System emerytalny w Polsce budzi wiele pytań. Jednym z nich jest kwestia dożywotności świadczeń z Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE). Wyjaśniamy, jak działa OFE, co dzieje się ze zgromadzonymi tam środkami po przejściu na emeryturę i czy można je odziedziczyć.
Czym jest Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE)?
OFE to kapitałowa część systemu emerytalnego. Wprowadzono go w Polsce w 1999 roku. Działa na podstawie Ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 roku. OFE to osoba prawna. Reprezentuje ją Powszechne Towarzystwo Emerytalne (PTE). PTE zarządza wpłaconymi składkami. Celem jest pomnożenie zgromadzonych środków. Uczestnikami OFE są osoby objęte ubezpieczeniem społecznym. To głównie pracownicy na umowę o pracę. Przystąpienie do OFE jest nieobowiązkowe od 2014 roku. Można było wybrać między OFE a ZUS. Okienka transferowe pozwalały na zmianę decyzji. Ostatnie okienko miało miejsce w 2016 roku.
Jak działa OFE i skąd biorą się pieniądze?
Składka emerytalna w Polsce wynosi 19,52% wynagrodzenia brutto. Pracodawca potrąca składkę. Stała pensja pracownika nie ulega zmniejszeniu. Składki trafiają do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). ZUS dzieli składki na dwa filary. Około 63% idzie na I filar. To konto w ZUS. Około 22% trafia na subkonto w ZUS. To jest II filar. Pozostałe 2,92% (15% składki emerytalnej) może trafić do OFE. Decyzja o przekazaniu tej części do OFE jest dobrowolna. Można jej dokonać w ciągu pierwszych czterech miesięcy pracy. Fundusz inwestuje wpłacone składki. Robi to na rynku finansowym. Celem jest osiągnięcie zysków. Inwestycje obejmują akcje, obligacje i nieruchomości. Wartość środków w OFE zależy od wyników inwestycji. Wyniki inwestycyjne funduszy nie gwarantują przyszłych zysków.
Czy OFE dolicza się do emerytury z ZUS?
Tak, OFE dolicza się do emerytury. Środki zgromadzone w OFE wpływają na wysokość przyszłego świadczenia. Są one uwzględniane przy obliczaniu emerytury.
Ile dojdzie do emerytury z OFE?
Wysokość dodatku z OFE zależy od wielu czynników. Liczą się wpłacone składki. Ważna jest długość oszczędzania. Liczy się stopa zwrotu z inwestycji. Wiek emerytalny też ma znaczenie. Większość osób otrzymuje niższe dodatki. Zależą od zgromadzonych środków. Maksymalny dodatek może wynieść 120% przeciętnego wynagrodzenia.
Czy emerytura z OFE jest dożywotnia?
Odpowiedź na to pytanie jest niejednoznaczna. Emerytura z OFE nie jest wypłacana dożywotnio z samego funduszu. Środki z OFE po osiągnięciu wieku emerytalnego są przenoszone do ZUS. Trafiają na specjalne subkonto. ZUS uwzględnia te środki przy obliczaniu emerytury. Wypłata z ZUS jest co do zasady dożywotnia. Jednak część kapitałowa (z OFE i subkonta) jest wypłacana do wyczerpania środków. Jeśli środki na subkoncie się wyczerpią, ZUS nadal wypłaca emeryturę. Będzie ona jednak niższa. Będzie oparta tylko na środkach z I filaru.
Istnieje też coś takiego jak okresowa emerytura kapitałowa. Przysługuje ona kobietom urodzonym po 1948 roku. Jest wypłacana do osiągnięcia wieku emerytalnego dla mężczyzn (65 lat). Ta forma emerytury kapitałowej nie jest dożywotnia. Wygasa w przypadku śmierci. Może też wygasnąć przy wyczerpaniu środków.
„Emerytura z OFE jest dożywotnia.” – ta informacja pojawia się w niektórych źródłach, ale wymaga doprecyzowania. Środki z OFE są włączane do puli, z której ZUS wypłaca świadczenie. Sama wypłata z ZUS jest dożywotnia, ale jej wysokość zależy od zgromadzonych składek w obu filarach. Wyjątkiem jest okresowa emerytura kapitałowa.
Co dzieje się z OFE po przejściu na emeryturę?
Po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego środki z OFE nie znikają. Nadal są dostępne dla przyszłego emeryta. System transferów między OFE a ZUS działa. Odbywa się cztery razy w roku. W wieku 50 lat dla kobiet ZUS zaprzestaje przekazywania składek do OFE. Dla mężczyzn dzieje się to w wieku 55 lat. Po osiągnięciu wieku emerytalnego członkowie OFE są wykreślani z rejestru. Środki są transferowane do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS). Trafiają na indywidualne subkonto w ZUS.
Osoba przechodząca na emeryturę ma kilka możliwości. Może wypłacić środki na rachunek bankowy. Może to być wypłata jednorazowa. Możliwa jest też forma renty. Można też przenieść zgromadzone środki do ZUS. Tam będą wypłacane jako część emerytury. Decyzję o formie wypłaty podejmuje emeryt osobiście. Przeniesienie środków do ZUS oznacza ich włączenie do podstawy obliczenia emerytury. ZUS zajmuje się inwestowaniem tych środków. Wypłaca z nich emerytury.
Okresowa emerytura kapitałowa
Okresowa emerytura kapitałowa dotyczy kobiet. Jest to świadczenie dla kobiet urodzonych po 1948 roku. Przysługuje im, jeśli były członkami OFE. ZUS wypłaca to świadczenie. Trwa do dnia poprzedzającego osiągnięcie wieku emerytalnego mężczyzny. To znaczy do 65 lat. Okresowa emerytura kapitałowa nie jest dożywotnia. Wygasa po osiągnięciu 65 lat. Wygasa też w przypadku śmierci. Kończy się, gdy środki na subkoncie zostaną wyczerpane. Prawo do tej emerytury wymaga spełnienia warunków. Środki w OFE muszą być odpowiednio wysokie. Muszą być równe lub wyższe od dwudziestokrotności dodatku pielęgnacyjnego. Od 1 marca 2009 roku to kwota 3462 zł. Jeśli środki są niższe, fundusz przekazuje je do ZUS.
W trakcie wypłacania okresowej emerytury kapitałowej subkonto kobiety jest aktywne. Mają do niego zastosowanie zasady dziedziczenia środków. W przypadku śmierci ubezpieczonej środki z subkonta mogą być wypłacone spadkobiercom.
Przeliczenie emerytury po 65 roku życia dla kobiet
Kobiety, które ukończyły 65 lat, mogą mieć przeliczoną emeryturę. Dotyczy to zwłaszcza tych, które były członkami OFE. ZUS wylicza świadczenie dwukrotnie dla tych kobiet. Pierwsze obliczenie następuje po osiągnięciu 60 lat. Drugie obliczenie jest po osiągnięciu 65 lat. Po osiągnięciu wieku 65 lat emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest obliczana ponownie. Przyjmuje się wtedy średnie dalsze trwanie życia dla tego wieku. Na przeliczeniu można zyskać. Zysk może wynieść nawet kilkaset złotych miesięcznie. Informuje o tym Zakład Ubezpieczeń Spoecznych. ZUS przelicza świadczenie kobiet po 65 roku życia z urzędu. Dzieje się tak, jeśli nie złożą one wniosku. Osoby, które nabyły uprawnienia po 1 października 2017, nie muszą składać wniosku. Osoby urodzone po 1 kwietnia 1957 mogą złożyć wniosek ERPO. Dotyczy on ponownego obliczenia emerytury. Wnioski mogą składać kobiety. Muszą osiągnąć wiek emerytalny mężczyzn (65 lat). Przy przeliczeniu emerytury są wyjątki. Osoby bez działalności zarobkowej i bez opłacania składek nie podlegają automatycznemu przeliczeniu.
Co dzieje się ze środkami z OFE po śmierci?
Środki zgromadzone w OFE nie przepadają po śmierci. Są one dziedziczone. W przypadku śmierci ubezpieczonego środki z OFE są transferowane do spadkobierców. Mogą być wykorzystane na pokrycie kosztów pogrzebu. Stanowią też część spadku. Wypłata środków z OFE jest możliwa w przypadku śmierci. Spadkobiercy muszą złożyć wniosek. W 2022 roku ZUS rozpatrzył 97 tys. wniosków spadkobierców. Wypłacił 796,5 mln zł. Środki na subkoncie w ZUS też są dziedziczone. Mogą być wypłacone osobie uprawnionej po śmierci ubezpieczonego. Wypłaty z subkonta po śmierci mogą być dokonywane przez wskazaną osobę. Po śmierci 50% środków z OFE przelewa się na konto OFE współmałżonka. Pozostała część podlega dziedziczeniu ustawowemu lub testamentowemu.
Czy emeryt może wypłacić pieniądze z subkonta w ZUS?
Środki na subkoncie w ZUS są częścią podstawy obliczenia emerytury. Nie można ich wypłacić jednorazowo za życia. Są one wypłacane w formie świadczenia emerytalnego. Wypłaty z subkonta po śmierci są możliwe dla spadkobierców lub osoby wskazanej.
Ile pieniędzy z subkonta po śmierci?
Wypłaty z subkonta po śmierci zależą od zgromadzonej kwoty. Mogą sięgać nawet 30-40 tys. zł. Dokładna kwota zależy od wysokości składek i okresu pracy.
Czy OFE podwyższa emeryturę?
Oszczędzanie w OFE może potencjalnie zwiększyć wysokość przyszłej emerytury. Zależy to od wyników inwestycyjnych funduszu. Fundusz osiągający dobre wyniki zwiększa wartość środków. Przekłada się to na wyższą emeryturę. Jeśli fundusz osiągnie słabe wyniki, emerytura będzie niższa. Inwestowanie wiąże się z ryzykiem. Może jednak powiększyć emeryturę. Decyzje polityków mogą wpływać na waloryzację składek w ZUS. Inwestycje w OFE mają charakter długoterminowy. Warto wcześniej pomyśleć o swoim standardzie życia na emeryturze. Nie trzeba odkładać tylko w ZUS.
Dodatkowy rok pracy może zwiększyć emeryturę. Może wzrosnąć od 8 do 15 procent. Najlepszym rozwiązaniem, aby podnieść wysokość świadczenia, jest połączenie emerytury z pracą. Można przejść na emeryturę i równolegle pracować. Zwiększanie świadczeń poprzez równoległą pracę to jeden z trendów.
Podsumowanie i kluczowe informacje
Emerytura z OFE nie jest dożywotnia w formie wypłaty z funduszu. Środki są przenoszone do ZUS na subkonto. ZUS wypłaca je jako część dożywotniej emerytury. Okresowa emerytura kapitałowa dla kobiet wygasa po 65. roku życia. Kobiety po 65. roku życia mogą mieć przeliczone świadczenie. ZUS robi to z urzędu lub na wniosek. Środki z OFE i subkonta są dziedziczone. Można je wypłacić po śmierci ubezpieczonego.
- Warto sprawdzić, czym jest Indywidualne Konto Zabezpieczenie Emerytalnego, aby zabezpieczyć swoją przyszłość.
- Skonsultuj się z doradcą finansowym. Może pomóc obliczyć przewidywaną wysokość dodatku z OFE.
- Skonsultuj się z ZUS. Uzyskasz informacje o wysokości emerytury z ZUS.
- Rozważ formę wypłaty dodatku. Może być jednorazowa lub miesięczna. Oceni to opłacalność.
- Sprawdź, czy jesteś w OFE.
- Zdecyduj o pozostaniu w OFE. Możliwy jest transfer środków do ZUS. Okienka transferowe to okazje.
- Złóż wniosek o wypłatę środków. Robisz to w przypadku śmierci ubezpieczonego.
System emerytalny w Polsce jest złożony. Zrozumienie zasad OFE i ZUS jest kluczowe. Pozwala to na świadome planowanie przyszłości finansowej. Zwiększa bezpieczeństwo finansowe na emeryturze.
