest warunkiem. W nowym systemie staż pracy jest ważny przy obliczaniu kapitału początkowego i minimalnej emerytury.
Planowanie przyszłej emerytury
Wysokość Twojej emerytury zależy od wielu czynników. Najważniejsze to zgromadzone składki i długość pracy. Dłuższy staż pracy i regularne opłacanie składek prowadzą do wyższej emerytury. Waloryzacja środków na koncie emerytalnym zwiększa ich wartość.
Dłuższa praca po osiągnięciu wieku emerytalnego może podnieść wypłaty o 10-15% za każdy dodatkowy rok. Przedłużenie okresów składkowych może zwiększyć świadczenie. Dodatkowe ubezpieczenia emerytalne mogą pomóc. Rozważ dodatkowe formy oszczędzania, takie jak IKE, PPK.
Kalkulator emerytalny ZUS
Kalkulator emerytalny ZUS umożliwia prognozowanie wysokości przyszłej emerytury. Możesz wyliczyć prognozowaną emeryturę logując się na swoje konto PUE ZUS. Wystarczy znaleźć zakładkę „Kalkulator emerytalny”. Następnie wprowadź odpowiednie dane. Korzystaj z kalkulatora emerytalnego ZUS do planowania przyszłości finansowej.
Różnice w emeryturach między kobietami a mężczyznami wynikają z długości życia i zarobków. Wpływają na nie też przerwy w pracy związane z wychowaniem dzieci. Coraz większa świadomość wpływu okresów nieskładkowych na emeryturę jest widoczna. Wzrost popularności korzystania z narzędzi online, takich jak kalkulator ZUS, również. Ludzie dążą do świadomego planowania finansów emerytalnych i kariery zawodowej.
Alternatywy dla zwolnienia lekarskiego to rehabilitacja zawodowa i zasiłek rehabilitacyjny. Rehabilitacja zawodowa pomaga powrócić do pracy. Poprawia kondycję fizyczną i psychiczną. Może zwiększyć szanse na zatrudnienie. Wzmacnia przyszłą emeryturę.
Możesz dobrowolnie opłacać składki emerytalne podczas okresów nieskładkowych. Regularnie monitoruj zgromadzone środki i waloryzację. Skonsultuj się z ekspertem w dziedzinie prawa pracy lub doradcą emerytalnym. Uzyskasz indywidualną poradę. Rozważ różne opcje zabezpieczenia finansowego podczas choroby.
| Okres | Status | Wpływ na emeryturę | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Zwolnienie lekarskie (L4) | Nieskładkowy | Obniża (brak składek) | Wliczany do stażu (limit 1/3 nieskładkowych) |
| Urlop macierzyński | Składkowy | Zwiększa (składki opłacane) | Wliczany do stażu i kapitału początkowego |
| Urlop wychowawczy (po 1999) | Składkowy | Zwiększa (składki opłaca ZUS) | Wliczany do stażu i kapitału początkowego |
| Urlop wychowawczy (przed 1999) | Nieskładkowy | Obniża (brak składek), możliwość przeliczenia KP | Wliczany do stażu (limit 1/3 nieskładkowych) |
| Zasiłek opiekuńczy, bezpłatny urlop, studia wyższe itp. | Nieskładkowy | Obniża (brak składek) | Wliczany do stażu (limit 1/3 nieskładkowych) |
Podsumowanie
Okresy niezdolności do pracy mają wpływ na Twoją przyszłą emeryturę. Zwolnienia lekarskie są okresami nieskładkowymi. Mogą obniżyć wysokość świadczenia. Urlopy macierzyńskie i wychowawcze (po 1999 r.) są okresami składkowymi. Wliczają się do emerytury i kapitału początkowego. Świadome zarządzanie karierą i zdrowiem jest kluczowe. Wpływa na wysokość świadczeń z ZUS. Warto dbać o długość okresów składkowych. Rozważ dodatkowe oszczędzanie na emeryturę.
