Subkonto emerytalne w ZUS gromadzi część Twoich składek. Zrozumienie jego działania po osiągnięciu wieku emerytalnego jest kluczowe. Wyjaśniamy, jak możesz skorzystać ze zgromadzonych tam pieniędzy.
Czym jest subkonto emerytalne w ZUS?
Subkonto ZUS to wydzielona część Twojego indywidualnego konta. Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi je dla wybranych osób. Posiadają je osoby urodzone po 1968 roku. Mają je też osoby urodzone przed 1969 rokiem. Dotyczy to członków Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE).
System emerytalny w Polsce ma trzy filary. Pierwszy filar to emerytura z ZUS. Drugi filar to pieniądze na subkoncie ZUS. Należą tu też środki w OFE, jeśli tam trafiły. Trzeci filar jest dobrowolny. Obejmuje dodatkowe formy oszczędzania.
Na subkoncie ZUS gromadzone są Twoje składki emerytalne. Pracodawca i Ty odprowadzacie te składki. ZUS zapisuje zwaloryzowaną wysokość wpłaconych składek. Notuje też odsetki za zwłokę. Zapisuje kwoty przekazane przez OFE. Wskazuje kwotę umorzonych jednostek rozrachunkowych. Odnotowuje wysokość należnych i wpłaconych składek ZUS. Środki wypracowane na subkoncie wynoszą 4,38% podstawy wymiaru składek. Tak jest, jeśli należysz do OFE. Jeśli nie należysz do OFE, na subkonto trafia 7,3% podstawy wymiaru. Środki na subkoncie nie podlegają opodatkowaniu. Wartość na subkoncie jest dostosowywana do inflacji. Robi się to co roku 1 czerwca.
Co dzieje się ze środkami na subkoncie po przejściu na emeryturę?
Po osiągnięciu wieku emerytalnego możesz skorzystać ze środków. Wiek emerytalny to 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Środki zgromadzone na subkoncie są wliczane do podstawy obliczenia emerytury. Są wypłacane jako część miesięcznej renty emerytalnej. Po przejściu na emeryturę nie możesz już wpłacać składek na subkonto. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracujesz po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Renta emerytalna zależy od kilku czynników. Liczy się wysokość zgromadzonych środków. Ważna jest długość okresu składkowego. Istotny jest Twój wiek emerytalny. Liczy się też wiek przejścia na emeryturę. Po przejściu na emeryturę środki są wypłacane w formie rent miesięcznych.
ZUS będzie wypłacał świadczenia do dnia poprzedzającego ukończenie 65 lat. Dotyczy to emerytury kapitałowej dla kobiet. Tak jest, chyba że prawo do tej emerytury wygaśnie wcześniej. Emerytura docelowa przysługuje kobietom. Dotyczy to urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. Musiały być członkiniami OFE.
Korzystanie z subkonta po emeryturze daje dostęp do zgromadzonych środków. Możesz wykorzystać je na różne cele. Regularne sprawdzanie stanu subkonta jest ważne. Monitorowanie zmian zapewnia jego bezpieczeństwo.
Czy można wypłacić środki z subkonta przed emeryturą?
Istnieje możliwość wypłaty środków. Dotyczy to sytuacji przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Można to zrobić w określonych przypadkach. Należy do nich ciężka choroba. Inną sytuacją jest niezdolność do pracy. Możliwa jest też wypłata w przypadku emigracji. Wypłata środków przed emeryturą może być jednorazowa. Może też mieć formę renty terminowej. Rozważ wypłatę środków w sytuacji ciężkiej choroby lub emigracji.
Waloryzacja subkonta – jak wpływa na przyszłą emeryturę?
Środki na subkoncie są co roku waloryzowane. Robi się to, aby zachować wartość pieniądza. Celem jest utrzymanie siły nabywczej przyszłych świadczeń. Waloryzacja jest przeprowadzana corocznie w czerwcu.
W wyniku rocznej waloryzacji składek stan kont i subkont wzrósł. Wzrost wyniósł 566,6 mld zł. Dotyczy to waloryzacji w 2024 roku. W zeszłym roku przyrost wyniósł 521,6 mld zł. Waloryzacja dotyczy ponad 26,1 mln osób z kontami. Obejmuje też ponad 22,3 mln osób z subkontami. Dla około 3,7 mln osób zwaloryzowano kapitał początkowy.
Waloryzacja w 2024 roku opierała się na stanie na 31 stycznia 2024 roku. Wskaźnik dla składek i kapitału początkowego wyniósł 114,41%. Wskaźnik dla środków na subkoncie był 109,49%. Kapitał na koncie głównym wzrósł o 14,41%. Kapitał na subkoncie zwiększył się o 9,49%. Waloryzacja objęła środki na kontach. Dotyczyła kapitału początkowego. Objęła też środki na subkoncie. Wpływa na wysokość przyszłych emerytur. Dane z waloryzacji będą widoczne na kontach i subkontach. Zobaczysz je w informacji o stanie konta na 31 grudnia 2024 roku.
Waloryzacja subkonta w 2022 roku wyniosła 7,07%.
Dziedziczenie środków z subkonta ZUS
Środki zgromadzone na subkoncie podlegają dziedziczeniu. Dotyczy to przypadku śmierci osoby ubezpieczonej. Jeśli zmarły był w związku małżeńskim, połowa środków trafia do współmałżonka. Przechodzi na jego subkonto lub rachunek OFE. Reszta środków wchodzi do masy spadkowej. Może trafić do spadkobierców. Możliwe jest też przekazanie subkonta innym osobom. Dotyczy to dzieci lub innych uprawnionych do dziedziczenia. W przypadku śmierci środki na subkoncie mogą przejść na spadek. Mogą też trafić do wskazanych osób.
Średnia kwota zgromadzona na subkontach zmarłych to około 29 tysięcy złotych. W 2022 roku ZUS rozpatrzył 97 tys. wniosków spadkobierców. Wypłacił 796,5 mln zł. Jeśli od pierwszej emerytury nie minęły trzy lata, możliwa jest wypłata gwarantowana. Tak wyjaśnia Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS.
Środki z subkonta podlegają dziedziczeniu. Spadkobiercy mogą zgłaszać je bez ograniczeń czasowych. Jeśli zmarły nie ma spadkobierców, środki trafiają do gminy. Dotyczy to gminy ostatnio zamieszkującego zmarłego. Po śmierci członka OFE pobiera się zryczałtowany podatek. Wynosi 19%.
Środki z subkonta są dzielone. Dotyczy to przypadku rozwodu. Obejmuje unieważnienie małżeństwa. Stosuje się to przy ustaniu wspólności majątkowej. Dzielenie może nastąpić w trakcie procesu podziału majątku w sądzie.
Proces podziału i wypłaty środków wymaga wniosku. Składasz wniosek USS „Wniosek o transfer/wypłatę środków z subkonta osoby ubezpieczonej”. Ważne jest wskazanie osób uprawnionych do dziedziczenia. Należy aktualizować dane tych osób.
Subkonto a OFE – powiązania i różnice
Subkonto i OFE są częścią drugiego filaru systemu emerytalnego. OFE zajmuje się gromadzeniem i inwestowaniem składek. Celem jest pomnożenie zgromadzonych środków. Uczestnikami OFE są osoby ubezpieczone. Najczęściej pracują na podstawie umowy o pracę.
Od 2014 roku uczestnictwo w OFE stało się dobrowolne. Można było z niego zrezygnować. W latach 2014 i 2016 były tzw. okienka transferowe. Można było zadeklarować pozostanie w OFE. Alternatywnie przenosiło się środki do ZUS. Zmiany decyzji w sprawie składek OFE można dokonywać co cztery lata. Obecny okres transferowy trwa od 1 kwietnia do 31 lipca 2024 r.
Składki na subkonto zależą od wyboru ubezpieczonego. Jeśli jest członkiem OFE i przekazuje tam część składek, 4,38% trafia do OFE. Wtedy 2,92% trafia na subkonto. Jeśli członek OFE zdecyduje się na składkę tylko na subkonto, trafia tam 7,3%. Tyle samo trafia, jeśli osoba w ogóle nie należy do OFE.
Środki z OFE nie można wypłacać przed emeryturą. Na 10 lat przed emeryturą są transferowane do ZUS. Wyjątkiem jest śmierć ubezpieczonego. Wtedy środki mogą być dziedziczone. W przypadku śmierci przed wiekiem emerytalnym, środki wypłaca OFE lub ZUS. Zależy to od wieku zmarłego.
Jak sprawdzić stan środków na subkoncie?
Każdej osobie ubezpieczonej w ZUS zakład tworzy indywidualne konto. Robi to na podstawie zgłoszenia do ubezpieczenia. Od 1 maja 2011 r. ZUS prowadzi również subkonto.
W celu sprawdzenia posiadania subkonta zaloguj się na konto PUE ZUS. Sprawdź zakładkę „Informacje o stanie konta ubezpieczonego”. Dane z waloryzacji będą tam widoczne. Zobaczysz je w informacji o stanie konta na 31 grudnia 2024 roku.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy subkonto emerytalne jest opodatkowane?
Środki zgromadzone na subkoncie emerytalnym w ZUS nie podlegają opodatkowaniu w trakcie gromadzenia. Wypłaty z subkonta po przejściu na emeryturę są objęte podatkiem dochodowym. W przypadku wypłaty środków z OFE po śmierci członka pobiera się zryczałtowany podatek w wysokości 19%.
Kto posiada subkonto w ZUS?
ZUS prowadzi subkonto dla ubezpieczonych urodzonych po 1968 roku. Posiadają je także osoby urodzone przed 1969 rokiem, które należą do Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE).
Czy mogę kontynuować wpłaty na subkonto po przejściu na emeryturę?
Po przejściu na emeryturę co do zasady nie można już wpłacać składek na subkonto. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy osoba ubezpieczona kontynuuje pracę po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Czy środki na subkoncie ZUS podlegają dziedziczeniu?
Tak, środki zgromadzone na subkoncie ZUS podlegają dziedziczeniu. W przypadku śmierci ubezpieczonego mogą zostać wypłacone osobom uprawnionym, takim jak współmałżonek, dzieci lub inni spadkobiercy.
Co to jest wypłata gwarantowana z ZUS?
Wypłata gwarantowana to świadczenie, które może przysługiwać osobom uposażonym przez emeryta. Jest to możliwe, jeśli śmierć emeryta nastąpiła krótko po rozpoczęciu pobierania emerytury, a zgromadzone środki nie zostały w pełni wykorzystane na wypłaty emerytalne. Według Krystyny Michałek z ZUS, jest to możliwe, jeśli od pierwszej emerytury nie minęły trzy lata.
Podsumowanie
Subkonto emerytalne to ważny element Twoich przyszłych finansów. Gromadzi składki i jest regularnie waloryzowane. Po przejściu na emeryturę środki te stają się częścią Twojej miesięcznej renty. W określonych sytuacjach możliwa jest wcześniejsza wypłata lub dziedziczenie. Zrozumienie zasad działania subkonta po emeryturze pozwala lepiej planować przyszłość. Posiadanie subkonta umożliwia dodatkowe oszczędzanie. Składki na subkonto dają też ulgę podatkową. Zainteresuj się dodatkowymi oszczędnościami na przyszłą emeryturę. Skontaktuj się z ZUS lub pracodawcą, aby uzyskać informacje. Sprawdź stan swojego konta na PUE ZUS. Zabezpiecz swoje finanse po przejściu na emeryturę.
