Emerytura pomostowa to świadczenie dla osób pracujących w trudnych warunkach. Umożliwia wcześniejsze przejście na emeryturę. Sprawdź, kto może ją otrzymać i jakie zmiany wprowadzono.
Czym dokładnie jest emerytura pomostowa?
Emerytura pomostowa stanowi formę wcześniejszej emerytury. Przysługuje osobom wykonującym prace w szczególnych warunkach. Dotyczy też prac o szczególnym charakterze. Świadczenie to ma charakter okresowy. Wypłacane jest do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. reguluje te zasady. Określa warunki nabywania i utraty prawa. Świadczenie pomostowe wygasa dzień przed nabyciem prawa do emerytury powszechnej.
Kto może ubiegać się o emeryturę pomostową?
Prawo do emerytury pomostowej mają pracownicy. Muszą być zatrudnieni w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Świadczenie dotyczy osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. Kobiety mogą się o nie ubiegać od 55. roku życia. Mężczyźni osiągają uprawnienia od 60. roku życia. Wymagany okres składkowy i nieskładkowy to minimum 20 lat dla kobiet. Mężczyźni potrzebują minimum 25 lat takiego stażu. Praca w szczególnych warunkach musi trwać co najmniej 15 lat. To kluczowy warunek ubiegania się o świadczenie. Przyznaje się ją tylko wybranym grupom zawodowym.
Prace w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze
Ustawa definiuje te dwa rodzaje prac. Prace w szczególnych warunkach wiążą się z czynnikami ryzyka. Mogą trwale uszkodzić zdrowie pracownika. Prace o szczególnym charakterze wymagają specjalnej sprawności. Chodzi o sprawność psychofizyczną i odpowiedzialność. Wykaz takich prac zawiera Załącznik nr 1 do ustawy. Pracodawcy mają obowiązek ewidencjonowania stanowisk. Państwowa Inspekcja Pracy kontroluje prawidłowość rejestrów. Niektórzy pracownicy napotykają problemy. Dotyczą one udowodnienia pracy w warunkach szczególnych. „Urzędnicy ZUS czepiają się każdej literki” – wskazują niektóre opinie. Inne wypowiedzi mówią o błędach w dokumentacji. „W wielu zakładach kadrowe nie przykładały się do weryfikacji tych świadectw” – cytują pracownicy.
Czy praca w Iraku wlicza się do stażu na emeryturę pomostową?
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2013 r., sygn. akt II UZP 7/13, czas pracy na kontrakcie w Iraku nie mógł być zaliczony do okresów składkowych emerytury kolejowej, jeżeli pracownik przebywał w tym czasie na urlopie bezpłatnym w PKP. Praca w Iraku mogła być wliczona do ciągłości zatrudnienia na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 27 grudnia 1974 r., ale niekoniecznie do stażu wymaganego dla specyficznych emerytur branżowych czy pomostowych, które mają własne kryteria.
Kluczowe zmiany w przepisach od 2024 roku
Od 1 stycznia 2024 roku weszły w życie nowe przepisy. Zniesiono ważny wymóg. Praca w szczególnych warunkach nie musi już być wykonywana przed 1 stycznia 1999 roku. To otwiera drogę do emerytury pomostowej dla nowych grup pracowników. Obecnie prawo do wcześniejszej emerytury mają osoby spełniające warunki. Nie muszą udowadniać pracy przed 1999 rokiem. Szacuje się, że zmiany te wpłyną na liczbę beneficjentów. Przewidywana liczba osób w 2024 r. to 7,3 tysiąca. W 2029 r. będzie to 4,0 tysiąca osób. W 2033 r. szacuje się 4,8 tysiąca uprawnionych.
Emerytura pomostowa dla nauczycieli
Nauczyciele stanowią specyficzną grupę zawodową. Mogą ubiegać się o emeryturę pomostową. Muszą spełnić określone warunki. Wymagane jest udowodnienie 30 lat pracy ogółem. Z tego 20 lat musi być pracą w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowych zajęć. Wysokość świadczenia dla nauczycieli jest zróżnicowana. Średnia wysokość świadczenia wynosi około 3,5 tysiąca złotych.
Jak obliczana jest wysokość emerytury pomostowej?
Wysokość emerytury pomostowej zależy od kilku czynników. Kluczowe są zgromadzone składki na koncie ZUS. Liczy się też kapitał początkowy. Obliczenia są podobne do zasad emerytury powszechnej. Wysokość świadczenia nie może być niższa od minimalnej emerytury w Polsce. Minimalna kwota emerytury pomostowej w 2025 roku to 1878,91 zł. Średnia emerytura pomostowa wynosi około 3200 zł. Emerytura pomostowa bywa niższa od normalnej. Czasem jest obliczana na podstawie średniej krajowej. Emerytura normalna bazuje na indywidualnych zarobkach. Przeciętna emerytura pomostowa stanowi od 20% do 50% emerytury standardowej. Zależy to od indywidualnej sytuacji. Wiek emerytalny i minimalny okres składkowy wpływają na kwotę. Dodatkowe bonusy i ulgi podatkowe mogą podnieść wysokość świadczenia.
Ile wynosi minimalna emerytura pomostowa w 2025 roku?
Minimalna kwota emerytury pomostowej w 2025 roku wynosi 1878,91 zł.
Czy członkostwo w OFE wpływa na emeryturę pomostową?
Prawo do emerytury pomostowej nie jest uzależnione od członkostwa w OFE. Jednakże, składki na ubezpieczenie emerytalne mogą być zwiększone przez wskaźnik korygujący 19,52/12,22, jeśli ubezpieczony był członkiem otwartego funduszu emerytalnego.
Przejście z emerytury pomostowej na normalną
Emerytura pomostowa ma charakter tymczasowy. Przysługuje do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Powszechny wiek to 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Przejście na emeryturę powszechną następuje automatycznie. Wymaga jednak złożenia odpowiedniego wniosku do ZUS. Świadczenie pomostowe wygasa dzień przed nabyciem prawa do emerytury powszechnej. Wniosek o emeryturę powszechną można złożyć wcześniej. Warto skorzystać z pomocy doradcy emerytalnego w ZUS. Pomoże on zrozumieć przepisy i warunki.
Ważne: Złożenie wniosku o emeryturę powszechną jest niezbędne do rozpoczęcia wypłaty tego świadczenia.
Czy można dorabiać, pobierając emeryturę pomostową?
Emeryci pobierający świadczenie pomostowe mogą dorabiać. Muszą jednak poinformować ZUS o podjęciu pracy. Obowiązują limity zarobków. Pełną wysokość świadczenia otrzymasz, gdy zarobki nie przekroczą 70% przeciętnego wynagrodzenia. Świadczenie zostanie zmniejszone po przekroczeniu 70%. Zostanie zawieszone po przekroczeniu 130% przeciętnego wynagrodzenia. Te zasady dotyczą większości przypadków. Istnieje wyjątek dla pracy w szczególnych warunkach. Jeśli kontynuujesz pracę w warunkach szczególnych, świadczenie jest zawieszane. Dzieje się tak niezależnie od wysokości przychodu. Ukrycie faktu podjęcia pracy może mieć konsekwencje. Może skutkować koniecznością zwrotu świadczeń. ZUS może domagać się zwrotu nawet do 3 lat wstecz. ZUS bierze pod uwagę różne przychody. Dotyczy to umów o pracę, zlecenie, działalność gospodarczą. Wliczane są też zasiłki i świadczenia rehabilitacyjne.
Kiedy ZUS zawiesi wypłatę emerytury pomostowej?
ZUS może zawiesić wypłatę emerytury pomostowej w dwóch głównych przypadkach: po pierwsze, jeśli emeryt osiągnie przychód przekraczający 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia; po drugie, jeśli kontynuuje pracę w szczególnych warunkach, niezależnie od wysokości osiąganych przychodów. Zawieszenie lub zmniejszenie dotyczy osób, które nie osiągnęły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego.
Fundusz Emerytur Pomostowych – co to jest?
Fundusz Emerytur Pomostowych to odrębny fundusz. Gromadzi środki na wypłatę świadczeń pomostowych. Jest finansowany głównie ze składek pracodawców. Składka na Fundusz wynosi 1,5% podstawy wymiaru składek. Inne źródła finansowania to dotacje i odsetki. Zapewnia on stabilność systemu wypłat.
Jak złożyć wniosek o emeryturę pomostową?
Wniosek o emeryturę pomostową składa się w ZUS. Można to zrobić osobiście w placówce. Można też złożyć wniosek przez Internet. Dostępna jest opcja wysłania dokumentów listownie. Do wniosku należy dołączyć odpowiednie dokumenty. Kluczowe są zaświadczenia o pracy. Muszą potwierdzać pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. ZUS PUE umożliwia złożenie wniosku online (EPOM). Można też skorzystać z aplikacji mobilnej mZUS. Dokumenty można zgłosić nie wcześniej niż 30 dni przed spełnieniem warunków. Od decyzji ZUS można się odwołać. Odwołanie składa się w sądzie okręgowym. Termin na odwołanie wynosi miesiąc od otrzymania decyzji.
- Złóż wniosek osobiście, online lub listownie.
- Dołącz zaświadczenia o pracy w szczególnych warunkach.
- Złóż dokumenty nie wcześniej niż 30 dni przed spełnieniem warunków.
- W razie negatywnej decyzji, odwołaj się do sądu okręgowego.
Emerytura pomostowa czy świadczenie przedemerytalne?
Wybór między świadczeniem przedemerytalnym a emeryturą pomostową zależy od sytuacji. Świadczenie przedemerytalne to stała kwota. Podlega corocznej waloryzacji. Emerytura pomostowa zależy od składek i kapitału początkowego. Jej wysokość jest indywidualnie obliczana. „Wszystko zależy od lat pracy i wysokości odprowadzanych składek” – wskazują eksperci. Im więcej lat pracy i wyższe zarobki, tym korzystniejsza może być emerytura pomostowa. Warto wziąć pod uwagę te czynniki. Pomoże to wybrać odpowiednie świadczenie.
