Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę tymczasową lub umowy na zastępstwo budzi wiele pytań. Dowiedz się, jak te formy wpływają na Twój staż pracy i przyszłą emeryturę w Polsce. Oba typy umów, będące umowami o pracę, mają znaczenie dla Twoich uprawnień pracowniczych.
Czym jest praca tymczasowa?
Praca tymczasowa to specyficzny rodzaj zatrudnienia. Pracownik zostaje zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej. Wykonuje pracę na rzecz innego podmiotu, zwanego pracodawcą użytkownikiem. Umowa ma charakter trójstronny: pracownik, agencja, pracodawca użytkownik. Agencja przejmuje formalności kadrowo-płacowe. Praca tymczasowa obejmuje zadania sezonowe, okresowe lub doraźne. Może dotyczyć zastępstwa nieobecnego pracownika.
Praca tymczasowa a staż pracy
Czy czas pracy na umowę o pracę tymczasową liczy się do stażu pracy?
Tak, zatrudnienie na umowę o pracę tymczasową zawsze liczy się do stażu pracy. Dotyczy to umów zawartych w formie umowy o pracę. Okres pracy tymczasowej zalicza się do stażu pracy. Jest to ważne przy ustalaniu wymiaru urlopu. Wpływa też na okres wypowiedzenia umowy.
Okres zatrudnienia na umowę o pracę tymczasową na czas określony liczy się do stażu pracy. Umowa zlecenie nie jest wliczana do stażu pracy. Pracownik tymczasowy ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Urlop naliczany jest jako 2 dni za każdy miesiąc pracy. Dotyczy to pracy u jednego pracodawcy-użytkownika. Pracownik ma prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Pracownicy tymczasowi mają prawo do urlopów okolicznościowych. Przysługuje im też urlop na żądanie.
Praca tymczasowa a emerytura
Czy umowa o pracę tymczasową wlicza się do emerytury?
Tak, praca na umowie o pracę tymczasową wlicza się do emerytury. Warunkiem jest, że jest to umowa o pracę, a nie umowa cywilnoprawna. W przypadku umowy o pracę tymczasową opłacane są składki. Składki są identyczne jak przy tradycyjnej umowie o pracę. Pracodawca opłaca składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i wypadkowe. Okres zatrudnienia wlicza się do okresów składkowych ZUS. Wysokość emerytury zależy od okresów składkowych i zarobków. Praca na umowie tymczasowej może wpłynąć na wysokość składek. Dotyczy to sytuacji, gdy większość kariery spędzono na takich umowach. Pracownik zatrudniony na legalną umowę o pracę tymczasową posiada ubezpieczenie w Polsce.
W przypadku umowy o pracę tymczasową na czas określony opłacane są takie same składki jak przy 'tradycyjnej’ umowie o pracę. Pracownik zatrudniony na legalną umowę o pracę tymczasową posiada ubezpieczenie w Polsce. Agencje pracy tymczasowej, działające legalnie, nie pobierają prowizji z wynagrodzenia pracownika. Pracownik tymczasowy ma prawo do dodatków za nadgodziny. Wynoszą one 20% za pracę nocną. To 50% za pracę nadliczbową. Dodatek 100% przysługuje za pracę w dni wolne.
Limity i okres wypowiedzenia w pracy tymczasowej
Pracownik tymczasowy może wykonywać pracę na rzecz tego samego pracodawcy użytkownika. Okres ten nie może być dłuższy niż 18 miesięcy w okresie 36 miesięcy. Niektóre źródła podają limit 12 miesięcy w okresie 36-miesięcznym za pośrednictwem agencji. Warto to zweryfikować w aktualnych przepisach. Okres wypowiedzenia dla umów o pracę tymczasową zależy od czasu trwania umowy. Wynosi 3 dni, jeśli umowa trwa do 2 tygodni. To 1 tydzień, jeśli umowa jest dłuższa niż 2 tygodnie.
Agencja pracy tymczasowej przejmuje formalności związane z obsługą kadrową pracownika. Pracownik nie jest zobowiązany do kontynuowania pracy po zakończeniu umowy tymczasowej. Alternatywą jest umowa o pracę na czas nieokreślony lub samozatrudnienie.
Umowa na zastępstwo a staż pracy i emerytura
Umowa na zastępstwo to specyficzna umowa o pracę. Zawierana jest podczas długotrwałej i usprawiedliwionej nieobecności pracownika. Przykłady to choroba, ciąża, urlop macierzyński, urlop bezpłatny. Zastępujący pracownik pełni obowiązki nieobecnej osoby. Wykonuje pracę na jej rzecz do momentu jej powrotu. Od 2016 roku umowa na zastępstwo to rodzaj umowy na czas określony. Musi zawierać cel zawarcia umowy. Pracodawca nie może zwolnić pracownika na zwolnieniu chorobowym. Nie może też zwolnić pracownicy korzystającej z urlopu macierzyńskiego. Ochrona dotyczy też urlopów wychowawczych lub bezpłatnych.
Umowa na zastępstwo a staż pracy
Czy umowa na zastępstwo wlicza się do stażu pracy?
Tak, umowa na zastępstwo wlicza się do stażu pracy. Okres zatrudnienia na umowie na zastępstwo wlicza się do okresu zatrudnienia. Wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego. Pracownik na zastępstwo ma prawo do takich samych uprawnień. Dotyczy to pracownika zatrudnionego na stałe. Wyjątkiem może być wymiar czasu pracy lub wysokość wynagrodzenia. Podczas zatrudnienia na zastępstwo pracownik ma prawo do zwolnienia chorobowego i urlopu.
Pracownik na zastępstwo ma takie same prawa do urlopu jak inni pracownicy. Wymiar urlopu to 20 dni dla stażu krótszego niż 10 lat. To 26 dni dla stażu dłuższego. Wymiar urlopu zależy od całkowitego stażu pracy. Po rozwiązaniu umowy na zastępstwo pracownik ma prawo do świadectwa pracy. Jest objęty ubezpieczeniem składkowym. Przy zatrudnieniu na zastępstwo w przypadku ciąży pracownica ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. Dotyczy to sytuacji, nawet jeśli umowa kończy się przed porodem.
Umowa na zastępstwo a emerytura
Czy umowa na zastępstwo wlicza się do emerytury?
Tak, umowa na zastępstwo wlicza się do emerytury. Okres zatrudnienia na umowie na zastępstwo jest wliczany do okresów składkowych w ZUS. Wpływa to na wysokość przyszłych świadczeń emerytalnych. Umowy na zastępstwo wliczają się do stażu pracy. Wliczają się też do okresów składkowych przy wyliczaniu emerytury. Zatrudnienie na podstawie umowy na zastępstwo wlicza się do okresu składkowego ZUS. Pracownik na zastępstwo ma takie same prawa jak inni pracownicy. Dotyczy to praw związanych z ubezpieczeniem społecznym i składkami emerytalnymi.
Zatrudnienie na umowie na zastępstwo gwarantuje prawa i przywileje. Należą do nich ubezpieczenie społeczne i składki emerytalne. Pracownicy na zastępstwo mogą korzystać z benefitów. Przykładem są dopłaty do wczasów. Mają takie same prawa jak inni pracownicy w firmie.
Czas trwania i rozwiązanie umowy na zastępstwo
Umowa na zastępstwo nie podlega limitom czasowym i ilościowym. Limity te obowiązują w przypadku umów na czas określony. Nie wlicza się do limitu 3 umów na czas określony. Nie wlicza się też do limitu 33 miesięcy. Przepisy te nie obejmują umów na zastępstwo. Zgodne jest to z art. 25(1) § 4 pkt 1 Kodeksu pracy. Nie ma określonych minimalnych ani maksymalnych okresów obowiązywania umowy na zastępstwo. Może obowiązywać nawet kilka lat. Dzieje się tak, jeśli usprawiedliwione powody trwają długo. Termin zakończenia umowy zależy od powrotu zastępowanego pracownika. Umowa na zastępstwo automatycznie wygasa z dniem powrotu zastępowanego pracownika. Umowa na zastępstwo kończy się z dniem powrotu zastępowanego pracownika. Dzieje się tak, jeśli nie zawarto innej klauzuli. Można zawrzeć umowę na zastępstwo bez określonej daty zakończenia. Kończy się ona z powrotem osoby zastępowanej.
Okres wypowiedzenia umowy na zastępstwo zależy od długości zatrudnienia. Jest taki sam jak w przypadku umów na czas nieokreślony. Wynosi 2 tygodnie przy zatrudnieniu krótszym niż 6 miesięcy. To 1 miesiąc przy zatrudnieniu przez co najmniej 6 miesięcy. Okres 3 miesięcy obowiązuje przy zatrudnieniu co najmniej 3 lat. Okres wypowiedzenia wynosi od 2 tygodni do 3 miesięcy. Zależy to od długości zatrudnienia.
Odprawa emerytalna na umowie na zastępstwo
Pracownicy zatrudnieni na umowę na zastępstwo mają prawo do odprawy emerytalnej. Dotyczy to pracowników samorządowych. Pracownica zatrudniona na zastępstwo w urzędzie gminy ma prawo do odprawy. Otrzyma ją, jeśli przejdzie na emeryturę. Nie ma znaczenia rodzaj umowy o pracę. Musi istnieć związek między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę. Przejściem na emeryturę jest zamiana statusu pracownika na wyłącznie emeryta. Następuje to przez ustanie stosunku pracy. Nie odgrywa roli tryb rozwiązania umowy. Może to być nawet rozwiązanie dyscyplinarne. Praca na podstawie umowy o pracę na zastępstwo jest wystarczającym warunkiem. Daje prawo do odprawy przy przejściu na emeryturę. Odprawa nie jest wypłacana, jeśli pracownik nie spełnia warunków do emerytury w momencie rozwiązania umowy. Wartość odprawy zależy od stażu pracy. Wynosi dwumiesięczne wynagrodzenie po 10 latach pracy. To trzymiesięczne wynagrodzenie po 15 latach pracy. Sześciomiesięczne wynagrodzenie przysługuje po 20 latach pracy. Okresy zaliczalne obejmują pracę w gospodarstwie rolnym. Dotyczy to też pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Nie obejmują pracy na umowach cywilnoprawnych. Nie obejmują też działalności gospodarczej. Termin wypłaty odprawy to dzień ustania stosunku pracy. Odprawę można otrzymać tylko raz w życiu.
„Wartość odprawy emerytalnej pracownicy z pytania zależy – jak wszystkich pracowników samorządowych – od jej ogólnego stażu pracy”
„Pracownica z pytania, która spełni warunki do emerytury w trakcie zatrudnienia, ma prawo do odprawy nawet po rozwiązaniu umowy”
Podstawą prawną są przepisy Kodeksu pracy. W przypadku pracowników samorządowych stosuje się ustawę o pracownikach samorządowych. Orzecznictwo Sądu Najwyższego wyjaśnia szczegóły. Przykładem jest Wyrok SN z 16 czerwca 2011 r., sygn. akt I PK 269/10.
Ogólne zasady stażu pracy i emerytury
Minimalny staż do osiągnięcia najniższej emerytury różni się. Od 1 października 2017 r. wynosi 20 lat dla kobiet. To 25 lat dla mężczyzn. W Polsce wiek emerytalny jest taki sam. Nie zależy od rodzaju umowy o pracę. Wysokość emerytury zależy od okresów składkowych. Zależy też od zarobków i wieku emerytalnego.
Umowa zlecenie nie jest wliczana do stażu pracy. Osoba wykonująca zadania ma jednak prawo do emerytury. Odprawa emerytalna przysługuje, jeśli faktycznie przestanie pracować. Musi przejść na emeryturę. Pracownik osiągnął wiek emerytalny może nadal pracować. Może nadal otrzymywać wynagrodzenie. Po osiągnięciu wieku emerytalnego nie może dłużej pracować na starej umowie. Wymaga to zawarcia kolejnej umowy. Pracodawca ma obowiązek informowania ZUS o kontynuacji pracy przez emeryta. Pracownik, który przechodzi na emeryturę, musi zachować swoje prawa. Dotyczy to urlopu czy urlopu macierzyńskiego. Umowa z pracownikiem po przejściu na emeryturę ma ograniczenia czasowe. Nie może trwać dłużej niż 12 miesięcy w ciągu 24 miesięcy. Dotyczy to pracownika, który ukończył 60 lat. Pracownik przechodzący na emeryturę musi mieć przerwę. Powinna wynosić co najmniej sześć miesięcy między stosunkami pracy. Pracownik może być zatrudniony na umowę na czas określony. Może być zatrudniony na czas nieokreślony. Możliwe są też umowy cywilnoprawne, np. zlecenie.
Zatrudniając emeryta, obowiązują składki ZUS. Obowiązkowe składki to 9,76% na emeryturę. To 1,5% na rentę. Łącznie wynoszą 11,26%. Składka wypadkowa wynosi 2,45%. Składka na Fundusz Pracy to 0,20%. Składka zdrowotna wynosi 9%. Wynagrodzenie pracownika jest opodatkowane stawką progresywną.
Podsumowanie i kluczowe wnioski
Praca na umowę o pracę tymczasową liczy się do stażu pracy. Wlicza się też do emerytury. Warunek to opłacanie składek ZUS. Umowa na zastępstwo również wlicza się do stażu pracy. Liczy się do okresów składkowych ZUS. Obie formy, jeśli są umowami o pracę, wpływają na przyszłe świadczenia. Umowa o pracę tymczasowa ma limit czasowy. Umowa na zastępstwo nie ma takich limitów. Zależy od nieobecności zastępowanego pracownika. Pracownicy na obu typach umów mają większość praw pracowniczych. Dotyczy to urlopu, L4 i ubezpieczenia. Warto znać swoje prawa. Niezależnie od rodzaju umowy o pracę. Warto dbać o warunki zatrudnienia.
- Sprawdź FAQ na temat pracy tymczasowej.
- Aplikuj na oferty pracy tymczasowej w wielu branżach.
- Skontaktuj się z konsultantem w celu uzyskania informacji.
- Zapoznaj się z przepisami Kodeksu pracy.
- Skorzystaj z kalkulatora wynagrodzeń.
W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem. Można też uzyskać informacje w ZUS. Legalne agencje pracy, np. MR JOB czy Asistwork, udzielają wsparcia. Warto być na bieżąco ze zmianami w prawie pracy.
