Emerytury stażowe to propozycja zmian w systemie emerytalnym. Mają pozwolić na wcześniejsze zakończenie pracy. Dotyczą osób z długim okresem składkowym. Wyjaśniamy, na jakim etapie są prace.
Czym są emerytury stażowe?
Emerytury stażowe to nowe świadczenie. Przysługiwałoby bez względu na wiek. Kluczowy jest długi okres ubezpieczenia. To alternatywa dla emerytury z uwagi na wiek. Świadczenie ma pomóc osobom starszym. Dotyczy to pracujących w trudnych warunkach.
Chodzi o tych, którzy nie mogą pracować dłużej. Stan zdrowia często nie pozwala. Długi staż pracy bywa wyczerpujący. Emerytura stażowa ma być prawem. Decyzja należy do pracownika.
Kto będzie mógł skorzystać z emerytury stażowej?
Projekty ustaw wskazują konkretne warunki. Dotyczy to osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. Wymagany jest odpowiedni staż pracy. Dla kobiet to co najmniej 35 lub 38 lat. Mężczyźni muszą mieć 40 lub 43 lata stażu. Różne projekty podają różne liczby lat. Świadczenie przysługuje z tytułu okresu ubezpieczenia. Wiek nie jest tutaj głównym kryterium.
Ważny jest także stan zdrowia. Nowa emerytura ma wspierać osoby chore. Mówimy o tych, którzy nie mogą pracować. Nie mogą kontynuować aktywności zawodowej. Dotyczy to czasu do osiągnięcia wieku emerytalnego. Prawo zależy od długości okresu składkowego. Zależy też od wysokości przyszłego świadczenia.
Kto jest objęty nowym systemem emerytalnym?
Nowy system emerytalny obejmuje osoby urodzone po 31 grudnia 1948 roku.
Jakie warunki trzeba spełnić?
Główny warunek to długi staż pracy. Kobiety potrzebują 35 lub 38 lat składkowych. Mężczyźni muszą mieć 40 lub 43 lata. Wymagany okres obejmuje składki i okresy nieskładkowe. Projekty ustaw różnią się liczbą lat. Minimalne świadczenie jest kolejnym warunkiem. Musi być równe lub wyższe od najniższej emerytury. Według danych minimalna emerytura wynosiła 1588,44 zł brutto. Od 1 marca 2024 roku to 1780,96 zł brutto. Po waloryzacji w 2025 roku może wynieść 1884,61 zł. Warunek to zgromadzenie składek. Poziom składek to 120% minimalnej emerytury. Dotyczy to osób urodzonych po 1948 roku.
Warunki przejścia na emeryturę stażową są jasno określone. Masz odpowiedni staż pracy? Spełniasz warunek minimalnego świadczenia? Możesz ubiegać się o emeryturę. Decyzja o przejściu jest dobrowolna. Uwzględnij swój stan zdrowia. Zastanów się nad sytuacją finansową. Pomyśl o możliwości kontynuowania zatrudnienia.
Ile lat stażu pracy potrzebuje kobieta?
Kobieta potrzebuje co najmniej 35 lub 38 lat stażu pracy zależnie od projektu.
Ile lat stażu pracy potrzebuje mężczyzna?
Mężczyzna potrzebuje co najmniej 40 lub 43 lata stażu pracy zależnie od projektu.
Jak będzie obliczana wysokość emerytury stażowej?
Wysokość emerytury stażowej ustalą podobnie jak emerytury powszechne. Podstawą obliczenia są zgromadzone składki. Uwzględnia się waloryzację składek z konta ZUS. Dolicza się także kapitał początkowy. Środki zgromadzone na subkoncie również mają znaczenie. Podstawa obliczenia może być pomniejszona. Dotyczy to kwot pobranych emerytur. Uwzględnia się składki i podatki. Projekt zakłada powiązanie wysokości emerytury. Zależy ona od okresu składkowego. Zależy też od średniego dalszego trwania życia. Wysokość świadczenia nie może być niższa. Nie może być niższa od kwoty najniższego świadczenia. Obecnie najniższa emerytura wynosi 1588,44 zł brutto.
Co stanowi podstawę obliczenia emerytury stażowej?
Podstawą obliczenia są składki, waloryzacje, kapitał początkowy i środki z subkonta.
Czy wysokość emerytury stażowej może być niższa od minimalnej?
Nie, wysokość emerytury stażowej nie może być niższa od najniższego świadczenia emerytalnego.
Emerytury stażowe a ubezpieczeni w KRUS
Emerytury stażowe obejmą także rolników. Dotyczy to osób ubezpieczonych w KRUS. Muszą spełnić określone warunki składkowe. Kobiety potrzebują 38 lat ubezpieczenia. Mężczyźni muszą mieć 43 lata ubezpieczenia. Prawo do emerytury rolniczej będzie przysługiwać. Będzie przysługiwać na podstawie tych warunków. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku nie uwzględni wszystkich okresów. Nie uwzględni niektórych okresów ubezpieczenia rolników. Dotyczy to ustalania prawa do emerytury stażowej.
Status prac legislacyjnych
Temat emerytur stażowych jest obecny w Sejmie. Obecnie procedowane są dwa projekty ustaw. Złożyli je Lewica oraz NSZZ Solidarność. Projekty trafiły do Sejmu w 2021 roku. Nie zostały jednak zakończone przed końcem kadencji. Prace nad nimi są kontynuowane. Nowy projekt poselski opublikowano 30 stycznia 2024 roku. Oba projekty przeszły pierwsze czytanie w lutym 2024 roku. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej pracuje nad stanowiskiem. Stanowisko rządu jest niezbędne do dalszych prac. Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk popiera te zmiany. Będzie przekonywać ministra finansów do poparcia. Planowane przyjęcie projektu przez Radę Ministrów to IV kwartał 2023 roku. Emerytury stażowe miały być dostępne od 2024 roku. Ustawa może wejść w życie w 2025 roku. Wymaga przejścia procedur i podpisu prezydenta. Pracę nad ustawą są gorąco dyskutowane w parlamencie.
Projekt ustawy z 1 grudnia 2023 roku został wycofany. Wycofali go wnioskodawcy. Prace przejął nowy projekt poselski. Został opublikowany w styczniu 2024 roku. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej odpowiada za projekt. Osobą odpowiedzialną jest Stanisław Szwed. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów śledzi postępy. Numer projektu w wykazie prac to UD512.
„Jest to rozwiązanie zgodne z oczekiwaniami społecznymi osób, które ze względu na utratę sił będącą konsekwencją długiego okresu wykonywania pracy zarobkowej nie są w stanie kontynuować jej aż do osiągnięcia wieku emerytalnego”
– wskazują zwolennicy rozwiązania.
„Rząd zamierza wypełnić zobowiązanie z 7 czerwca 2023 r., kiedy to podpisano porozumienie o wdrożeniu przepisów.”
– informują źródła rządowe.
Koszty i wpływ na system emerytalny
Wprowadzenie emerytur stażowych wiąże się z kosztami. Eksperci szacują koszty zmian. Mogą wynieść około 14,5 miliarda złotych rocznie. Według innych szacunków koszty mogą przekroczyć 30 miliardów złotych. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych poniósłby koszty. Szacuje się je na około 13 miliardów złotych. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego również. Koszt dla KRUS to około 1,5 miliarda złotych. Minister finansów wyraża obawy finansowe. Obawia się braku środków na emerytury stażowe. Według prognoz ZUS 380 tysięcy osób mogłoby skorzystać. Większość tych emerytur będzie niska. Chętnych jest jednak wiele. Opór ministra finansów bywa niezrozumiały. Emerytury stażowe mogą odciążyć system. Chodzi o osoby niezdolne do pracy.
W Polsce obowiązuje wiek emerytalny. To 60 lat dla kobiet. To 65 lat dla mężczyzn. Został przywrócony w 2017 roku. Aby mieć najniższą emeryturę, kobiety potrzebują 20 lat pracy. Mężczyźni potrzebują 25 lat pracy. Emerytury stażowe to alternatywa. Pozwalają na wcześniejsze przejście. Dotyczy to osób z długim stażem. Pracujący od 14-16 lat mogą mieć prawo. Dotyczy to osób z wieloletnim stażem. Mogą przejść na wcześniejszą emeryturę. Niekoniecznie w ramach emerytur pomostowych. Propozycje obejmują wcześniejsze przejście. Wymaga to spełnienia warunków stażowych. Trzeba też mieć minimalne świadczenie.
Dodatkowe informacje i powiązania
Projekt zakłada wyłączenie możliwości łączenia świadczeń. Emerytura stażowa nie będzie łączona. Nie połączysz jej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Prawo do emerytury stażowej można zawiesić. Można ją też zmniejszyć. Zgodnie z obowiązującymi przepisami. Pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, środki można przekazać. Możliwe jest przekazanie środków na dochody budżetu państwa. Wzrost składek na ubezpieczenie emerytalne jest możliwy. Stosuje się wskaźnik 19,52/12,22. Dzieje się tak przy przekazaniu środków do budżetu.
Emerytury stażowe to element szerszych zmian. Są częścią reformy systemu emerytalnego. Projekt ustawy realizuje zobowiązanie rządu. Pochodzi ono z 7 czerwca 2023 roku. Wtedy podpisano porozumienie z NSZZ Solidarność. Możliwość emerytur stażowych zapowiedziano. Było to w Programie PiS Bezpieczna Przyszłość Polaków. W ramach Dekalogu polskich spraw wymieniono emerytury stażowe. Są rozwiązaniem dla seniorów. W petycji z 21 sierpnia 2023 roku wyrażono oczekiwania. Dotyczą szybkiego wprowadzenia emerytur stażowych. Ustawa o emeryturach i rentach z FUS jest podstawą. Również ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Adres organu odpowiedzialnego to Al. Ujazdowskie 1/3 w Warszawie. Infolinia dla obywatela to 222 500 151. Jest czynna w dni robocze.
- Śledź dalszy rozwój projektów ustaw.
- Monitoruj stanowisko ministerstwa finansów.
- Obserwuj decyzje Sejmu w tej sprawie.
- Analizuj wpływ zmian na budżet państwa.
- Śledź opinie społeczne i polityczne.
