W Polsce trwa dyskusja o wprowadzeniu emerytur stażowych. To propozycja, która może zmienić zasady przechodzenia na świadczenie. Sprawdź, kto i kiedy mógłby z niej skorzystać.
Czym są emerytury stażowe?
Emerytury stażowe to świadczenia. Przyznaje się je po przepracowaniu określonej liczby lat. Długość stażu pracy staje się kluczowym kryterium. Wiek odchodzi na drugi plan. Propozycja dotyczy osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. Jest to ważna zmiana w systemie emerytalnym.
Kto mógłby skorzystać z emerytur stażowych?
Aby otrzymać emeryturę stażową, spełnij dwa główne warunki. Potrzebujesz odpowiedniego stażu pracy. Dla kobiet to 35 lat. Mężczyźni potrzebują 40 lat. Musisz też zgromadzić wystarczający kapitał w ZUS. Świadczenie wyliczone z tego kapitału musi być wysokie. Minimalna kwota to 120% minimalnej emerytury. Na przykład, od 1 marca 2024 roku minimalna emerytura to 1780,96 zł brutto. Wymagana minimalna wypłata wyniesie wtedy około 2137 zł brutto. Inne źródła podają minimalną emeryturę 1878,91 zł. 120% z tej kwoty to około 2254 zł brutto. Minimalna gwarantowana kwota na 2025 rok to około 1884,61 zł. ZUS sprawdza zgromadzone składki.
Jak wyglądają prace nad ustawą?
W Sejmie pracują nad dwoma projektami ustaw. Złożyły je klub parlamentarny Lewicy oraz związek zawodowy NSZZ Solidarność. Pierwsze czytania odbyły się w lutym 2024 roku. Projekt poselski trafił do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad stanowiskiem rządu. Resort ten popiera wprowadzenie emerytur stażowych. Kwestię omawiano na posiedzeniu Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. Decyzja zależy od zgody Ministerstwa Finansów. Rząd wypracowuje oficjalne stanowisko.
„Nasze resort mocno opowiada się za emeryturami stażowymi.” – Agnieszka Dziemianowicz-Bąk
„Przedstawię zagadnienie Ministerstwu Finansów.” – Szefowa MRPiPS
„Emerytura stażowa to rozwiązanie, na które czekają tysiące osób.” – Piotr Duda
„Jesteśmy zwolennikami wprowadzenia emerytur stażowych” – Dziemianowicz-Bąk
Kiedy emerytury stażowe mogą wejść w życie?
Nie ustalono dokładnej daty wprowadzenia emerytur stażowych. Prace legislacyjne w Sejmie nadal trwają. Ustawa może wejść w życie w 2025 roku. Zależy to od zakończenia procedur i podpisu prezydenta. Ostateczna decyzja należy do przyszłego prezydenta. Obecny prezydent nie zajął jeszcze stanowiska w sprawie zmian wieku emerytalnego.
Ile będzie kosztować wprowadzenie emerytur stażowych?
Koszty wprowadzenia emerytur stażowych budzą dyskusje. Szacunki są różne. Jedne mówią o około 14,5 miliarda złotych rocznie. Inne wskazują na 24 miliardy złotych rocznie. Ministerstwo Finansów szacuje koszty na ponad 30 miliardów złotych rocznie. Krytycy obawiają się obciążenia dla budżetu państwa. Wskazują też na ryzyko niskich świadczeń. Pieniądze na kontach w ZUS to tylko zapisy. To nie są rzeczywiste środki finansowe.
Co z wysokością świadczeń?
Wysokość emerytury stażowej zależy od zgromadzonego kapitału. ZUS oblicza ją standardową formułą. Bierze pod uwagę kapitał i przewidywany okres życia na emeryturze. Świadczenie musi być co najmniej równe 120% minimalnej emerytury. Przy kapitale 800 tysięcy złotych w ZUS można liczyć na około 2380 zł brutto. Dotyczy to osoby w wieku 53 lat. Kobieta w wieku 55 lat z kapitałem 580 tysięcy złotych otrzymałaby około 1798 zł brutto. Z kapitałem 700 tysięcy złotych świadczenie wynosiłoby około 2170 zł brutto. System wymaga zebrania składek na minimalną wypłatę.
„Większość emerytur stażowych będzie bardzo niska, ale chętnych nie brakuje”
Stanowiska polityków i ekspertów
Politycy mają różne zdania na temat emerytur stażowych. Lewica i Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej popierają ten pomysł. Kandydaci na prezydenta też wypowiadają się w tej sprawie. Karol Nawrocki popiera emerytury stażowe. Rafał Trzaskowski nie zabierał głosu w kampanii. Jednak jego cytat wskazuje na poparcie. ZUS wyraża obawy. Uważa, że emerytury stażowe mogą różnicować ubezpieczonych. Widzi ryzyko naruszenia zasady równego traktowania. Eksperci ostrzegają przed konsekwencjami finansowymi. Sugerują potrzebę podniesienia wieku emerytalnego kobiet do 67 lat.
„System emerytalny nie jest w pełni sprawiedliwy, emerytury stażowe powinny być załatwione w pierwszej kolejności; jeżeli dostałbym idealnie skalkulowaną ustawę w tej sprawie, to bym ją podpisał” — Rafał Trzaskowski
„Należy rozważyć sprawiedliwy system emerytur stażowych dla pracowników, byłbym gotowy podpisać taką ustawę” — Karol Nawrocki
„Jestem za tą reformą, to rozwiązanie dla osób, które bardzo wcześnie weszły na rynek pracy” – Katarzyna Ueberhan
„Propozycja ta może spotkać się z zarzutem naruszenia zasady równego traktowania w zakresie prawa do zabezpieczenia społecznego poprzez różnicowanie ubezpieczonych.” – ZUS
Emerytury stażowe a obecny system
Obecny system emerytalny opiera się na wieku. Od 1 października 2017 roku wiek emerytalny to 60 lat dla kobiet. Mężczyźni przechodzą na emeryturę w wieku 65 lat. Emerytury stażowe zmieniają to kryterium. Skupiają się na długości pracy. Polska ma jedne z najniższych progów emerytalnych dla kobiet w Europie.
Inne zmiany dotyczące wcześniejszych emerytur
Nie tylko emerytury stażowe są tematem zmian. Wprowadzono już wcześniejsze emerytury dla nauczycieli. Obowiązują od września 2024 roku. Senat przegłosował też ustawę dla tancerzy. Kobiety z tej grupy mogą przejść na emeryturę w wieku 40 lat. Mężczyźni w wieku 45 lat. System emerytalny w Polsce ewoluuje.
Co warto zrobić teraz?
Śledź rozwój sytuacji. Decyzje zapadają w Sejmie i rządzie. Oto kilka sugestii:
- Śledź prace Sejmu na bieżąco.
- Obserwuj informacje od ZUS i Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
- Zgromadź odpowiedni staż pracy.
- Utrzymuj wysoki kapitał na koncie w ZUS.
- Rozważ alternatywne formy zabezpieczenia emerytalnego.
- Edukuj się w zakresie planowania finansowego.
Kiedy emerytury stażowe mogą wejść w życie?
Prace nad ustawą trwają. Możliwe wejście w życie w 2025 roku. Zależy to od procedur i podpisu prezydenta.
Kto złożył projekty ustaw o emeryturach stażowych?
Projekty złożyły klub parlamentarny Lewicy oraz związek zawodowy NSZZ Solidarność. Są one rozpatrywane w Sejmie.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby przejść na emeryturę stażową?
Należy zgromadzić 35 lat stażu pracy (kobiety) lub 40 lat (mężczyźni). Trzeba urodzić się po 31 grudnia 1948 roku. Wymagany jest też kapitał w ZUS pozwalający na minimalną wypłatę.
Ile wynosi minimalna emerytura stażowa?
Minimalna emerytura stażowa musi wynosić co najmniej 120% minimalnej emerytury. Kwota ta zależy od aktualnej minimalnej emerytury (np. 1878,91 zł brutto).
