Choroba zawodowa może mieć znaczący wpływ na Twoją przyszłą emeryturę oraz uprawniać do dodatkowych świadczeń. Wyjaśniamy, czym jest, jak ją potwierdzić i jakie korzyści przysługują Ci z tego tytułu.
Czym jest choroba zawodowa?
Choroba zawodowa to schorzenie związane z pracą. Powodują ją szkodliwe czynniki w środowisku pracy. Może wynikać ze sposobu wykonywania obowiązków. Definicję znajdziesz w Kodeksie Pracy. Choroba musi być wymieniona w specjalnym wykazie. Wykaz chorób zawodowych pochodzi z rozporządzenia z 2009 roku.
Choroba może ujawnić się w trakcie zatrudnienia. Czasem pojawia się też po zakończeniu pracy. Ważne są udokumentowane objawy choroby. Musisz wykazać ścisły związek choroby z wykonywaną pracą. Bez tego związku choroba nie będzie uznana za zawodową.
Przykłady chorób zawodowych
Wiele dolegliwości uznaje się za choroby zawodowe. Pylice płuc dotyczą górników i pracowników narażonych na pył. Zespół cieśni nadgarstka często dotyka pracowników biurowych. Przewlekła choroba głosu to problem nauczycieli. Rolnicy mogą chorować na boreliozę. Narażenie na hałas prowadzi do uszkodzeń słuchu. W budownictwie zdarzają się przepukliny. Pracownicy służby zdrowia narażeni są na czynniki biologiczne.
Lista chorób zawodowych jest długa. Obejmuje schorzenia układu oddechowego. Znajdują się na niej choroby skóry. Problemy ze wzrokiem także mogą być związane z pracą. Uszkodzenia narządu ruchu również bywają zawodowe.
Czy choroba zawodowa może pojawić się po latach od zakończenia pracy?
Tak, choroba zawodowa może pojawić się po zakończeniu zatrudnienia. Ważne jest udokumentowanie objawów. Musisz wykazać związek choroby z poprzednimi warunkami pracy.
Jak ustalić chorobę zawodową?
Uznanie choroby za zawodową wymaga procedury. Proces jest lekarski i administracyjny. Zgłoś podejrzenie choroby lekarzowi. Może to być lekarz medycyny pracy. Skieruj się do innego specjalisty.
Lekarz przekazuje opinię do odpowiednich władz. Państwowy inspektor sanitarny podejmuje decyzję. ZUS także podejmuje decyzję. Decyzja ZUS dotyczy uznania schorzenia. Jest to ostateczna decyzja w tej sprawie.
Musisz udowodnić związek między stanem zdrowia a pracą. Ocena warunków pracy jest kluczowa. Inspektor sanitarny ocenia warunki pracy. Lekarz rozpoznaje chorobę. Decyzja o chorobie zawodowej wymaga obu elementów.
- Zgłoś podejrzenie choroby zawodowej lekarzowi specjalistycznemu.
- Dokumentuj objawy chorobowe.
- Skonsultuj się z ZUS w celu uzyskania informacji o procedurze.
Świadczenia z tytułu choroby zawodowej
Pracownik z chorobą zawodową ma prawo do świadczeń. Świadczenia te pochodzą z ubezpieczenia społecznego. Określają je odrębne przepisy. Głównym aktem jest ustawa o ubezpieczeniu społecznym. Dotyczy wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Ustawa pochodzi z 30 października 2002 roku.
Świadczenia obejmują wiele form wsparcia. Przysługuje zasiłek chorobowy. Możesz otrzymać świadczenie rehabilitacyjne. Dostępny jest zasiłek wyrównawczy. Ważnym świadczeniem jest jednorazowe odszkodowanie. Przysługuje też renta z tytułu niezdolności do pracy. Istnieje renta szkoleniowa. Rodzina może ubiegać się o rentę rodzinną. Dostępny jest dodatek do renty rodzinnej. Możesz otrzymać dodatek pielęgnacyjny. Pokrywane są koszty leczenia.
Prawo do zasiłków i świadczeń ustalają płatnicy składek. Jest nim Twój pracodawca. Ustalenia dokonuje także ZUS. Aby uzyskać świadczenia, złóż wniosek w ZUS. Musisz mieć decyzję inspektora sanitarnego. Decyzja potwierdza chorobę zawodową.
- Skorzystaj z informacji o świadczeniach w ZUS.
- Złóż wniosek o świadczenia związane z chorobą zawodową.
Choroba zawodowa a emerytura
Choroba zawodowa wpływa na Twoją sytuację finansową. Nie zwiększa bezpośrednio wysokości emerytury. Może jednak wpłynąć na nią pośrednio. Choroba uprawnia do innych świadczeń. Możesz starać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Możliwe jest jednorazowe odszkodowanie.
Kapitał początkowy to element obliczenia emerytury. Uwzględnia okresy pracy. Praca w warunkach szkodliwych jest brana pod uwagę. Okresy pracy powodujące chorobę zawodową mogą zwiększyć kapitał początkowy. To może przełożyć się na nieco wyższą emeryturę w przyszłości.
Czy samo stwierdzenie choroby zawodowej zwiększa emeryturę?
Samo stwierdzenie choroby zawodowej nie zwiększa emerytury bezpośrednio. Uprawnia jednak do innych świadczeń. Możesz ubiegać się o rentę lub odszkodowanie. Okresy pracy w szkodliwych warunkach wpływają na kapitał początkowy.
Renta z tytułu choroby zawodowej a emerytura
Możesz pobierać rentę chorobową i emeryturę jednocześnie. Prawo na to zezwala. Dotyczy to renty z ubezpieczenia wypadkowego. Istnieje możliwość łączenia tych świadczeń. Nazywa się to świadczeniem emerytalno-rentowym.
Osoba uprawniona ma wybór. Może wybrać rentę powiększoną o połowę emerytury. Może też wybrać emeryturę powiększoną o połowę renty. Decyzja zależy od Twojej sytuacji. Skonsultuj się z ZUS w celu uzyskania optymalnego rozwiązania.
osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego oraz do emerytury na podstawie odrębnych przepisów wypłaca się, zależnie od jej wyboru: 1) przysługującą rentę powiększoną o połowę emerytury albo 2) emeryturę powiększoną o połowę renty.
Warunki uzyskania renty są jasne. Musisz udowodnić związek przyczynowy choroby z pracą. Wymagana jest ocena przez instytucję odpowiedzialną. Konieczne jest potwierdzenie utraty zdolności do pracy. Renta z tytułu choroby zawodowej a emerytura pomostowa to też powiązanie. Przyznane świadczenia mogą wpływać na wysokość emerytury pomostowej.
- Rozważ opcję wyboru świadczeń emerytalnych i rentowych.
- Skonsultuj się z odpowiednimi instytucjami.
Jednorazowe odszkodowanie z tytułu choroby zawodowej
Stwierdzenie choroby zawodowej uprawnia do odszkodowania. Jest to jednorazowe świadczenie. Można je uzyskać z ZUS lub KRUS. Wysokość odszkodowania zależy od uszczerbku na zdrowiu. Ocena poziomu uszczerbku następuje po zakończeniu leczenia. Bierze się pod uwagę rehabilitację.
Za każdy procent uszczerbku przysługuje określona kwota. Od 17 maja 2018 roku wynosiła 809 zł. Kwota ta jest waloryzowana. Możliwe jest staranie się o jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Emeryci także mogą się o nie ubiegać. Dotyczy to chorób ujawnionych po zakończeniu pracy.
Ustawa przewiduje też odszkodowania za śmiertelne wypadki. Za niezdolność do samodzielnej egzystencji przysługuje 16 180 zł. W przypadku śmierci małżonka lub dziecka kwota wynosi 80 900 zł. Dla innych członków rodziny jest to 40 450 zł.
| Rodzaj świadczenia | Kwota (stan na 17.05.2018, kwoty mogą ulec zmianie) |
|---|---|
| Za 1% uszczerbku na zdrowiu | 809 zł |
| Za niezdolność do samodzielnej egzystencji | 16 180 zł |
| Za śmiertelny wypadek (małżonek/dzieci) | 80 900 zł |
| Za śmiertelny wypadek (inni członkowie rodziny) | 40 450 zł |
Choroby zawodowe w konkretnych branżach
Niektóre branże są bardziej narażone na choroby zawodowe. Wynika to ze specyfiki pracy. Budownictwo to jedna z nich. Pracownicy narażeni są na pył i wysiłek fizyczny. Częste choroby to przewlekłe zapalenie oskrzeli. Zdarzają się tarcia skórne. Przepuklina również bywa problemem.
Przemysł także generuje ryzyko. Narażenie na hałas powoduje uszkodzenia słuchu. Kontakt z chemikaliami wywołuje problemy skórne. Praca w zapyleniu prowadzi do chorób układu oddechowego.
Służba zdrowia to kolejna grupa ryzyka. Kontakt z pacjentami naraża na czynniki biologiczne. Praca w laboratoriach wiąże się z chemikaliami. Długotrwała praca przy komputerze może powodować zespół cieśni nadgarstka.
Rolnictwo ma swoje specyficzne zagrożenia. Praca na roli naraża na kleszcze (borelioza). Powtarzalne ruchy mogą wywołać zespół cieśni nadgarstka. Pan Jan, rolnik, uzyskał świadczenia z KRUS z tytułu ZCN. Pani Maria otrzymała odszkodowanie za boreliozę.
Przedawnienie roszczeń
Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu. Okres przedawnienia wynosi 3 lata. Liczy się od momentu wymagalności roszczenia. W przypadku chorób zawodowych data jest specyficzna. Bieg przedawnienia rozpoczyna się, gdy dowiesz się o chorobie. Ważny jest związek choroby z pracą. Liczy się data miarodajnego orzeczenia lekarskiego.
Datę, od której rozpoczyna się bieg przedawnienia, stanowi data, kiedy poszkodowany w oparciu o miarodajne i autorytatywne orzeczenie kompetentnej placówki medycznej dowiaduje się o swojej chorobie, jej stopniu zaawansowania, powiązaniu z warunkami pracy, a w konsekwencji o osobie zobowiązanej do naprawienia szkody.
Przedawnienie może zacząć biec od uprawomocnienia orzeczenia. Dotyczy to orzeczenia o inwalidztwie. Dotyczy też orzeczenia o chorobie zawodowej. Roszczenia mogą przedawnić się po 3 latach od daty orzeczenia.
Gdzie szukać pomocy?
Masz problem z chorobą zawodową i świadczeniami? Skonsultuj się z ZUS. ZUS udziela informacji o procedurach. Możesz skorzystać z porad prawnych online. Wiele serwisów oferuje taką pomoc. Przykładem jest PrawoZus.pl czy PrawoRolne.info.
Możesz opisać swój problem w formularzu online. Otrzymasz fachowe wsparcie. Specjaliści pomogą w przygotowaniu pism. Usługi prawne online stają się coraz popularniejsze. Dostęp do informacji jest łatwiejszy. Zwiększa się świadomość pracowników i emerytów.
- Skorzystaj z porad prawnych online.
- Skontaktuj się z ZUS lub KRUS.
