Niemiecki system emerytalny zapewnia wsparcie finansowe na starość. Wyjaśniamy, kto może otrzymać świadczenie i jakie warunki trzeba spełnić.
Funkcjonowanie systemu emerytalnego w Niemczech
System emerytalny w Niemczech działa na zasadzie repartycyjnej. Oznacza to, że obecni pracownicy finansują emerytury seniorów. Kapitał ze składek trafia na bieżące wypłaty. System opiera się na trzech filarach. Filar pierwszy to ustawowe ubezpieczenie emerytalne. Drugi filar to emerytury zakładowe. Trzeci filar stanowią prywatne ubezpieczenia emerytalne. Główną instytucją jest Deutsche Rentenversicherung (DRV).
System w Niemczech jest stabilny. Zapewnia zabezpieczenie finansowe na starość. Polacy pracujący w Niemczech również do niego należą. Muszą opłacać składki na ubezpieczenie emerytalne. To obowiązek każdego pracownika.
Kto ma prawo do niemieckiej emerytury?
Prawo do niemieckiej emerytury nabywa każdy pracownik. Wymaga to opłacania składek emerytalnych. System obejmuje również obcokrajowców. Muszą spełnić określone wymagania. Najważniejszy warunek to minimalny staż pracy. Wynosi on 5 lat. Chodzi o lata, w których odprowadzano składki.
Samo nabycie prawa nie gwarantuje wysokiego świadczenia. Wysokość emerytury zależy od wielu czynników. Ważna jest długość okresu ubezpieczenia. Liczy się także wysokość odprowadzanych składek. Zarobki mają kluczowe znaczenie.
Okresy składkowe – co się liczy?
Minimalny okres składkowy to 5 lat. Odpowiada to 60 miesiącom opłacania składek. Okresy te można sumować. Liczą się okresy pracy w Niemczech. Wlicza się także czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Okresy zasiłku chorobowego są również uwzględniane. Ważne są lata urlopu wychowawczego. Kształcenie zawodowe może być zaliczone. Okresy opieki nad chorymi też się liczą. Nawet praca w innych krajach UE jest brana pod uwagę.
Dla renty z tytułu niezdolności do pracy potrzeba 20 lat. Dla emerytury dla osób ze szczególnie długim okresem potrzeba 45 lat. Weryfikacja okresu oczekiwania odbywa się w miesiącach. Każdy miesiąc kalendarzowy liczy się jako cały.
Co w sytuacji, kiedy nie przepracujesz 5 lat w Niemczech?
Jeśli nie przepracujesz 5 lat, nie nabędziesz prawa do niemieckiej emerytury. Możliwe opcje to łączenie okresów składkowych z innych krajów UE lub zwrot składek. Krótkoterminowa praca nie daje prawa do świadczenia.
Wiek emerytalny w Niemczech
Wiek emerytalny w Niemczech zależy od roku urodzenia. Jest stopniowo podnoszony. Dla osób urodzonych po 1964 roku wynosi 67 lat. Pełne wdrożenie wieku 67 lat nastąpi w 2031 roku.
Osoby urodzone w 1960 roku przejdą na emeryturę w wieku 66 lat i 4 miesiące. Dla rocznika 1959 wiek to 66 lat i 2 miesiące. W 2024 roku wiek emerytalny to 65 lat i 11 miesięcy dla niektórych roczników.
W Niemczech nie ma obowiązku przechodzenia na emeryturę po osiągnięciu wieku.
W jakim wieku przejdziesz na emeryturę w Niemczech?
Wiek emerytalny zależy od Twojego roku urodzenia. Stopniowo wzrasta do 67 lat dla osób urodzonych po 1964 roku.
Wcześniejsza emerytura
Możesz przejść na wcześniejszą emeryturę. Jest to możliwe po ukończeniu 63 lat. Świadczenie będzie jednak obniżone. Redukcja wynosi 0,3% za każdy miesiąc wcześniejszego przejścia. Osoby z 45 latami składek mogą przejść na emeryturę wcześniej. Jest to możliwe w wieku 63–64 lat. W tym przypadku nie ma potrąceń.
Jak obliczana jest emerytura niemiecka?
Wysokość emerytury zależy od zgromadzonych punktów emerytalnych. Punkty (Entgeltpunkte) zbiera się w okresie aktywności zawodowej. Jeden punkt odpowiada średniemu rocznemu wynagrodzeniu w Niemczech. W 2024 roku średnie wynagrodzenie wynosi 45 358 euro. Wartość punktu emerytalnego (Rentenwert) zmienia się. W 2024 roku wynosi 39,32 euro.
Obliczenie jest proste: liczba punktów razy wartość punktu. Przy 40 punktach emerytura wyniesie 40 x 39,32 euro. Daje to 1572,80 euro brutto miesięcznie. Wysokość świadczenia zależy też od współczynnika momentu przejścia. Dla regularnej emerytury wynosi on 1,0. Wcześniejsze przejście go obniża.
Od czego zależy wysokość emerytury w Niemczech?
Wysokość emerytury zależy od lat pracy, zarobków, opłaconych składek i zgromadzonych punktów emerytalnych.
Wysokość emerytury w Niemczech
W Niemczech nie ma ustawowej emerytury minimalnej. Wysokość świadczenia jest zawsze indywidualna. Zależy od zgromadzonych punktów i składek. Dla osób o niskich dochodach istnieje Grundsicherung. To zasiłek socjalny dla najbiedniejszych seniorów. W I kwartale 2024 roku pobierało go około 720 tysięcy osób. W 2025 roku podstawowa kwota Grundsicherung to 563 euro dla samotnej osoby.
Średnia wysokość emerytury różni się. Dla mężczyzn wynosi około 1728 euro brutto. Dla kobiet to około 1316 euro brutto. Różnica wynika z historii zatrudnienia kobiet. Częściej pracują na pół etatu lub przerywają karierę.
Ile wynosi emerytura po kilku latach pracy?
Po 5 latach pracy w Niemczech emerytura jest niska. Przy przeciętnym zarobku można zgromadzić 5 punktów. Daje to miesięczne świadczenie około 196,60 euro brutto. Po 5 latach pracy emerytura wynosi około 180 euro miesięcznie. Samo prawo do emerytury nie oznacza dużej kwoty.
Po 10 latach pracy emerytura jest nieco wyższa. Przy średnich zarobkach 3000 euro brutto, wyniesie około 262 euro miesięcznie. Po 10 latach pracy emerytura to około 180 euro. Wysokość świadczenia rośnie wraz ze stażem i zarobkami.
Emerytura w Niemczech dla Polaków
Polacy pracujący w Niemczech mogą liczyć na świadczenie. System UE koordynuje okresy pracy. Okresy składkowe z Polski i Niemiec są sumowane. Wystarczy 5 lat opłacania składek w UE. Lata pracy w Polsce liczą się do niemieckiej emerytury. Dotyczy to okresów po 1990 roku. Wcześniejsze okresy reguluje umowa polsko-niemiecka z 1975 roku. Osoby pracujące w obu krajach mogą pobierać dwie emerytury. Jedną z Polski (ZUS) i drugą z Niemiec (DRV).
Niemiecka część emerytury jest transferowana do ZUS. ZUS wypłaca ją jako część polskiego świadczenia. Przykład Pana Marka pokazuje taką sytuację. Pracował 6 lat w Niemczech i 35 lat w Polsce. Otrzymuje emerytury z obu krajów.
Czy czas, który przepracowałem w Polsce też się liczy do niemieckiej emerytury?
Tak, okresy pracy w Polsce liczą się do niemieckiej emerytury. Jest to możliwe dzięki koordynacji systemów emerytalnych w Unii Europejskiej oraz umowie polsko-niemieckiej z 1975 roku.
Jak złożyć wniosek o niemiecką emeryturę?
Wniosek o niemiecką emeryturę składa się w Deutsche Rentenversicherung Bund. W Polsce można to zrobić przez ZUS. Złóż wniosek co najmniej trzy miesiące przed planowanym terminem. Posiadaj swój numer ubezpieczenia (Versicherungsnummer). Jest on niezbędny do kontaktu z DRV.
Do wniosku dołącz dokumentację. Potrzebne są potwierdzenia pracy i składek. Akty urodzenia dzieci są ważne. Dokumenty potwierdzające wykształcenie też się przydadzą. Zbieraj potwierdzenia wypłat i zgłoszenia do ubezpieczenia. To ułatwi proces.
- Zgromadzenie odpowiedniej liczby lat pracy i dokumentacji zatrudnienia.
- Składanie wniosków emerytalnych na czas, co najmniej trzy miesiące przed planowanym terminem wypłaty.
- Korzystanie z usług doradczych specjalistów ds. niemieckich ubezpieczeń emerytalnych.
- Regularne sprawdzanie informacji o emeryturze w corocznym sprawozdaniu emerytalnym.
- Uaktualnianie konta emerytalnego i uzupełnianie brakujących dokumentów.
Czy trzeba składać wniosek o emeryturę czy jest ona przyznawana automatycznie?
Nie, emerytura nie jest przyznawana automatycznie. Musisz złożyć wniosek do Deutsche Rentenversicherung Bund lub przez ZUS w Polsce.
Numer ubezpieczenia emerytalnego (Versicherungsnummer) otrzymuje każdy ubezpieczony w niemieckim systemie emerytalnym. Jest on niezbędny do kontaktu z Deutsche Rentenversicherung.
Skąd mam wiedzieć, jaką emeryturę będę dostawać?
Możesz oszacować wysokość emerytury korzystając z kalkulatorów online. Regularnie otrzymujesz sprawozdanie emerytalne z Deutsche Rentenversicherung. Zawiera ono informacje o zgromadzonych składkach i prognozowanej wysokości świadczenia.
Inne ważne informacje o emeryturze w Niemczech
System emerytalny w Niemczech obejmuje różne rodzaje świadczeń. Oprócz emerytury podstawowej są renty z tytułu niezdolności. Istnieją też emerytury rodzinne. Pracodawcy oferują emerytury zakładowe. Można też inwestować w prywatne ubezpieczenie emerytalne.
Po rozwodzie następuje wyrównanie roszczeń rentowych (Versorgungsausgleich). Świadczenia emerytalne zgromadzone w czasie małżeństwa są dzielone. Jest to zasada równego podziału.
Co mogę zrobić, jeśli nie mogę już pracować przed osiągnięciem wieku emerytalnego?
Jeśli nie możesz pracować z powodu choroby lub inwalidztwa, możesz ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy (Erwerbsminderungsrente). Wymaga to spełnienia określonych warunków, w tym minimalnego okresu opłacania składek.
Praca na emeryturze i podatki
Jako niemiecki emeryt możesz pracować. Nie ma obowiązku przejścia na emeryturę. Możesz dorabiać do świadczenia. Należy jednak pamiętać o opodatkowaniu. Emerytury w Niemczech podlegają opodatkowaniu. Kwota wolna od podatku w 2024 roku wynosi 11 604 euro dla singla. Podatek od emerytury 1500 euro brutto to około 195 euro.
Czy jako niemiecki emeryt mogę pracować na pół etatu?
Tak, możesz pracować na pół etatu lub w innym wymiarze. W Niemczech nie ma zakazu pracy po przejściu na emeryturę. Należy jednak sprawdzić wpływ dodatkowych dochodów na wysokość świadczenia i obowiązki podatkowe.
Od jakiej kwoty emeryci w Niemczech muszą płacić podatki od emerytury?
Podatki płaci się od kwoty przekraczającej roczną kwotę wolną od podatku. W 2024 roku dla osoby samotnej wynosi ona 11 604 euro.
Aktualizacje i zmiany w systemie emerytalnym
Niemiecki system emerytalny podlega zmianom. Wiek emerytalny będzie stopniowo wzrastał do 67 lat. Planowane są podwyżki emerytur. Od 1 lipca 2024 roku emerytury wzrosną o 4,57%. Prognozy na 2025 rok mówią o wzroście około 6%. Wzrost może różnić się między landami zachodnimi i wschodnimi. Ważne jest monitorowanie tych zmian. Wpływają one na przyszłe świadczenia.
Pracodawcy odgrywają rolę w zabezpieczeniu emerytalnym. Oferują dodatkowe plany emerytalne. Mogą one znacznie zwiększyć przyszłą emeryturę. Warto z nich korzystać.
- Warto śledzić zmiany w systemie emerytalnym w Niemczech.
- Rozważyć dodatkowe zabezpieczenia finansowe na starość.
- Dokumentować okresy zatrudnienia w różnych krajach UE.
- Obliczać potencjalne straty przy wcześniejszym przejściu na emeryturę.
