Tysiące byłych funkcjonariuszy służb mundurowych czuje się poszkodowanych. Chodzi o składki ZUS, które wpłacali pracując po odejściu ze służby. Te pieniądze często przepadają. Domagają się zmian przepisów.
Dualizm systemów emerytalnych w Polsce
W Polsce działają różne systemy emerytalne. Główny system to Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Obejmuje większość pracujących Polaków. Drugi system dotyczy służb mundurowych. Świadczenia wypłaca budżet państwa.
Systemy te różnią się zasadami. Inaczej oblicza się wysokość świadczeń. Różne są też warunki przejścia na emeryturę. Nie można pobierać jednocześnie emerytury z obu systemów. Obowiązuje zasada niedublowania okresów.
Komu przysługuje emerytura z ZUS?
Emerytura z ZUS przysługuje osobom ubezpieczonym. Muszą one spełnić warunki prawne. Chodzi o staż pracy i wiek. Prawo do świadczenia nabywa się automatycznie. Dzieje się to w dniu spełnienia wymogów.
Świadczenia z ZUS to między innymi emerytury i renty. Pochodzą one z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS). System ZUS opiera się na składkach. Pracownicy i pracodawcy wpłacają je regularnie.
Komu przysługuje emerytura mundurowa?
Emerytura mundurowa przysługuje funkcjonariuszom. Dotyczy to żołnierzy, policjantów, strażników granicznych. Obejmuje też strażaków, więzienników i innych. Funkcjonariusz musi zostać zwolniony ze służby. Potrzebny jest wymagany staż służby. Emerytura przysługuje też w razie niezdolności do pracy. Rodzina może otrzymać świadczenie po śmierci funkcjonariusza.
Przepisy reguluje ustawa z 1994 roku. Zmiany wprowadzono w 2013 roku. Od 2013 roku wymagany jest staż 25 lat i wiek 55 lat. Przed 2013 rokiem wystarczyło 15 lat służby bez limitu wieku.
Problem składek ZUS dla emerytów mundurowych
Około 200 tysięcy emerytów mundurowych ma problem. Płacili składki ZUS po zakończeniu służby. Te składki często przepadają. Nie są doliczane do emerytury mundurowej. Nie mogą też uzyskać drugiej emerytury cywilnej.
Mechanizm prawny jest skomplikowany. Emerytura mundurowa ma limit 75% podstawy wymiaru. Składki z pracy cywilnej podnoszą emeryturę. Dzieje się tak tylko, gdy jest poniżej limitu 75%. Po przekroczeniu limitu składki nie wpływają na wysokość świadczenia.
„odprowadzając składki na ubezpieczenie społeczne od otrzymywanego wynagrodzenia z tytułu pracy zawodowej funkcjonariusze i żołnierze stają się ubezpieczonymi w systemie ubezpieczeń społecznych”
Składki te są odprowadzane do ZUS. Obejmują ubezpieczenie społeczno-rentowe i zdrowotne. Składka zdrowotna zasila Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Składki emerytalno-rentowe trafiają do FUS. Emeryci mundurowi płacą składki jak inni pracownicy. Nie mogą jednak uzyskać świadczeń z tych składek.
Ile składek przepada?
Przykładem jest emeryt mundurowy. Odprowadził 680 000 zł składek. Te pieniądze nie są doliczone do jego emerytury. Szacuje się, że około 200 000 emerytów jest w podobnej sytuacji. Ich składki pozostają w ZUS bez możliwości wykorzystania.
Petycja i żądania emerytów mundurowych
Przedstawiciele emerytów złożyli petycję do premiera. Dotyczy ona około 200 000 osób. Domagają się rozwiązania problemu. Proponują kilka rozwiązań.
- Żądają zwrotu składek zgromadzonych w ZUS.
- Chcą możliwości uzyskania drugiej emerytury cywilnej.
- Proponują przeniesienie składek do zakładów emerytalnych mundurowych.
- Inna opcja to zwolnienie z opłacania składek ZUS po przejściu na emeryturę.
- Domagają się zmiany przepisów prawnych.
Mundurowi od dwóch lat domagają się zmian. Według nich obecne przepisy są dyskryminacyjne. Prawnicy postulują zmiany legislacyjne. Chcą chronić prawa poszkodowanych.
„Uważam, że byłby to sprawiedliwy i prosty sposób na naprawienie krzywd”
Rząd planuje zmiany przepisów w tej kwestii. Trwają debaty publiczne i rządowe. Dotyczą one unifikacji systemów emerytalnych. Rozważane są różne rozwiązania, które wpłyną na budżet.
Dorabianie do emerytury mundurowej – zasady i limity
Emeryci mundurowi często decydują się na pracę po służbie. Jest to możliwe, ale z pewnymi ograniczeniami. Obowiązują limity przychodów. Zależą one od wieku emeryta.
Dorabianie przed powszechnym wiekiem emerytalnym
Przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn) obowiązują limity. Emeryt mundurowy może dorobić do 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Od 1 marca 2025 roku obowiązują nowe limity. Przeciętne wynagrodzenie za IV kwartał 2024 roku wyniosło 8477,21 zł brutto. Bezpieczny dodatkowy przychód to 5934,05 zł brutto miesięcznie (70%).
„Emeryt mundurowy może osiągać dodatkowy przychód do kwoty 5934,05 zł brutto miesięcznie bez ryzyka pomniejszenia świadczenia.”
Przekroczenie tego limitu skutkuje zmniejszeniem świadczenia. Jeśli przychód przekroczy 130% przeciętnego wynagrodzenia, emerytura jest zawieszana. Próg zawieszenia w 2025 roku to 11 020,37 zł brutto. Limity te są aktualizowane co trzy miesiące przez ZUS i GUS.
| Przychód miesięczny | Wpływ na emeryturę | Limit w 2025 r. (brutto) |
|---|---|---|
| Do 70% przeciętnego wynagrodzenia | Brak wpływu | Do 5934,05 zł |
| Powyżej 70% do 130% przeciętnego wynagrodzenia | Zmniejszenie świadczenia (o kwotę przekroczenia, max 25%) | Od 5934,06 zł do 11 020,37 zł |
| Powyżej 130% przeciętnego wynagrodzenia | Zawieszenie świadczenia | Powyżej 11 020,37 zł |
Dorabianie po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego
Po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego limity przestają obowiązywać. Emeryci mogą dorabiać bez ograniczeń. Nie ma ryzyka zmniejszenia ani zawieszenia świadczenia.
„Emeryci po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego mogą dorabiać bez ograniczeń.”
Obowiązek zgłaszania dochodów
Emeryci mają obowiązek zgłaszać przychody. Informację należy przekazać do ZUS lub MSWiA. Zawiadomienie o przychodach składa się do końca pierwszego kwartału roku kalendarzowego. Regularne zgłaszanie chroni przed utratą świadczeń. Kontrole dochodów mogą sięgać wstecz do 5 lat.
„Funkcjonariusz ma obowiązek zawiadomić organ emerytalny o podjęciu działalności i osiąganych przychodach.”
Niezgłoszenie dochodów może skutkować koniecznością zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z odsetkami.
- Śledź publikacje GUS dotyczące przeciętnego wynagrodzenia.
- Regularnie sprawdzaj aktualizacje limitów dorabiania.
- Zgłaszaj dochody do odpowiednich instytucji.
- Planując dodatkowe zatrudnienie, uwzględnij obowiązujące przepisy.
Jak zwiększyć emeryturę mundurową?
Emerytura mundurowa może wzrosnąć na kilka sposobów. Podstawą jest staż służby. Po 15 latach służby świadczenie wynosi 40% uposażenia. Za każdy kolejny rok służby emerytura rośnie o 2,6%. Maksymalnie może osiągnąć 75% podstawy wymiaru.
Możliwe jest też podwyższenie z powodu inwalidztwa. Inwalidztwo musi mieć związek ze służbą. Renta inwalidzka może wynieść od 40% do 80% podstawy wymiaru. Podwyższenie o 15% jest możliwe przy inwalidztwie powiązanym ze służbą. Świadczenie nie może przekroczyć 80% podstawy wymiaru.
Inwalidztwo może powstać w czasie służby. Może też pojawić się po jej zakończeniu. Wypadki i urazy do 18 miesięcy po służbie. Choroby powiązane ze służbą do 3 lat po służbie.
Zwiększanie emerytury przez pracę po służbie
Emeryci mundurowi mogą zwiększać świadczenia pracując po emeryturze. Dzieje się tak, jeśli ich emerytura jest niższa niż 75% podstawy. Za każdy rok pracy świadczenie może wzrosnąć o 1,3% podstawy wymiaru. Dotyczy to pracy, od której odprowadzane są składki ZUS. Ten mechanizm działa tylko do osiągnięcia limitu 75%.
Ponowne ustalenie wysokości emerytury jest możliwe. Dzieje się tak po ujawnieniu nowych okoliczności. Może to być praca na pół etatu. Może to być powrót do służby. Powołanie do służby wojskowej również wpływa na świadczenie.
Podsumowanie i perspektywy zmian
Problem składek ZUS dla emerytów mundurowych dotyka wielu osób. Domagają się oni sprawiedliwego rozwiązania. Propozycje obejmują zwrot składek lub drugą emeryturę. Rząd analizuje sytuację i planuje zmiany. Celem jest umożliwienie posiadania dwóch emerytur.
Emeryci mundurowi muszą śledzić przepisy. Dotyczy to zwłaszcza zasad dorabiania. Limity przychodów zmieniają się kwartalnie. Obowiązek zgłaszania dochodów jest kluczowy. Przestrzeganie tych zasad pozwala uniknąć problemów z wypłatą świadczeń.
- Śledź aktualności dotyczące zmian prawnych.
- Monitoruj swoje dochody i porównuj je z limitami.
- Zgłaszaj dodatkowe przychody do ZUS lub MSWiA.
- Rozważ konsultację z doradcą finansowym.
W 2025 roku przewidziane są zmiany w prawie emerytalnym dla mundurowych. Mogą one umożliwić pobieranie dwóch emerytur. To byłoby przełomowe rozwiązanie dla 200 000 poszkodowanych.
Czy emeryt mundurowy może pobierać dwie emerytury?
Obecnie co do zasady nie można pobierać jednocześnie emerytury mundurowej i emerytury z ZUS. Obowiązuje zasada niedublowania okresów służby i pracy.
Dlaczego składki ZUS emerytów mundurowych często przepadają?
Składki ZUS odprowadzane od pracy cywilnej po służbie nie są doliczane do emerytury mundurowej, jeśli jej wysokość osiągnęła limit 75% podstawy wymiaru. Brak możliwości uzyskania drugiej emerytury z ZUS sprawia, że te składki nie przekładają się na świadczenie.
Jakie są limity dorabiania dla emerytów mundurowych w 2025 roku?
Przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, bezpieczny limit to 70% przeciętnego wynagrodzenia (5934,05 zł brutto miesięcznie). Przekroczenie 130% (11 020,37 zł brutto) skutkuje zawieszeniem emerytury. Po osiągnięciu wieku emerytalnego limitów nie ma.
Czy emeryt mundurowy musi zgłaszać dodatkowe dochody?
Tak, emeryt mundurowy ma obowiązek zgłosić podjęcie działalności zarobkowej i wysokość osiąganych przychodów do ZUS lub MSWiA. Należy to zrobić do końca pierwszego kwartału roku.
