Emerytura to czas zasłużonego odpoczynku. Wielu seniorów decyduje się jednak dorabiać. Dodatkowe pieniądze poprawiają komfort życia. Warto też oszczędzać na przyszłość wcześniej. Wyjaśniamy, jak dorabiać legalnie i jakie są opcje oszczędzania.
Dlaczego warto myśleć o dodatkowych pieniądzach na emeryturze?
Świadczenia z ZUS z roku na rok są coraz niższe. Wielu ludzi zdaje sobie sprawę z tego faktu. Emerytura może nie zapewnić odpowiedniego poziomu życia. Prognozy dla dzisiejszych 20-30 latków są niepokojące. Zakładają one, że ich emerytura z ZUS wyniesie 25% średniej krajowej w 2060 roku. Obecni emeryci otrzymują przeciętnie nieco ponad 50% średniej krajowej. Niskie dochody z ZUS to codzienność wielu Polaków. Dlatego tak ważne jest inicjatywne własne oszczędzanie. Emeryci dorabiają, bo chcą. Częściej jednak dorabiają, bo muszą. Inaczej nie wystarczyłoby im na życie. Praca na emeryturze to dla wielu przykra konieczność. Świadczenia z ZUS są po prostu zbyt niskie.
Na szczęście jest wiele alternatyw, które sprawią, że jesień naszego życia spędzimy w dostatku i bez zmartwień o finanse.
Limity dorabiania do emerytury – co musisz wiedzieć?
Podjęcie pracy po przejściu na emeryturę jest dozwolone. Polskie prawo zezwala na dorabianie legalnie. Nie każda osoba pobierająca emeryturę może dorabiać bez ograniczeń. Limity obowiązują osoby, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego. W Polsce kobiety przechodzą na emeryturę po ukończeniu 60 lat. Mężczyźni mogą przejść po 65 roku życia. Osoby w powszechnym wieku emerytalnym dorabiają bez limitów. Wyjątek stanowi kontynuacja zatrudnienia u tego samego pracodawcy. Renciści i wcześniejsi emeryci muszą przestrzegać limitów dorabiania. W przeciwnym razie ZUS zmniejszy lub zawiesi świadczenie. Każdorazowo prezes ZUS podaje dwa limity. Są to 70% i 130% przeciętnego wynagrodzenia. Przekroczenie pierwszego limitu prowadzi do pomniejszenia wypłacanego świadczenia. Przekroczenie drugiego limitu skutkuje zawieszeniem wypłaty.
Czy emeryt może dorabiać legalnie?
Tak, dorabianie na emeryturze jest legalne w Polsce. Trzeba jednak znać i przestrzegać limitów ZUS. Limity te dotyczą głównie osób, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego.
Kto musi uważać na limity?
Limity dorabiania dotyczą rencistów. Obowiązują także osoby na wcześniejszej emeryturze. Nie dotyczą one osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn). Wyjątkiem jest dalsza praca u dotychczasowego pracodawcy.
Aktualne limity zarobków w 2025 roku
Limity dorabiania zmieniają się co trzy miesiące. Zależą od przeciętnego wynagrodzenia. Od 1 czerwca 2025 roku obowiązują nowe limity. Podstawą jest przeciętne wynagrodzenie z pierwszego kwartału 2025 roku. Wyniosło ono 8 962,28 zł brutto. Dolny próg to 70% tej kwoty. Wynosi 6 273,60 zł brutto miesięcznie. Górny próg to 130% przeciętnego wynagrodzenia. Daje to 11 651,00 zł brutto miesięcznie. W okresie od marca do maja 2025 obowiązywał niższy dolny próg. Było to około 5 934,10 zł brutto. Górny limit wynosił 11 020,40 zł brutto. Kwota maksymalnego zmniejszenia rent i emerytur obowiązuje od 1 marca 2025 do 28 lutego 2026. Wynosi 939,61 zł dla pełnej niezdolności. Dla częściowej niezdolności to 704,75 zł. Renty rodzinne mogą być zmniejszone o 798,72 zł.
Przekroczenie limitu 70% skutkuje zmniejszeniem świadczenia. Przekroczenie 130% powoduje zawieszenie wypłaty. W praktyce musisz monitorować swoje zarobki. Planuj pracę, aby nie utracić świadczeń. Przychody z działalności podlegającej ubezpieczeniu społecznemu wlicza się do limitów. Honoraria z działalności twórczej i artystycznej nie wliczają się do limitów. Musisz powiadomić ZUS o podjęciu pracy. Użyj formularza EROP. Obowiązuje też składanie rocznego zaświadczenia o przychodach. Zrób to do końca lutego każdego roku. Jeśli przekroczysz limity, ZUS może zażądać zwrotu pieniędzy.
Jakie są aktualne limity zarobków dla emerytów?
Od 1 czerwca 2025 roku dolny limit wynosi 6 273,60 zł brutto. Górny limit to 11 651,00 zł brutto. Przekroczenie dolnego limitu zmniejsza świadczenie. Przekroczenie górnego limitu zawiesza wypłatę.
Co grozi za przekroczenie limitów?
Przekroczenie dolnego limitu (70% przeciętnego wynagrodzenia) skutkuje zmniejszeniem emerytury lub renty. Przekroczenie górnego limitu (130% przeciętnego wynagrodzenia) powoduje zawieszenie wypłaty świadczenia przez ZUS.
Oto tabela z limitami zarobków:
| Okres | Limit 70% (zmniejszenie) | Limit 130% (zawieszenie) |
|---|---|---|
| 1 marca 2025 – 31 maja 2025 | 5 934,10 zł brutto | 11 020,40 zł brutto |
| Od 1 czerwca 2025 | 6 273,60 zł brutto | 11 651,00 zł brutto |
- Monitoruj miesięczne dochody z pracy.
- Zgłaszaj zarobki do ZUS najpóźniej do końca maja.
- Korzystaj z narzędzi online ZUS (PUE ZUS) do monitorowania przychodów.
Sprawdzone pomysły na dodatkowy dochód dla seniora
Emerytura nie musi oznaczać końca aktywności. Może być początkiem nowego rozdziału. Liczba pracujących emerytów wzrosła o 1/3 w ostatnich czterech latach. Prawie 40% emerytów pracuje na umowę o pracę. Około 30% prowadzi własną działalność gospodarczą. Prawie 26% pracuje na umowie-zleceniu. Emeryci szukają zajęć przez znajomych i w internecie. Idealna praca dla emeryta powinna być zgodna z zawodem lub zainteresowaniami.
Jakie prace może wykonywać emeryt?
Emeryci mogą wykonywać wiele prac. Popularne opcje to drobne naprawy, sprzątanie, opieka nad dziećmi. Mogą zajmować się pracami remontowymi, handlem internetowym. Sprzedaż plonów z ogródka to też dobry pomysł. Pszczelarstwo i wyroby rzemieślnicze są często wybierane. Można też pisać książki, prowadzić kanały YouTube lub blogi.
Czy własna firma to dobry pomysł?
Własna firma może być świetnym pomysłem. W Polsce założenie jednoosobowej działalności jest proste. Można to zrobić nawet nie wychodząc z domu. Seniorzy prowadzący działalność mogą być zwolnieni ze składek ZUS. To duża korzyść. Przykładem sukcesu jest KFC. Powstało, gdy Harald Sanders miał 65 lat. Coca-Cola została stworzona, gdy John Pemberton miał 55 lat.
Przykładowe sposoby na dorabianie:
- Własna firma: Załóż działalność opartą na pasji. Może to być rękodzieło lub usługi.
- Wynajem: Wynajmij pokój w domu. Daje to kilkaset złotych wpływu miesięcznie. Wynajem całej nieruchomości to stabilne źródło pasywnego dochodu. Możesz też wynająć nieruchomość agroturystyczną.
- Kooperacja sąsiedzka: Współpracuj z sąsiadami. Róbcie wspólne zakupy. To pozwala zaoszczędzić do 20%. Wspólne zakupy u rolników są tańsze. Marchewka może być o połowę tańsza. Jabłka mogą być tańsze o 1/3 ceny w sklepie.
- Opieka nad dzieckiem: Opieka nad wnukami lub innymi dziećmi. Stawki w Warszawie to około 15 zł za godzinę. Miesięcznie to około 2500 zł za 10 godzin dziennie.
- Rękodzieło i drobne naprawy: Wykorzystaj swoje umiejętności manualne. Sprzedawaj własnoręcznie wykonane produkty. Możesz to robić przez internet lub na lokalnych targach. Drobne naprawy w domu są zawsze potrzebne.
- Pomoc domowa lub praca na recepcji: Wiele firm poszukuje osób do sprzątania. Praca na recepcji też jest opcją.
- Prace sezonowe: Zbiór owoców lub warzyw. Stawki mogą wynosić nawet 8 zł za godzinę.
- Praca zdalna: Oferuje elastyczność. Możesz wykonywać zadania z domu.
- Zajęcia korepetytorskie lub kursy online: Dziel się swoją wiedzą. Ucz innych online lub osobiście.
- Udział w płatnych badaniach rynkowych i ankietach online: Prosty sposób na mały zarobek.
- Sprzedaż plonów: Jeśli masz ogród, sprzedawaj warzywa i owoce. Sprzedaż miodu z pasieki jest prosta prawnie.
- Rozważ rozpoczęcie własnego biznesu. Oprzyj go na pasji lub umiejętnościach.
- Wykorzystaj doświadczenie w rękodziele i drobnych naprawach.
- Szukaj pracy przez znajomych i w internecie.
- Korzystaj z platform internetowych do promocji i sprzedaży (Allegro, Etsy).
- Poproś dzieci lub wnuki o pomoc w założeniu bloga lub kanału na YouTube.
- Zamieść ogłoszenie w lokalnej społeczności. Znajdź klientów na drobne usługi.
Ile można zarobić na opiece nad dzieckiem?
Stawki za opiekę nad dzieckiem są różne. W Warszawie to około 15 zł za godzinę. Pracując 10 godzin dziennie, można zarobić około 2500 zł miesięcznie.
Gdzie szukać dodatkowych zajęć?
Dodatkowe zajęcia można znaleźć przez znajomych. Warto przeglądać oferty w sieci. Portale ogłoszeniowe i platformy sprzedażowe są pomocne. Lokalne targowiska i ogłoszenia w okolicy też działają.
Oszczędzanie na emeryturę – zadbaj o przyszłość już dziś
Oszczędzanie na emeryturę to element planowania finansowego. Nie jest za wcześnie ani za późno, aby zacząć. W młodości mało kogo zajmuje problem tak odległy. Im wcześniej zaczniesz odkładać, tym większa kwota będzie do dyspozycji. Efekt skali pozwala pomnożyć małe sumy. Regularne oszczędności i inwestycje wpływają na stabilność finansową. Osoby, które zaczynają wcześnie, gromadzą większy kapitał. Wymaga to minimalnego wysiłku.
Warto już teraz zacząć oszczędzać na emeryturę, bo prognozy są niepokojące.
Im wcześniej zaczniemy oszczędzać, tym lepiej dla naszej przyszłości.
Popularne formy oszczędzania na emeryturę
Systematyczność i regularność są kluczowe w oszczędzaniu. Pieniądze nie powinny leżeć bezczynnie. Powinny być inwestowane. W młodości możesz akceptować wyższe ryzyko. W przypadku późniejszego odkładania postaw na bezpieczeństwo środków. W 2021 roku zlikwidowano OFE. Środki trafiły do ZUS lub IKE. W Polsce działa jedna firma obsługująca OIPE. Obsługuje 5 tys. osób. Ponad 881 tys. Polaków ma IKE. Ponad 526 tys. ma IKZE (dane z czerwca 2024). W PPK uczestniczy 3,66 mln z 16,6 mln pracujących Polaków.
Oto najpopularniejsze rozwiązania:
- Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK): To rządowy program oszczędnościowy. Pracodawca przekazuje część pensji na fundusz. Wpłaty wynoszą minimum 2% wynagrodzenia pracownika. Pracodawca dokłada 1,5%. Państwo dodaje 240 zł rocznie. Wypłata środków możliwa jest po 60. roku życia. Maksymalnie 25% można wypłacić jednorazowo. Średni zysk uczestnika PPK od grudnia 2019 roku wynosi od 126% do 158%.
- Pracownicze Programy Emerytalne (PPE): To programy oferowane przez pracodawców. Środki zgromadzone w PPE są dziedziczone.
- Indywidualne Konto Emerytalne (IKE): Oferuje korzyści podatkowe. Ulga podatkowa pozwala uniknąć zapłaty 19% podatku od zysków kapitałowych. Wpłaty na IKE nie są opodatkowane do czasu wypłaty. Limit wpłat na IKE to 300% przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia rocznie.
- Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE): Pozwala odliczyć wpłaty od podatku. Można odliczyć do około 1900 zł rocznie. Po 5 latach oszczędzania można wypłacić środki. Wypłata jest możliwa po 65. roku życia. Obowiązuje wtedy 10% podatek zryczałtowany. Limit wpłat na IKZE w 2025 roku to 10 407,60 zł. Dla przedsiębiorców limit wynosi 15 611,40 zł.
- Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny (OIPE): Nowa forma oszczędzania. Limit wpłat na OIPE w 2025 roku wynosi 26 019 zł.
Czym różni się IKE od IKZE?
Główna różnica to korzyści podatkowe. W IKE nie płacisz podatku Belki od zysków. W IKZE możesz odliczyć wpłaty od podstawy opodatkowania. Przy wypłacie z IKZE płacisz 10% podatek zryczałtowany.
Czy warto przystąpić do PPK?
PPK to bardzo dobre rozwiązanie. Oszczędzasz z wpłatami od pracodawcy i państwa. To dodatkowe pieniądze na Twoim koncie emerytalnym. Środki są też dziedziczone.
Inne metody oszczędzania i inwestowania
Popularne opcje inwestycyjne to lokaty bankowe i konta oszczędnościowe. To alternatywa dla trzymania gotówki w domu. Trzymanie gotówki wiąże się z ryzykiem kradzieży. Gotówka traci też na wartości przez inflację. Zyski z lokat mogą sięgać do 4% rocznie. Fundusze inwestycyjne inwestują w akcje i obligacje. Fundusze akcyjne są bardziej ryzykowne. Potencjalnie dają wyższe zyski. Fundusze obligacyjne są bezpieczniejsze. Inwestują w obligacje państw i firm. Kupno nieruchomości to popularna inwestycja na emeryturę. Może przynieść wysokie zyski. Często jednak nie jest spieniężana. Giełda wiąże się z wysokim ryzykiem. Daje jednak możliwość dużych zysków. Crowdfunding udziałowy to inwestowanie w startupy. Otrzymujesz udziały w zamian. Obligacje skarbowe są bezpieczną formą inwestycji. Pożyczasz państwu na procent. Waluty obce, jak frank szwajcarski czy dolar, mogą chronić przed inflacją. Ubezpieczenia na życie mogą zabezpieczyć rodzinę. Łączą polisę z gromadzeniem środków. Dochód pasywny można uzyskać z bloga lub własnej firmy.
Jak dywersyfikować oszczędności?
Dywersyfikacja portfela to klucz do bezpieczeństwa. Inwestuj w różne instrumenty finansowe. Nie stawiaj wszystkich środków na jedną kartę. Połącz bezpieczne lokaty z bardziej ryzykownymi akcjami lub funduszami. Dostosuj ryzyko do swojego wieku i sytuacji.
- Zacznij oszczędzać na emeryturę jak najwcześniej.
- Rozważ różne formy oszczędzania: PPK, PPE, IKE, IKZE, OIPE.
- Otwórz konto oszczędnościowe, fundusz inwestycyjny lub rachunek maklerski.
- Wykorzystuj mechanizm procentu składanego.
- Inwestuj w nieruchomości pod wynajem lub złoto jako bezpieczną formę oszczędzania.
- Konsultuj się z doradcą finansowym.
- Regularnie monitoruj stan swoich oszczędności.
- Dywersyfikuj portfel inwestycyjny.
- Oszczędzaj co najmniej 10-15% pensji na emeryturę.
W wieku 40 lat zaleca się zgromadzenie od 3 do 4 rocznych pensji. To pozwoli na spokojniejszą przyszłość. Każdy powinien działać rozsądnie. Chodzi o zgromadzenie jak największych środków na przyszłość.
Inne źródła dodatkowych pieniędzy
Seniorzy mogą skorzystać z pożyczek bankowych. Oferują je banki takie jak PKO BP, Pekao, Getin Bank, Alior Bank. Inną opcją jest hipoteka odwrócona. Może zapewnić dożywotnią rentę. Przy nieruchomości o wartości 400 tys. zł 65-latek może otrzymać około 650 zł miesięcznie. 75-latek może dostać około 1000 zł.
Czy emeryt może wziąć pożyczkę w banku?
Tak, banki oferują pożyczki dla emerytów. Warunki zależą od banku i sytuacji finansowej emeryta.
Czym jest hipoteka odwrócona?
Hipoteka odwrócona to umowa. Właściciel nieruchomości otrzymuje regularne wypłaty lub jednorazową kwotę. W zamian po jego śmierci bank lub fundusz hipoteczny przejmuje nieruchomość. To sposób na dodatkowy dochód z posiadanego majątku.
- Rozważ zaciągnięcie hipoteki odwróconej przy posiadaniu własnej nieruchomości.
- Korzystaj z ofert bankowych dla emerytów przy potrzebie szybkiej gotówki.
Podsumowanie
Coraz więcej emerytów decyduje się dorabiać. To często konieczność. Pozwala jednak na lepszy komfort życia. Aktywność zawodowa seniorów rośnie. Ważne jest znać zasady i limity ZUS. Planowanie finansowe na emeryturę jest kluczowe. Nie polegaj tylko na ZUS. Zacznij oszczędzać samodzielnie jak najwcześniej. Wykorzystaj dostępne narzędzia. IKE, IKZE, PPK to dobre opcje. Rozważ też inne inwestycje. Dywersyfikacja portfela jest ważna. Bądź aktywny i zadbaj o swoje finanse na przyszłość.
Emeryci dorabiają bo chcą, ale częściej dlatego, że muszą – inaczej nie wystarczyłoby im na życie.
