Wychowanie dzieci to ogromny wkład w społeczeństwo. Polski system emerytalny przewiduje wsparcie dla rodziców. Artykuł wyjaśnia zasady dodatków do emerytury. Dowiesz się o świadczeniu „Mama 4 plus”. Poznasz też wpływ opieki nad dziećmi na staż pracy.
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające – program „Mama 4 plus”
Rząd wprowadził nowe świadczenie w 2019 roku. Program „Mama 4 plus” pomaga rodzicom wielodzietnym. Jest to wsparcie finansowe dla osób bez środków do życia. Dotyczy to matek i ojców, którzy wychowali co najmniej czworo dzieci. Świadczenie ma zapewnić im podstawowe środki utrzymania.
Czym jest program „Mama 4 plus”?
Program „Mama 4 plus” to rodzicielskie świadczenie uzupełniające. Wprowadzono je ustawą z 31 stycznia 2019 roku. Świadczenie jest finansowane z budżetu państwa. Jest to świadczenie nieskładkowe. Przysługuje osobom, które zrezygnowały z pracy. Rezygnacja była związana z wychowaniem dzieci. Program uznaje trud włożony w wychowanie potomstwa.
Kto może otrzymać świadczenie „Mama 4 plus”?
Świadczenie „Mama 4 plus” przysługuje matkom. Muszą one ukończyć 60 lat. Przysługuje też ojcom po ukończeniu 65 lat. Ojciec może otrzymać świadczenie w przypadku śmierci matki. Może je dostać także po porzuceniu przez matkę. Warunkiem jest wychowanie co najmniej czworga dzieci. Osoba ubiegająca się musi mieszkać w Polsce. Powinna mieć ośrodek interesów życiowych w kraju. Dotyczy to co najmniej 10 lat po ukończeniu 16 roku życia. Trzeba mieć obywatelstwo polskie lub UE/EFTA. Prawo pobytu lub stałego pobytu także wystarczy. Świadczenie dostają osoby bez prawa do emerytury. Otrzymają je także osoby z emeryturą poniżej najniższej kwoty.
Czy dodatek przysługuje za wychowanie 2-3 dzieci?
Nie, świadczenie „Mama 4 plus” przysługuje tylko za wychowanie co najmniej czworga dzieci.
Czy świadczenie „Mama 4 plus” przysługuje również rencistom?
Tak, świadczenie przysługuje osobom, które pobierają rentę. Kwota renty musi być niższa od najniższej emerytury. Wtedy świadczenie uzupełnia różnicę.
Czy świadczenie „Mama 4 plus” jest wypłacane razem z emeryturą?
Tak, świadczenie jest wypłacane razem z emeryturą lub rentą. Uzupełnia ono świadczenie do kwoty najniższej emerytury.
Ile wynosi świadczenie „Mama 4 plus”?
Wysokość świadczenia jest powiązana z najniższą emeryturą. Od 1 marca 2022 roku wynosiło 1338,44 zł brutto. Od 1 marca 2023 roku wzrosło do 1588,44 zł brutto. Planowany wzrost od 1 marca 2024 to 1780,96 zł. Świadczenie jest corocznie waloryzowane. Pełna kwota przysługuje osobom bez emerytury lub renty. Osoby z niskim świadczeniem dostają wyrównanie. Otrzymują różnicę do kwoty najniższej emerytury. Przeciętni beneficjenci otrzymują około 740 zł.
| Okres | Wysokość świadczenia brutto |
|---|---|
| Od 1 marca 2022 | 1338,44 zł |
| Od 1 marca 2023 | 1588,44 zł |
| Od 1 marca 2024 (planowana) | 1780,96 zł |
Jak ubiegać się o „Mama 4 plus”?
Aby otrzymać świadczenie, złóż wniosek do ZUS. Użyj druku ZUS-ER-WPS-O2. Wniosek można złożyć osobiście lub elektronicznie. Dołącz niezbędne dokumenty. Potrzebne są akty urodzenia dzieci. Wymagane są też orzeczenia sądu. Podaj informacje o numerach PESEL dzieci. Załącz oświadczenie o swojej sytuacji. Opisz sytuację osobistą, rodzinną i majątkową. Dołącz inne dokumenty potwierdzające dane. ZUS rozpatruje wniosek. Decyzja wydawana jest po sprawdzeniu warunków. Świadczenie wypłacane jest od pierwszego dnia miesiąca decyzji. Wypłata następuje nie wcześniej niż po osiągnięciu wieku emerytalnego.
- Złóż wniosek do ZUS na druku ZUS-ER-WPS-O2.
- Dołącz akty urodzenia dzieci.
- Przygotuj orzeczenia sądowe, jeśli są potrzebne.
- Podaj numery PESEL dzieci.
- Złóż oświadczenie o swojej sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej.
Kiedy składać wniosek o rodzicielskie świadczenie uzupełniające?
Wniosek można składać na 30 dni przed spełnieniem warunków. Dotyczy to zwłaszcza osiągnięcia wieku emerytalnego.
Wpływ wychowania dzieci na wysokość regularnej emerytury
Okresy opieki nad dziećmi mogą zwiększyć regularną emeryturę. Dotyczy to osób urodzonych po 1948 roku. Podlegają one „nowym zasadom” emerytalnym. Przepisy zmieniły się w 2015 roku. Nowe zasady są korzystniejsze dla matek. Zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach, okresy opieki są uwzględniane. Wpływają na obliczanie stażu emerytalnego. Można doliczyć lata za urlop wychowawczy. Można też doliczyć lata za opiekę nad dzieckiem z problemami zdrowotnymi.
Jak okresy opieki nad dziećmi wpływają na staż emerytalny?
Okres opieki nad dzieckiem liczy się różnie. Zależy to od pobierania świadczeń. Okres bez odprowadzania składek zwiększa emeryturę. Wzrost wynosi 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok. Okres z zasiłkiem macierzyńskim liczy się jako składkowy. Podnosi emeryturę o 1,3% podstawy wymiaru rocznie. Urlop wychowawczy podnosi podstawę wymiaru kapitału. Wzrost wynosi 1,3% za każdy rok. Zasiłek macierzyński jest brany pod uwagę przy wyliczaniu emerytury.
Ile lat można doliczyć do emerytury za dzieci?
Za każde dziecko można doliczyć maksymalnie 3 lata. Łączny dodatek za więcej dzieci nie może przekroczyć 6 lat. Dotyczy to wszystkich dzieci. W sytuacjach szczególnych są dodatkowe lata. Przy poważnych problemach zdrowotnych dziecka można zyskać 3 lata. Te dodatkowe lata są za każde takie dziecko. Maksymalny okres doliczany to 6 lat za wszystkie dzieci. Można też doliczyć 3 lata za każde dziecko z zasiłkiem pielęgnacyjnym.
| Liczba dzieci | Maksymalny okres doliczenia |
|---|---|
| Jedno dziecko | 3 lata |
| Dwoje lub więcej dzieci | 6 lat (łącznie) |
| Każde dziecko z poważnymi problemami zdrowotnymi | Dodatkowe 3 lata |
Ile lat można doliczyć do emerytury za dzieci?
Za każde dziecko można doliczyć do 3 lat. Łącznie za wszystkie dzieci nie więcej niż 6 lat. W przypadku dzieci z poważnymi problemami zdrowotnymi możliwe są dodatkowe 3 lata za każde takie dziecko.
Kto może skorzystać z doliczenia lat?
Przepisy o doliczaniu lat dotyczą osób urodzonych po 1948 roku. Chodzi o osoby objęte „nowymi zasadami” emerytalnymi. Kobiety muszą mieć minimum 20 lat przepracowanych. Mężczyźni muszą mieć minimum 25 lat. Wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet. Dla mężczyzn wiek emerytalny to 65 lat. Doliczenie okresów wychowania dzieci może podnieść emeryturę. Wzrost może wynieść nawet ponad 1000 zł.
Czy doliczenie lat przysługuje tylko matkom?
Nie, przepisy dotyczące doliczania lat za okresy opieki dotyczą obu rodziców. Okresy opieki nad dziećmi mogą być uwzględniane przy obliczaniu stażu emerytalnego zarówno dla matki, jak i ojca.
Potrzebne dokumenty do doliczenia lat
Aby okres opieki został uwzględniony, trzeba go udokumentować. Złóż zaświadczenie o urlopie wychowawczym. Inne dokumenty także są akceptowane. Udokumentuj okres opieki nad dzieckiem. Wniosek o emeryturę złóż po urlopie wychowawczym. Weryfikuj dokumenty w ZUS. Spełnij wszystkie warunki programu. Skorzystaj z poradników ZUS.
Różnice między świadczeniem „Mama 4 plus” a doliczaniem lat
Warto rozróżnić te dwa typy wsparcia. „Mama 4 plus” to świadczenie celowe. Jest dla rodziców wychowujących co najmniej czworo dzieci. Przysługuje osobom bez prawa do emerytury. Dostają je też osoby z bardzo niskim świadczeniem. Doliczanie lat to inny mechanizm. Wpływa na staż pracy do regularnej emerytury. Zwiększa kapitał początkowy lub podstawę wymiaru. Dotyczy głównie okresów urlopu wychowawczego. Oba mechanizmy wspierają rodziców. Zwiększają ich przyszłe lub obecne świadczenia emerytalne.
Inne formy wsparcia dla rodzin
Polskie prawo przewiduje inne świadczenia dla rodzin. Rodzice mogą liczyć na becikowe. To jednorazowe świadczenie. Przysługuje, gdy dochód nie przekracza 1922 zł na osobę. Matka musi mieć opiekę medyczną od 10. tygodnia ciąży. Kosiniakowe to świadczenie cykliczne. Wypłacane jest przez 52 do 71 tygodni. Zależy to od liczby dzieci. Wynosi 1000 zł miesięcznie. Te świadczenia wspierają rodziny na wcześniejszych etapach życia dzieci.
| Świadczenie | Rodzaj | Wysokość/Okres | Warunki |
|---|---|---|---|
| Becikowe | Jednorazowe | Jednorazowa kwota | Dochód < 1922 zł/os., opieka medyczna od 10. tyg. ciąży |
| Kosiniakowe | Cykliczne | 1000 zł/miesiąc | 52-71 tygodni (zależnie od liczby dzieci) |
Podsumowanie i gdzie szukać pomocy
Państwo wspiera rodziców w systemie emerytalnym. Świadczenie „Mama 4 plus” pomaga rodzicom wielodzietnym. Doliczanie lat za opiekę zwiększa regularną emeryturę. Oba mechanizmy wymagają spełnienia warunków. Trzeba złożyć odpowiednie wnioski w ZUS. Wnioski muszą być poparte dokumentami. Wszystkie wyliczenia są indywidualne. Mogą się różnić w zależności od sytuacji. Skontaktuj się z ZUS, aby dowiedzieć się więcej. Pracownicy ZUS udzielą szczegółowych informacji. Pomogą w przygotowaniu wniosku.
Zainteresowany dodatkiem do emerytury za wychowanie dzieci?
Skontaktuj się z najbliższym oddziałem ZUS. Możesz też odwiedzić stronę internetową ZUS. Uzyskasz tam wszelkie potrzebne informacje i formularze.
